Przejdź do zawartości

Moussa Dadis Camara

To jest dobry artykuł
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Moussa Dadis Camara
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

1 stycznia 1964 lub
29 grudnia 1968
Kouré

Prezydent Gwinei
Okres

od 24 grudnia 2008
do 21 grudnia 2010[a]

Przynależność polityczna

Rada Narodowa na rzecz Demokracji i Rozwoju

Poprzednik

Aboubacar Somparé (p.o.)

Następca

Alpha Condé

Moussa Dadis Camara, od 2010 jako Moïse Dadis Camara (ur. 1 stycznia 1964 lub 29 grudnia 1968 w Kouré, Prefektura Lola) – gwinejski wojskowy, kapitan. 24 grudnia 2008 ogłosił się prezydentem republiki oraz został liderem Rady Narodowej na rzecz Demokracji i Rozwoju (CNDD), wojskowej junty, która dokonała zamachu stanu w Gwinei po śmierci prezydenta Lansany Contégo.

W czasie sprawowania władzy był odpowiedzialny za brutalne stłumienie protestu opozycji we wrześniu 2009. 3 grudnia 2009 został ranny w czasie nieudanego zamachu na jego życie i hospitalizowany za granicą, p.o. prezydenta Gwinei został wówczas Sékouba Konaté. Pozostając nominalnie głową państwa, 15 stycznia 2010 zgodził się zrezygnować z realnej władzy i zostać w Burkina Faso. 21 grudnia 2010 nowym prezydentem państwa został Alpha Condé.

Młodość i kariera wojskowa

[edytuj | edytuj kod]

Moussa Dadis Camara urodził się w 1964 lub 1968[1][2] w rolniczej rodzinie w Kouré, w Prefekturze Lola, graniczącej z Liberią oraz Wybrzeżem Kości Słoniowej. Pochodzi z grupy etnicznej kpelle. Do szkoły uczęszczał w oddalonym o 40 km mieście i stolicy regionu, Nzérékoré. Następnie opuścił dom rodzinny i przeniósł się do stolicy w celu podjęcia studiów. By zarobić na utrzymanie, miał sprzedawać na ulicy orzechy koli. W 1986 ukończył ekonomię na Uniwersytecie Gamala Abdela Nassera w Konakry[3][4].

Po studiach rozpoczął, trwającą 18 lat, karierę wojskową. W 1990 wstąpił do armii jako kapral. W czasie służby był szefem zaopatrzenia w bazie wojskowej w Kondii. W latach 2001–2002 służył w misji pokojowej ONZ w Sierra Leone. Uczestniczył w szeregu szkoleń wojskowych, m.in. w 2004, w trwającym 18 miesięcy szkoleniu w Bremie w Niemczech. Camara był jednym z przywódców zamieszek, jakie wybuchły wśród żołnierzy w Gwinei wiosną 2007 oraz w maju 2008 z powodu niewypłacania przez rząd zaległego żołdu[4][5][6][7].

W listopadzie 2008 objął on stanowisko dyrektora generalnego jednostki ds. zaopatrzenia w paliwo oraz członka gabinetu ministra obrony[8].

22 sierpnia 2010 przeszedł z islamu na chrześcijaństwo. W kościele w Wagadugu przyjął chrzest i wziął ślub kościelny z Jeanne Sabą. Zmienił imię na Moïse Dadis Camara[9]. Mówi w pięciu językach: francuskim, niemieckim, kpelle, maninka i susu.

Zamach stanu i przejęcie władzy

[edytuj | edytuj kod]
 Osobny artykuł: Zamach stanu w Gwinei (2008).
Prezydent Lansana Conté, rządzący Gwineą w latach 1984–2008.

23 grudnia 2008 kapitan Moussa Dadis Camara, sześć godzin po ogłoszeniu śmierci prezydenta Lansany Contégo, rozpoczął w kraju wojskowy zamach stanu. W telewizyjnym oświadczeniu zapowiedział powołanie Rady Narodowej na rzecz Demokracji i Rozwoju (fr. Conseil National de la Démocratie et du Developement, CNDD) i przejęcie przez nią władzy od rządu. Ogłosił zawieszenie konstytucji oraz działalności partii politycznych, a także rozwiązanie rządu i innych instytucji republiki[10]. Przewodniczący parlamentu, Aboubacar Somparé, który zgodnie z prawem powinien objąć funkcję p.o. prezydenta oraz premier Ahmed Tidiane Souaré nie uznali decyzji junty wojskowej, uważając się dalej za prawomocne władze kraju[11].

