Janusz Cyran
Data i miejsce urodzenia |
20 stycznia 1959 |
---|---|
Narodowość |
polska |
Język |
polski |
Dziedzina sztuki |
Janusz Cyran (ur. 20 stycznia 1959 w Rybniku[1]) – polski pisarz science fiction, publicysta, fizyk i programista.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Z wykształcenia jest inżynierem górnikiem. Pracował w Centralnym Ośrodku Informatyki Górnictwa jako programista[2]. Debiutował opowiadaniem „Jeruzalem” w miesięczniku „Fantastyka” (11/1988). Maciej Parowski uznał je prekursorskie dla polskiej fantastyki religijnej i uznał, że tekstem tym wkroczył „do historii polskiej SF i trwałby tam, gdyby już nic nie napisał”. Czytelnicy pisma uznali je jednak za najgorszy tekst roku[3]. Tekst opowiadał o Chrystusie niewytrzymującym męki krzyża[4] (motyw ten stał się inspiracją dla cyklu inkwizytorskiego Jacka Piekary[5]). W ocenie Adama Mazurkiewicza opowiadanie miało charakter skandalizujący[6]. Inspirował się także cyberpunkiem (tak kwalifikował jego opowiadania "Sieć i młot" z 1992 i "Behemot" z 1996 Maciej Parowski[7]), chociaż zdaniem Adama Mazurkiewicza nie była to proza cyberpunkowa sensu stricto, a jedynie czerpiąca z niektórych elementów tej stylistyki (krytyk wymieniał "Sieć i młot" oraz "Wylęgarnię" z 1993)[8].
W kolejnych latach publikował przede wszystkim w Nowej Fantastyce, Fantastyce-wydaniu specjalnym i Czasie Fantastyki[9]. Większość tych tekstów trafiła następnie do zbiorów Ciemne lustra (wyd. 2006) i ''Teoria diabła i inne spekulacje (wyd. 2011)[10].
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]Książki
[edytuj | edytuj kod]- Ciemne lustra (zbiór opowiadań, Fabryka Słów, 2006)
- Bigos polski
- Jeruzalem
- Sieć i młot
- Wylęgarnia
- Śpiochy w Ulro
- Żabi król
- Ciemne lustra wyszeptujące sny
- Róża Antarktydy
- Licytacja
- Behemot
- A.D. XIII. Tom 2 (antologia, Fabryka Słów, 2007)
- Który patrzy z wysoka
- Teoria diabła i inne spekulacje (zbiór opowiadań, Powergraph, 2011)
- Teoria diabła
- Artilekt
- Partyjka dla trojga
- Rtęć
- De possibilitate
- Reset
- Szybciej
- Fuga temporalna
- Rien du tout
- Rzym
Pozostałe opowiadania
[edytuj | edytuj kod]- Jeruzalem, „Fantastyka” (11/1988)
- Czyściec, „Fantastyka” (1/1990)
- Artilekt, „Nowa Fantastyka” (11/2000 cz. 1.; 12/2000 cz. 2.)
- Bigos polski, „Nowa Fantastyka” (6/2001)
- Róża Antarktydy, „Nowa Fantastyka” (5/2002)
- Licytacja, „Nowa Fantastyka” (3/2003)
- Zdrowaśka na nieśmiertelnego, „Science Fiction” (12/2003)
- Pieśń pająka, „Czas Fantastyki” (4/2005)
- Teoria diabła, „Nowa Fantastyka” (7/2006)
- Rzym, „Nowa Fantastyka” (1/2007)
- De Possibilitate, „Fantastyka – wydanie specjalne” (2/2007)
- Rtęć, „Nowa Fantastyka” (4/2008)
- Szybciej, „Nowa Fantastyka” (9/2008)
- Fuga temporalna, „Nowa Fantastyka” (10/2010)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Nowa Fantastyka nr 1/1990 (lipiec 1990), s. 57 (tam nota o autorze)
- ↑ Janusz Cyran , Tao liczenia jaj, „Nowa Fantastyka”, 9/1993, s. 73 [dostęp 2024-08-19] .
- ↑ Maciej Parowski Wasz cyrk, moje małpy. Tom I. Chronologiczny alfabet moich autorów, wyd. SQN, Kraków 2019, s. 270
- ↑ Maciej Parowski Wasz cyrk, moje małpy. Tom I. Chronologiczny alfabet moich autorów, wyd. SQN, Kraków 2019, s. 269
- ↑ Maciej Parowski Wasz cyrk, moje małpy. Tom I. Chronologiczny alfabet moich autorów, wyd. SQN, Kraków 2019, s. 269
- ↑ Adam Mazurkiewicz O polskiej literaturze fantastycznonaukowej lat 1990-2004, wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2007, s. 93
- ↑ Nowa Fantastyka, nr 4/1996, s. 44
- ↑ Adam Mazurkiewicz O polskiej literaturze fantastycznonaukowej lat 1990-2004, wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2007, s. 219
- ↑ Janusz Cyran w Polskiej Bibliografii Literackiej
- ↑ Janusz Cyran, [w:] encyklopediafantastyki.pl [dostęp 2024-06-13] .