Przejdź do zawartości

Janusz Cyran

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Janusz Cyran
Data i miejsce urodzenia

20 stycznia 1959
Rybnik

Narodowość

polska

Język

polski

Dziedzina sztuki

fantastyka naukowa

Janusz Cyran (ur. 20 stycznia 1959 w Rybniku[1]) – polski pisarz science fiction, publicysta, fizyk i programista.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Z wykształcenia jest inżynierem górnikiem. Pracował w Centralnym Ośrodku Informatyki Górnictwa jako programista[2]. Debiutował opowiadaniem „Jeruzalem” w miesięczniku „Fantastyka” (11/1988). Maciej Parowski uznał je prekursorskie dla polskiej fantastyki religijnej i uznał, że tekstem tym wkroczył „do historii polskiej SF i trwałby tam, gdyby już nic nie napisał”. Czytelnicy pisma uznali je jednak za najgorszy tekst roku[3]. Tekst opowiadał o Chrystusie niewytrzymującym męki krzyża[4] (motyw ten stał się inspiracją dla cyklu inkwizytorskiego Jacka Piekary[5]). W ocenie Adama Mazurkiewicza opowiadanie miało charakter skandalizujący[6]. Inspirował się także cyberpunkiem (tak kwalifikował jego opowiadania "Sieć i młot" z 1992 i "Behemot" z 1996 Maciej Parowski[7]), chociaż zdaniem Adama Mazurkiewicza nie była to proza cyberpunkowa sensu stricto, a jedynie czerpiąca z niektórych elementów tej stylistyki (krytyk wymieniał "Sieć i młot" oraz "Wylęgarnię" z 1993)[8].

W kolejnych latach publikował przede wszystkim w Nowej Fantastyce, Fantastyce-wydaniu specjalnym i Czasie Fantastyki[9]. Większość tych tekstów trafiła następnie do zbiorów Ciemne lustra (wyd. 2006) i ''Teoria diabła i inne spekulacje (wyd. 2011)[10].

Twórczość

[edytuj | edytuj kod]

Książki

[edytuj | edytuj kod]
  • Ciemne lustra (zbiór opowiadań, Fabryka Słów, 2006)
    • Bigos polski
    • Jeruzalem
    • Sieć i młot
    • Wylęgarnia
    • Śpiochy w Ulro
    • Żabi król
    • Ciemne lustra wyszeptujące sny
    • Róża Antarktydy
    • Licytacja
    • Behemot
  • A.D. XIII. Tom 2 (antologia, Fabryka Słów, 2007)
    • Który patrzy z wysoka
  • Teoria diabła i inne spekulacje (zbiór opowiadań, Powergraph, 2011)
    • Teoria diabła
    • Artilekt
    • Partyjka dla trojga
    • Rtęć
    • De possibilitate
    • Reset
    • Szybciej
    • Fuga temporalna
    • Rien du tout
    • Rzym

Pozostałe opowiadania

[edytuj | edytuj kod]
  • Jeruzalem, „Fantastyka” (11/1988)
  • Czyściec, „Fantastyka” (1/1990)
  • Artilekt, „Nowa Fantastyka” (11/2000 cz. 1.; 12/2000 cz. 2.)
  • Bigos polski, „Nowa Fantastyka” (6/2001)
  • Róża Antarktydy, „Nowa Fantastyka” (5/2002)
  • Licytacja, „Nowa Fantastyka” (3/2003)
  • Zdrowaśka na nieśmiertelnego, „Science Fiction” (12/2003)
  • Pieśń pająka, „Czas Fantastyki” (4/2005)
  • Teoria diabła, „Nowa Fantastyka” (7/2006)
  • Rzym, „Nowa Fantastyka” (1/2007)
  • De Possibilitate, „Fantastyka – wydanie specjalne” (2/2007)
  • Rtęć, „Nowa Fantastyka” (4/2008)
  • Szybciej, „Nowa Fantastyka” (9/2008)
  • Fuga temporalna, „Nowa Fantastyka” (10/2010)

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Nowa Fantastyka nr 1/1990 (lipiec 1990), s. 57 (tam nota o autorze)
  2. Janusz Cyran, Tao liczenia jaj, „Nowa Fantastyka”, 9/1993, s. 73 [dostęp 2024-08-19].
  3. Maciej Parowski Wasz cyrk, moje małpy. Tom I. Chronologiczny alfabet moich autorów, wyd. SQN, Kraków 2019, s. 270
  4. Maciej Parowski Wasz cyrk, moje małpy. Tom I. Chronologiczny alfabet moich autorów, wyd. SQN, Kraków 2019, s. 269
  5. Maciej Parowski Wasz cyrk, moje małpy. Tom I. Chronologiczny alfabet moich autorów, wyd. SQN, Kraków 2019, s. 269
  6. Adam Mazurkiewicz O polskiej literaturze fantastycznonaukowej lat 1990-2004, wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2007, s. 93
  7. Nowa Fantastyka, nr 4/1996, s. 44
  8. Adam Mazurkiewicz O polskiej literaturze fantastycznonaukowej lat 1990-2004, wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2007, s. 219
  9. Janusz Cyran w Polskiej Bibliografii Literackiej
  10. Janusz Cyran, [w:] encyklopediafantastyki.pl [dostęp 2024-06-13].