23 grudnia 2008 został wybrany przewodniczącym Rady Narodowej na rzecz Demokracji i Rozwoju (CNDD), w skład której weszło 32 członków (w tym 6 cywilnych)[12][13]. W początkowej fazie przewrotu doszło do sporu o władzę pomiędzy nim a pułkownikiem Sékoubą Konatém. W głównych koszarach wojska w stolicy, zwolennicy Konaté wszczęli bunt i zażądali oddania władzy w jego ręce. Kwestię przywództwa dwaj wojskowi zgodzili się rozstrzygnąć na drodze losowania. Kartkę papieru z napisem „prezydent” ze słoika po majonezie (z którego losowano) wyciągnął, i to dwukrotnie (losowanie powtórzono), Camara. Konaté otrzymał w zamian stanowisko wiceprezydenta CNDD[14].

Camara przestrzegł siły rządowe przed rekrutowaniem najemników w celu destabilizacji sytuacji w kraju oraz zapowiedział wprowadzenie godziny policyjnej[15]. Ogłosił, iż CNDD nie ma ambicji zatrzymania władzy i ma zamiar przeprowadzenia wiarygodnych i przejrzystych wyborów w terminie do grudnia 2010, kiedy dobiegałaby końca kadencja zmarłego prezydenta Conté[16][17].

24 grudnia 2008 Camara ogłosił się prezydentem republiki oraz wezwał dotychczasowy rząd do stawienia się w kwaterze junty w ciągu 24 godzin i oddania się w jej ręce[15][18]. Premier Souaré spełnił ultimatum i stawił się przed Camarą następnego dnia. Ten poinformował go o przejęciu władzy w państwie i pozwolił na kontynuowanie pracy przez dotychczasowy rząd[19][20]. Kilka dni później, 30 grudnia 2009, wbrew wcześniejszym zapowiedziom, Camara zdymisjonował gabinet i nowym premierem mianował niezależnego bankiera Kabiné Komarę[21].

25 grudnia 2009, przemawiając w radiu, stwierdził, że nie zamierza ubiegać się o fotel prezydenta w przyszłych wyborach. Zobowiązał się również do zorganizowania wystawnego pogrzebu zmarłemu prezydentowi Conté i zapowiedział spotkanie z międzynarodowymi przedstawicielami w celu zapewnienia ich o swoich pokojowych intencjach"[22].

Rządy kapitana Camary

[edytuj | edytuj kod]
Oddział gwinejskiej junty wojskowej.

Kapitan Camara kilkakrotnie wypowiadał się na temat swojego udziału w wyborach prezydenckich, zmieniając często swoje poprzednie deklaracje. 5 stycznia 2009 zmienił swoje pierwotne plany i ogłosił organizację wyborów, zarówno parlamentarnych i prezydenckich, we wcześniejszym terminie, do końca 2009. Zobowiązał się także do nieuczestniczenia w nich[23]. W kwietniu 2009 zmienił zdanie i stwierdził, że „jak każdy obywatel ma prawo wziąć udział w wyborach prezydenckich”. Dodał, że „nikt nie urodził się żołnierzem”[24]. Pod koniec marca rząd wyznaczył datę wyborów prezydenckich na 13 grudnia 2009[25]. 10 maja 2009 Camara po raz wtóry zmienił stanowisko i orzekł, że ani on, ani żaden inny oficer wchodzący w skład CNDD nie wezmą udziału w wyborach[26]. W połowie sierpnia przesunął termin wyborów, wyznaczając ich nową datę na 31 stycznia 2010[27]. Kilka dni później ogłosił, że nie wyklucza możliwości wzięcia w nich udziału[28]. Jego zwolennicy utworzyli w sierpniu ruch „Dadis Musi Zostać”, wzywając go startu w wyborach i kontynuowania rządów[29].

