Lago di Como

Lago di Como
Lago Lario
	; Widok na jezioro Como z Alp i Bellagio
	Położenie
Państwo	Włochy
Wysokość lustra	198 m n.p.m.
	Morfometria
Powierzchnia	146 km²
Wymiary; • max długość; • max szerokość	; 51 km; 4,5 km
Głębokość; • średnia; • maksymalna	; 154 m ; 425 m
Objętość	22,5 km³
	Hydrologia
Rzeki zasilające	Adda, Mera
Rzeki wypływające	Adda
	Położenie na mapie Alp Lago di Como
	46°00′N 9°16′E/46,000000 9,266667
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach

Lago di Como, Lago Lario^[1]^[2]^[3] (niem. Comosee; łac. Lacus Larius) – jezioro w północnych Włoszech (Lombardia), w Alpach.

Geografia

Lago di Como jest trzecim co do wielkości jeziorem Włoch (po Lago di Garda i Lago Maggiore). Zarazem jest to najgłębsze jezioro Alp i jedno z najgłębszych w Europie; przy położeniu lustra wody na średniej wysokości 197,4 m n.p.m. tworzy kryptodepresję. Jego rozczłonkowanie powoduje, że linia brzegowa swoją długością przekracza linie brzegowe jezior Garda i Maggiore razem wziętych. Kształt jeziora na mapie przypomina odwróconą literę Y. Z tego względu jezioro dzieli się na 3 części: Ramo di Como (część południowo-zachodnia), Ramo di Lecco (część południowo-wschodnia) i Ramo di Colico (część północna).

Część północna jeziora wcina się głęboko w Alpy, a otaczające ją szczyty sięgają wysokości 2600 m n.p.m. Na krańcach południowych szczyty osiągają wysokości 1200-1470 m n.p.m., zaś najbliższe brzegom wzgórza liczą ok. 600-900 m n.p.m. Zbocza spadają ku wodzie bardzo stromo, zostawiając niewiele miejsca na osadnictwo i sieć drogową^[4].

Como jest jeziorem przepływowym, przepływa przez nie rzeka Adda. Wpada ona do jeziora na północnym krańcu Ramo di Colico, tuż na północ od miasta Colico, a wypływa na końcu Ramo di Lecco, w Lecco. Na północnym krańcu Ramo di Colico wpada do jeziora również rzeka Mera, a nieco dalej na zachód, w San Gregorio - duży potok Liro. Pozostałe cieki wodne uchodzące do jeziora to krótkie, bystre potoki spływające z otaczających je zboczy. Ramo di Lecco przez Rio Torto ma w miejscowości Valmadrera połączenie z dwuczęściowym jeziorem Lago di Annone^[5].

Jedyna wyspa na jeziorze, która nazywa się Isola Comacina, leży w północnej części Ramo di Como, niedaleko Tremezzo. Była ona zamieszkana już w starożytności, lecz istniejące na niej osady zostały zniszczone w XII wieku.

Klimat

Ogromna ilość wody w jeziorze, nagrzana w ciągu lata, niweluje znacznie ostrość zimy. Z kolei woda, wychłodzona w ciągu zimy i zasilana zimnymi wodami górskich rzek, łagodzi letnie upały. Dzięki temu lokalny klimat charakteryzuje się rzadko spotykaną łagodnością^[4]. W górnej części jeziora praktycznie zawsze (oprócz miesięcy zimowych) wieje termiczny wiatr – breva. Zaczyna on wiać ok. godz. 10.00 z siłą 1-3 B, aby w porze popołudniowej osiągnąć 3-6 B.

Ze względu na łagodny klimat roślinność wokół jeziora jest bardzo zróżnicowana i bujna. Na jego brzegach rosną drzewa oliwne, cyprysy, oleandry, palmy i agawy^[4].

W przeszłości jezioro charakteryzowało się niezwykle czystymi, przejrzystymi wodami, słynnymi z bogactwa ryb^[4]. Obecnie jakość wody w jeziorze w niektórych miejscach pozostawia wiele do życzenia; spowodowane jest to brakiem oczyszczalni ścieków w nadbrzeżnych miejscowościach.

Turystyka

Zalety łagodnego klimatu i urokliwego otoczenia jeziora doceniano już w czasach rzymskich. Mieli tu swe rezydencje liczni patrycjusze, a uroki jeziora rozsławili w swych pismach m.in. Pliniusz Starszy i Pliniusz Młodszy^[4].

