Opiętek wawrzynkowiec
| Agrilus integerrimus | |||
| (Ratzeburg, 1837) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Podplemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
opiętek wawrzynkowiec | ||
| Synonimy | |||
| |||
Opiętek wawrzynkowiec[1] (Agrilus integerrimus) – gatunek chrząszcza z rodziny bogatkowatych i podrodziny Agrilinae. Zamieszkuje Europę. Jest monofagiem wawrzynków.
Taksonomia
[edytuj | edytuj kod]Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1837 roku przez Juliusa Theodora Christiana Ratzeburga pod nazwą Buprestis integerrimus[2].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Chrząszcz o mocno wydłużonym ciele długości od 5 do 7 mm, z wierzchu ubarwionym metalicznie ciemnobrązowo, rzadziej zielonkawo. Głowa zaopatrzona jest w duże oczy niemal stykające się z przednią krawędzią przedplecza. Ciemię ma wyraźną bruzdę wzdłuż środka. Przedplecze jest znaczniej słabiej niż u A. hyperici sklepione, w części tylnej o spłaszczonych bokach. Ma ono podwójną krawędź boczną i pozbawione jest na powierzchni wyraźnych żeberek przy tylnych kątach. Pokrywy są równomiernie porośnięte ciemnym, bardzo krótkim, trudno dostrzegalnym owłosieniem. Przedpiersie ma równoległe boki wyrostka międzybiodrowego. Odwłok pozbawiony jest plamek z jasnego owłosienia i ma rowek wzdłuż krawędzi ostatniego widocznego sternitu niezmodyfikowany, zaokrąglony[3][4][1].
Ekologia i występowanie
[edytuj | edytuj kod]Owad ten zasiedla wilgotne lasy i ogrody, chętnie na obszarach górzystych[5][1], gdzie dociera do górnej granicy lasu[5]. Larwy są monofagicznymi endoryzofagami. Przechodzą rozwój w soczystych, podziemnych częściach wawrzynków, w tym wawrzynka wilczegołyka, wawrzynka główkowego, wawrzynka gnidyjskiego i Daphne laureola (w warunkach polskich tylko tego pierwszego)[5][6]. Osobniki dorosłe obserwuje się od maja do lipca[3][5]. Są foliofagami, żerującymi na liściach wawrzynków[5].
Gatunek palearktyczny, znany z Hiszpanii, Francji, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Szwecji, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Ukrainy, Rumunii, Bułgarii, Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Serbii, Czarnogóry, Albanii, Macedonii Północnej, Grecji oraz europejskiej części Rosji[7].
W Polsce jest rzadko spotykany[5]. Na „Czerwonej liście zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce” umieszczony jest jako gatunek bliski zagrożenia wymarciem (NT)[8]. Z kolei na „Czerwonej liście gatunków zagrożonych Republiki Czeskiej” umieszczony jest jako gatunek zagrożony wymarciem (EN)[9].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Agrilus integerrimus – Opiętek wawrzynkowie. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2023-08-14].
- ↑ J.T.C. Ratzeburg: Die Forst-Insecten oder Abbildung und Beschreibung der in den Wäldern Preufsens und der Nachbarstaaten als schädlich oder nützlich bekannt gewordenen Insekten. In systematischer Folge und mit besonderer Rücksicht auf die Vertilgung der Schädlichen. Erster Theil. Die Käfer. Berlin: Nicolai Buchhandlung, Druckerei der Königlichen Akademie der Wissenschaften, 1837, s. 54–62. [dostęp 2023-08-13].
- ↑ a b Karl Wilhelm Harde: Familie Buprestidae (Prachtkäfer). W: Die Käfer Mitteleuropeas Band 6: Diversicornia. Heinz Freude, Karl Wilhelm Harde, Gustav Adolf Loshe (red.). Krefeld: Goecke & Evers Verlag, 1979, s. 204–247.
- ↑ Roman Królik: Uproszczony klucz do oznaczania polskich gatunków z rodzaju Agrilus. [w:] Entomo.pl [on-line]. 2004. [dostęp 2023-08-14].
- ↑ a b c d e f B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska: Katalog Fauny Polski. Część XXIII, zeszyt 10. Chrząszcze – Coleoptera. Buprestoidea, Elateroidea i Cantharoidea.. Warszawa: 1985.
- ↑ Willem N. Ellis: Agrilus integerrimus Ratzeburg, 1839. [w:] Plant Parasites of Europe. Leafminers, galls and fungi [on-line]. bladmineerders.nl, 2001-2023. [dostęp 2023-08-14].
- ↑ Agrilus integerrimus Ratzeburg, 1837. [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2023-08-14].
- ↑ Jerzy Pawłowski, Daniel Kubisz, Mieczysław Mazur: Coleoptera. Chrząszcze. W: Czerwona lista zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce. Zbigniew Głowaciński, Małgorzata Makomaska-Juchiewicz, Grażyna Połczyńska-Konior (red.). Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk (PAN), 2002, s. 88-110. ISBN 83-901236-8-1.
- ↑ Jan Farkač, David Král, Martin Škorupík: Červený seznam ohrožených druhů České republiky. Bezobratlí. List of threatened species in the Czech Republic. Invertebrates.. Praha: Agentura ochrany přírody a krajiny ČR, 2005. ISBN 80-86064-96-4.