Rządy kapitana Camary charakteryzowały się podkreślaniem znaczenia i roli nowych władz. Władze zobowiązały się do walki z korupcją i przemytem narkotyków oraz do przywrócenia porządku i bezpieczeństwa. W styczniu 2009 Camara ogłosił przeprowadzenie zmian w sektorze górnictwa, w tym w wydobyciu boksytów, których w Gwinei znajduje się ponad 1/3 światowych zasobów. Zapowiedział dokonanie rewizji kontraktów zawartych przez poprzednią administrację i nieleżących w interesie narodu. W styczniu 2009 czternastu byłych ministrów i biznesmenów stanęło przez specjalną komisją, badającą przypadki nadużyć finansowych i korupcji. W lutym 2009 aresztowany został Ousmane Conté, syn zmarłego prezydenta, który przed kamerami telewizji przyznał się do przemycania kokainy. W marcu pod zarzutem korupcji i defraudacji państwowych funduszy aresztowanych zostało wielu dawnych urzędników i doradców prezydenta Conté, w tym były premier Ahmed Tidiane Souaré. Premier Souaré i dwaj inni byli ministrowie zostali zwolnieni na początku kwietnia po tym, jak zgodzili się zwrócić pieniądze, o defraudację których zostali oskarżeni. Premier zgodził się zwrócić kwotę 2,5 mln USD[30][31]. W czerwcu 2009 został jednak ponownie aresztowany, gdyż nie wpłacił wymaganej kwoty[32].

W lipcu 2009 Camara zmusił członków straży prezydenckiej do publicznego błagania o przebaczenie po tym, jak ich szef wdał się w spór na temat wielkości datków przeznaczonych przez japoński rząd gwinejskiej policji[28][33].

12 lipca 2009 siły zbrojne Gwinei zostały postawione w stan najwyższej gotowości po tym, jak Ministerstwo Obrony otrzymało od służb bezpieczeństwa informacje o możliwości ataku zbrojnego na Gwineę od strony granicy z Gwineą Bissau, Senegalem i Liberią. Władze o próbę ataku i przeprowadzenie zamachu stanu oskarżyły przywódców karteli narkotykowych i stwierdziły, że miało to stanowić odpowiedź na walkę rządu z przemytem narkotyków[34].

W połowie września 2009 Unia Afrykańska ogłosiła nałożenie na Camarę i jego współtowarzyszy z CNDD sankcji politycznych z powodu zamiaru ubiegania się przez niego o prezydenturę oraz „pogarszania się sytuacji w Gwinei i konsekwencji wynikających z tego dla procesu przywracania porządku konstytucyjnego”[35].

Protest opozycji

[edytuj | edytuj kod]
 Osobny artykuł: Protest w Gwinei (2009).

Autorytarne rządy Camary doprowadziły do spadku poparcia nowej ekipy wśród społeczeństwa, wzrostu niezadowolenia w kraju oraz krytyki ze strony partii opozycyjnych. Opozycja, sprzeciwiająca się zamiarom startu kapitana Camary w wyborach prezydenckich, zorganizowała 28 września 2009 pokojowy wiec w Konakry, który został brutalnie stłumiony przez władze. W wyniku ostrzału zgromadzanego tłumu przez wojsko zginęło, według organizacji broniących praw człowieka, co najmniej 157 osób, a ponad 1,2 tys. zostało rannych[36][37].