Obecnie Lago di Como jest również celem wielu turystów; znane jest z licznych ośrodków wypoczynkowych i parków, leżących nad jego brzegiem. Okres od czerwca do września jest najlepszym czasem na uprawianie windsurfingu i kitesurfingu. Każdego dnia po Lago di Como kursują promy i inne łodzie, dzięki którym sprawnie można osiągnąć nadbrzeżne miejscowości bez konieczności objeżdżania jeziora lądem. Jezioro słynie także ze znajdujących się tutaj ekskluzywnych willi. W willi La Gaeta nad jeziorem Como nagrywano sceny do filmu z Casino Royale. Nad jeziorem Como swoje posiadłości mają gwiazdy kina - George Clooney, Brad Pitt, czy Sylvester Stallone. Najważniejsze kurorty nad Lago di Como to Varenna, Bellagio i Menaggio^[6].

Miejscowości nadbrzeżne

Pozostałe informacje

Starożytni Rzymianie nazywali jezioro Lacus Larius.
Na zachodnim brzegu Como znajduje się Sacro Monte di Ossuccio, jedna z dziewięciu świętych gór w północnych Włoszech. Ów kompleks kaplic został wpisany w 2003 r. na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Niektóre osoby światowej sławy posiadają nad Como swoje domki wypoczynkowe, m.in. George Clooney, Madonna i Brad Pitt.
Jezioro bardzo często jest wykorzystywane jako tło filmowe; tutaj kręcono sceny m.in. do filmów: Casino Royale o przygodach Jamesa Bonda (gdzie w roli Bonda wystąpił Daniel Craig) czy Gwiezdne wojny: część II - Atak klonów.
W swojej willi nad jeziorem wiele czasu spędził kanclerz Niemiec, Konrad Adenauer. Tutaj spisał sporą część własnych wspomnień.

Przypisy

↑ Endonimy włoskie: Nazewnictwo geograficzne świata. Zeszyt 12. Europa, Część II, s. 249, Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju, Warszawa, 2010. [dostęp 2016-08-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-01)].
↑ Główny Urząd Geodezji i Kartografii nie podaje polskiego egzonimu: Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata, s. 369; Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju, Warszawa, 2013. [dostęp 2016-08-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-07)].
↑ Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata, Przedmowa, s. XVIII; Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju, Warszawa, 2013. [dostęp 2016-08-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-07)].

Niewymienienie danego obiektu jest jednoznaczne ze stwierdzeniem, że Komisja nie zaleca dla niego polskiej nazwy, nawet jeżeli taka spotykana jest w niektórych publikacjach.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e AN. Nad jeziorem Como (Mapy na kartach pocztowych). „Poznaj Świat”. Rok XI (Nr 9 (130)), s. 44, Wrzesień 1963. Polskie Towarzystwo Geograficzne. Państwowe Wydawnictwo Naukowe. (pol.).
↑ Mapa turystyczna. [dostęp 2023-06-20].
↑ Ł.Ł. Ropczyński Ł.Ł., Jezioro Como [online], Kierunek Włochy, 26 czerwca 2018 .

Bibliografia

Caratterisitche morfometriche ed idrologiche di alcuni importanti laghi italiani. [dostęp 2014-06-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-10-08)]. (wł.).
Gestione Governativa Navigazione Laghi - Como. [dostęp 2014-06-26]. (wł.).
Lista filmów realizowanych nad jeziorem Como w bazie IMDb. [dostęp 2014-06-26]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Archiwalne publikacje o jeziorze w bibliotece Polona

[1] Endonimy włoskie: Nazewnictwo geograficzne świata. Zeszyt 12. Europa, Część II, s. 249, Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju, Warszawa, 2010. [dostęp 2016-08-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-01)].

[2] Główny Urząd Geodezji i Kartografii nie podaje polskiego egzonimu: Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata, s. 369; Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju, Warszawa, 2013. [dostęp 2016-08-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-07)].

[3] Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata, Przedmowa, s. XVIII; Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju, Warszawa, 2013. [dostęp 2016-08-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-07)].

Niewymienienie danego obiektu jest jednoznaczne ze stwierdzeniem, że Komisja nie zaleca dla niego polskiej nazwy, nawet jeżeli taka spotykana jest w niektórych publikacjach.

[mnkp-4] AN. Nad jeziorem Como (Mapy na kartach pocztowych). „Poznaj Świat”. Rok XI (Nr 9 (130)), s. 44, Wrzesień 1963. Polskie Towarzystwo Geograficzne. Państwowe Wydawnictwo Naukowe. (pol.).

[5] Mapa turystyczna. [dostęp 2023-06-20].

[6] Ł.Ł. Ropczyński Ł.Ł., Jezioro Como [online], Kierunek Włochy, 26 czerwca 2018 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]