Obora (budynek)

Nowoczesna obora boksowa

Spichrz i obora w ramach budynku gospodarczego starego typu, w małym gospodarstwie wiejskim.

Zabytkowa obora w Roztokach

Obora – budynek, rzadziej wyodrębniona część budynku, używany jako pomieszczenie dla bydła domowego. Tradycyjnie obora traktowana była jako miejsce całodobowego pobytu bydła tylko w zimie; w pozostałych porach roku była jedynie miejscem nocnego wypoczynku zwierząt. Obecnie, zwłaszcza w wyspecjalizowanych gospodarstwach rolnych, często w budynkach tych bydło przebywa przez cały rok (utrzymanie alkierzowe).

W typowej oborze znajdowało się od 1 do kilku krów, jedynie w bardzo bogatych gospodarstwach chłopskich oraz w oborach należących do dworu (po wojnie do PGR-u) przebywało od kilkunastu do nawet kilkudziesięciu krów. W tym wypadku wnętrze podzielone było na boksy dla poszczególnych osobników lub ich grup. Podłoga obory wyścielana była słomą, która wraz z odchodami zwierząt stanowiła cenny nawóz organiczny, nazywany od miejsca powstawania obornikiem.

Obory dzielą się na dwa podstawowe typy:

• obory stanowiskowe (uwięziowe), w których bydło przebywa na uwięzi. Typy uwięzi:
  • uwięź grabnerska (uwięź szyjna);
  • uwięź łańcuchowa;
  • uwięź jarzmowa;
  • opaska elastyczna → elastyczna ściana żłobu;

• obory wolnostanowiskowe, w których bydło przemieszcza się wewnątrz obory w sposób mniej lub bardziej swobodny.

Rodzaje obór wolnostanowiskowych:

• z indywidualnymi boksami do leżenia na ściółce lub na macie gumowej,
• z legowiskami grupowymi na tzw. głębokiej ściółce,
• z legowiskami grupowymi na tzw. podłożu samospławialnym.

Nowoczesne obory przeznaczone dla dużych ilości zwierząt są w pełni zautomatyzowane; podawanie paszy i wody, usuwanie odchodów oraz dojenie wykonywane są przez urządzenia sterowane komputerowo.

Obora jako miejsce chowu bydła była znana już w średniowieczu; od niej pochodzi wiele nazw miejscowości służebnych (Oborniki, Obory).

Według Polskiego Atlasu Etnograficznego słowo obora ma różne znaczenia w zależności od regionu Polski. Są to:

• wnętrze, względnie osobny budynek służący jako pomieszczenie dla bydła rogatego (znaczenie dominujące),
• ogrodzenie pod gołym niebem dla zwierząt hodowlanych,
• podwórze lub całą zagrodę (całość zabudowań gospodarczych związanych z hodowlą bydła; w takim przypadku obejmuje też skład pasz i miejsce do przygotowywania karmy),
• miejsce na gnój lub gnojowisko.

Na południowym wschodzie Polski na określenie pomieszczenia dla bydła rogatego używane jest słowo stajnia

Zobacz też

• chlew
• kurnik
• stajnia
• owczarnia