Moussa Dadis Camara, w udzielonym wywiadzie, przyznał, że za zaistniałe wydarzenia odpowiedzialni są żołnierze, którzy stracili panowanie nad sytuacją. Dodał, że trudnym jest kontrolowanie wojska w sytuacji napięcia w kraju i wyraził swój „głęboki smutek”[36][37]. Powiedział, że „w Gwinei po raz pierwszy zdarzyło się coś takiego”. Jednocześnie oskarżył liderów opozycji o podżeganie do niepokojów i „rozdawanie pieniędzy wśród młodzieży w celu wszczynania buntu”[38]. Władze zakazały wszelkich masowych zgromadzeń o „charakterze wywrotowym” i ogłosiły dwudniową żałobę narodową. Camara dodał, że sprawcy protestu i ich sponsorzy zostaną surowo ukarani. Wezwał autorytety religijne, organizacje społecznie, partie polityczne i media do powstrzymania się od oświadczeń i działań mogących spowodować zakłócenie porządku publicznego[38][39]. Opowiedział się za utworzeniem nowego „rządu jedności narodowej”, złożonego z przedstawicieli różnych partii politycznych oraz powołaniem międzynarodowej komisji śledczej pod egidą ONZ w celu zbadania okoliczności ostatniego protestu oraz protestów ze stycznia i lutego 2007. Zaapelował również do afrykańskich przywódców o pomoc w mediacji między różnymi siłami politycznymi wewnątrz kraju[40][41]. Wydarzenia w Konakry posłużyły mu także do uzasadnienia konieczności swojego startu w wyborach prezydenckich. Stwierdził, że w zaistniałej sytuacji stał się „zakładnikiem” armii, gdyż ta, w przypadku wycofania się przez niego z wyborów lub rezygnacji ze stanowiska, gotowa byłaby dokonać kolejnego zamachu stanu[42][43].

Społeczność międzynarodowa potępiła brutalne stłumienie protestu. Pod koniec października Unia Europejska i Unia Afrykańska uchwaliły sankcje przeciw Gwinei, obejmujące zakaz podróżowania i zamrożenie aktywów finansowych członków junty wojskowej na ich terytorium. Misji mediacyjnej, mającej doprowadzić do pojednania władz i opozycji, podjął się z ramienia ECOWAS prezydent Burkina Faso, Blaise Compaoré[44].

Międzynarodowy Trybunał Karny wszczął wstępne dochodzenie w sprawie protestu w Konakry, a ONZ powołała specjalną komisję ds. zbadania wydarzeń w Gwinei. Według jej raportu, opublikowanego 21 grudnia 2009, Camara, wraz z grupą innych czołowych członków junty, ponosił osobistą odpowiedzialność za masakrę ludności. Komisja zaapelowała o postawienie wszystkich przed międzynarodowym wymiarem sprawiedliwości. Stwierdziła, że działania gwinejskich władz noszą znamiona zbrodni przeciwko ludzkości[45][46].

Próba zabójstwa

[edytuj | edytuj kod]

3 grudnia 2009 Camara stał się celem zamachu, którego, według oficjalnych źródeł gwinejskich, dokonał jego adiutant Aboubacar „Toumba” Diakité. Postrzelił on Camarę w czasie spotkania obu oficerów w obozie wojskowym, w pobliżu siedziby straży prezydenckiej, około godziny 19. Camara został ranny, lecz uszedł z życiem. Po zdarzeniu, Diakité wydostał się z obozu, a władze wydały nakaz jego aresztowania. Zdaniem komentatorów, zamach mógł być bezpośrednio związany z krwawym stłumieniem protestu opozycji we wrześniu 2009. Diakité, według naocznych świadków, był jednym z głównych uczestników masakry na stadionie. Już od pewnego czasu pozostawał w napiętych relacjach z Camarą, który, wraz pogłębiającą się izolacją międzynarodową i rozpoczęciem śledztwa specjalnej komisji ONZ w sprawie masakry, pozostawał pod coraz większą presją wskazania winnych brutalnych wydarzeń[47][48].

Jeszcze tego samego dnia samolot z ekipą medyczną wysłały do Konakry władze sąsiedniego Senegalu[48]. Początkowo władze informowały, że Camara odniósł tylko powierzchowne rany głowy. Jednakże 4 grudnia 2009 został przewieziony do szpitala wojskowego Hay Riyad na obrzeżach Rabatu w Maroku, oficjalnie w celu przeprowadzenia kompleksowych badań[49]. W późniejszym czasie prezydent Blaise Compaoré, opierając się na relacji osobistego lekarza Camary, powiedział, że jego „stan jest poważny, lecz nie krytyczny” oraz że został trafiony pociskami i prawdopodobnie będzie musiał przejść z tego powodu operację[47]. 5 grudnia 2009 minister informacji, Idrissa Cherif, ogłosił, że Camara przeszedł niewielką operację głowy, jego stan jest korzystny, a życiu nie zagraża niebezpieczeństwo[50].

Tymczasowe rządy w kraju przejął, na czas nieobecności Camary, pułkownik Sékouba Konaté, który powrócił do Gwinei z podróży do Libanu. Władze ogłosiły, że próba zabójstwa Camary była w istocie próbą zamachu stanu i obiecały nagrodę za pomoc w schwytaniu Diakité. W czasie strzelaniny zginął ochroniarz Camary i jego kierowca. Tymczasem Diakité skontaktował się telefonicznie z agencją AFP, informując, że jest w bezpiecznym miejscu w otoczeniu wiernych mu ludzi. Władze ogłosiły aresztowanie czterech oficerów zamieszanych w spisek, w tym troje na granicy z Sierra Leone[51].

W kolejnych dniach władze rozpoczęły akcję zatrzymywania wszystkich zwolenników Diakité i osób zaangażowanych w spisek. Poinformowały o aresztowaniu ponad 100 osób. Akcja przybrała jednak brutalną formę. Wojsko przeczesywało dzielnice Konakry, nie licząc się z ludnością cywilną oraz strzelało do każdego, kto uciekał przed patrolami. O inspirowanie zamachu oskarżyły także ministra spraw zagranicznych Francji, Bernarda Kouchnera[52]. 16 grudnia Diakité udzielił wywiadu francuskiemu radiu, w którym zdementował pogłoski, jakoby prezydent miał zostać tylko lekko ranny w głowę. Przywódca buntu stwierdził, iż osobiście postrzelił Camarę w szyję. Obwinił go również o próbę zrzucania na niego winy za masakrę cywilów na stadionie w Konakry[53]. Raport ONZ z grudnia 2009 stwierdzał, że wśród odpowiedzialnych za wydarzenia znajdowali się zarówno Camara, jak i Diakité[46]. 28 grudnia 2009 p.o. prezydenta Sékouba Konaté udał się z wizytą do Maroka, po której oświadczył, że życie Camary nie jest zagrożone[54].

Rezygnacja z władzy

[edytuj | edytuj kod]

12 stycznia 2010 Camara został nieoczekiwanie przewieziony ze szpitala w Maroku do Burkina Faso, gdzie według władz tego państwa miał kontynuować swoją rekonwalescencję. Początkowo cel jego podróży nie był znany. Sam Camara sądził, że wracał do Gwinei i według relacji, był zdziwiony i zszokowany, kiedy spostrzegł już na miejscu, że znalazł się w Wagadugu. Jego powrót do zdrowia zrodził pytania na temat dalszych losów kraju i planowanego porozumienia z opozycją. Powrotowi Camary do życia politycznego przeciwna była opozycja oraz część społeczności międzynarodowej. Stany Zjednoczone wyraziły obawy na ten temat, a Francja już miesiąc wcześniej ostrzegła, że mogłoby to doprowadzić do wojny domowej w Gwinei[55][56]. Po wylądowaniu w Burkina Faso, Camara domagał się niezwłocznego powrotu do ojczyzny. Tego samego zażądali jego stronnicy we władzach junty. W celu rozwiązania problemu podziału władzy, 13 stycznia 2010 do Wagadugu udał się p.o. prezydenta Sékouba Konaté. Ostrzegł on wojskowych, że powrót Camary może spowodować pogłębienie izolacji kraju na arenie międzynarodowej i dalsze wstrzymanie pomocy zagranicznej[57]. W czasie trzydniowych rozmów z Camarą, przy mediacji prezydenta Compaoré, Konaté zagroził dymisją z zajmowanego stanowiska w przypadku nieosiągnięcia realnego porozumienia w kwestii podziału władzy w kraju[58].

15 stycznia 2010 Camara, Konaté i Compaoré osiągnęli konsensus i podpisali porozumienie w sprawie powrotu Gwinei do rządów cywilnych. Camara zgodził się pozostać w Burkina Faso, gdzie miał powrócić do pełni sił. Poparł przy tym plan porozumienia z opozycją zaproponowany wcześniej przez Konaté, który miał dalej pełnić funkcję prezydenta. Porozumienie przewidywało powołanie rządu złożonego z członków junty oraz opozycji z opozycyjnym premierem na czele. Nowy rząd miał sprawować mandat do czasu wyborów, organizację których zaplanowano w ciągu sześciu miesięcy. Zakazem startu zostali objęci wszyscy członkowie rządu oraz junty wojskowej. W celu nadzorowania transferu władzy miała zostać utworzona licząca 101 członków specjalna rada, składająca się z liderów religijnych[59]. 18 stycznia 2010 opozycja przedstawiła kandydaturę Jeana-Marie Dorégo na stanowisko szefa rządu. Następnego dnia Konaté nominował go na stanowisko premiera. W skład 30-osobowego rządu weszło po 10 przedstawicieli junty wojskowej, opozycji i władz regionalnych[60][61].

Osiągnięcie porozumienia z opozycją i wycofanie się Camary z życia politycznego spotkało się z pozytywną reakcją społeczności międzynarodowej. Unia Afrykańska wyraziła zadowolenie z powziętych decyzji, które nazwała "pozytywnym rozwojem sytuacji". Francja określiła je mianem „decydującego etapu” w zakończeniu trwającego od roku kryzysu politycznego, prowadzącego do ustanowieniu rządów prawa i sprawiedliwości[62]. 17 stycznia 2010 Camara, po raz pierwszy od czasu zamachu, zabrał publicznie głos. W przemówieniu ze stolicy Burkina Faso potwierdził swoje poparcie dla powołania przejściowego rządu i organizacji wyborów. Stwierdził, że porozumienie podpisał w sposób dobrowolny. Ogłosił, że nie weźmie udziału w wyborach prezydenckich oraz nie wróci do Gwinei w najbliższej przyszłości. Oznajmił, że potrzebuje odpoczynku i okresu rekonwalescencji, po której „będzie wolny i odejdzie, dokąd zechce”[63][64].

W lutym 2010 komisja wyborcza wyznaczyła datę wyborów prezydenckich na 27 czerwca 2010[65]. Na kilka dni przed wyborami Camara zaapelował do obywateli o aktywny udział w głosowaniu, ogłaszając przy tym swoje neutralne stanowisko i nie udzielając poparcia żadnemu z kandydatów[66].

W wyniku wyborów przeprowadzonych po raz pierwszy w historii kraju w sposób demokratyczny (II tura wyborów odbyła się 7 listopada 2010), nowym prezydentem państwa został Alpha Condé, który objął urząd 21 grudnia 2010[67]. Dwa dni przed jego zaprzysiężeniem Camara, przebywający wciąż w Burkina Faso, ogłosił wolę powrotu do ojczyzny. Stwierdził, że pragnie być „użytecznym dla kraju i nowego prezydenta”, choć oświadczył, że nie ma ambicji powrotu do polityki. Władze Gwinei nie odniosły się wówczas do jego stanowiska[68]. Jednak 26 stycznia 2011 prezydent Condé oznajmił, że Camara ma swobodę w powrocie do Gwinei i może tego dokonać kiedykolwiek zechce[69].

  1. od 3 grudnia 2009 do 21 grudnia 2010 obowiązki prezydenta pełnił Sékouba Konaté

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Rozporządzenie Rady (UE) nr 1284/2009 z dnia 22 grudnia 2009 r. wprowadzające pewne szczególne środki ograniczające wobec Republiki Gwinei. eur-lex.europa.eu. s. 8. [dostęp 2011-01-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-12)].
  2. Republic of Guinea: COUNCIL REGULATION (EU) No 1284/2009. gov.uk, 2009-12-24. s. 6. [dostęp 2013-08-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-01-10)]. (ang.).
  3. Guinée : nouveau Président, portrait express. Le Scribouillard, 26 grudnia 2008. [dostęp 2010-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-10)]. (fr.).
  4. a b Guinea's erratic military ruler. BBC News, 29 września 2009. [dostęp 2009-09-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-09)]. (ang.).
  5. Angry soldiers embark on rampage in Guinea. IOL, 28 maja 2008. [dostęp 2011-05-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-03)]. (ang.).
  6. Who is Moussa Dadis Camara ?. France24, 25 grudnia 2008. [dostęp 2010-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-31)]. (ang.).
  7. Moussa Dadis Camara: A man who plunged Guinea into chaos. digitaljournal.com. [dostęp 2011-01-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-29)]. (ang.).
  8. Portrait : Capitaine Moussa Dadis Camara, un patriote pour sauver la Guinée. maliweb.net, 11 stycznia 2009. [dostęp 2017-01-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-01-10)]. (fr.).
  9. Mariage de Dadis à Ouaga : Et Moussa devint Moïse. rpg-guinee.com, 30 sierpnia 2010. [dostęp 2011-01-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-09-10)]. (fr.).
  10. Military takes control in Guinea. BBC News, 23 grudnia 2008. [dostęp 2010-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-26)]. (ang.).
  11. Guinea's dictator, Lansana Conte, dies. International Herald Tribune, 23 grudnia 2008. [dostęp 2010-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-01-10)]. (ang.).
  12. Army captain named head of Guinea junta. AFP, 24 grudnia 2008. [dostęp 2010-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-01-22)]. (ang.).
  13. Frédéric Schneider: Guinée : Moussa Dadis Camara rattrapé par la justice. afrik.com, 2015-07-09. [dostęp 2017-01-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-01-10)]. (fr.).
  14. Guinea's new leader a mix of Robin Hood, dictator. zimbio.com, 21 marca 2009. [dostęp 2009-12-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-05)]. (ang.).
  15. a b Thousands greet Guinea coup chief. BBC News, 24 grudnia 2008. [dostęp 2010-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-12)]. (ang.).
  16. Junta installs Captain Camara as president. France24, 24 grudnia 2008. [dostęp 2010-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-12-25)]. (ang.).
  17. Guinean coup junta plans to hold elections in two years. People's Daily Online, 24 grudnia 2008. [dostęp 2010-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-11)]. (ang.).
  18. Rukmini Callimachi: Guinea coup head gives leaders deadline to show up - The China Post. chinapost.com.tw, 2008-12-25. [dostęp 2017-01-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-01-10)]. (ang.).
  19. Guinean PM reports to military junta. People's Daily Online, 26 grudnia 2008. [dostęp 2010-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-09)]. (ang.).
  20. Guinea ministers submit to rebels. BBC News, 25 grudnia 2008. [dostęp 2010-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-11)]. (ang.).
  21. Guinea junta names banker as PM. BBC News, 30 grudnia 2008. [dostęp 2010-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-22)]. (ang.).
  22. Guinea junta seeks to allay fears. BBC News, 26 grudnia 2008. [dostęp 2010-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-10)]. (ang.).
  23. Guinea junta pledges 2009 polls. BBC News, 5 stycznia 2009. [dostęp 2009-08-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-06-30)]. (ang.).
  24. Guinea coup head could fight poll. BBC News, 16 kwietnia 2009. [dostęp 2009-08-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-10)]. (ang.).
  25. Tom Lansford: Political Handbook of the World 2014. CQ Press, 2014, s. 566. ISBN 978-1-4833-8626-3. [dostęp 2017-01-10].
  26. Guinea coup leader will not stand. BBC News, 10 maja 2009. [dostęp 2009-08-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-19)]. (ang.).
  27. Guinea coup leader sets poll date. BBC News, 18 sierpnia 2009. [dostęp 2009-08-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-15)]. (ang.).
  28. a b Guinea leader 'may contest poll'. BBC News, 24 sierpnia 2009. [dostęp 2009-08-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-19)]. (ang.).
  29. Guinea coup leader 'must stay on'. BBC News, 12 sierpnia 2009. [dostęp 2009-08-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-16)]. (ang.).
  30. Guinea calls corruption hearings. BBC News, 22 stycznia 2009. [dostęp 2009-08-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012=07-17)]. (ang.).
  31. Guinea ex-ministers repay money. BBC News, 2 kwietnia 2009. [dostęp 2009-08-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-12)]. (ang.).
  32. Former Guinea PM held. IOL, 1 lipca 2009. [dostęp 2009-08-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-03)]. (ang.).
  33. Troops crawl after Guinea attack. BBC News, 24 lipca 2009. [dostęp 2009-08-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-12)]. (ang.).
  34. Guinea on alert for 'attack plot'. BBC News, 12 lipca 2009. [dostęp 2009-08-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-14)]. (ang.).
  35. African Union imposes sanctions on Guinea junta. France24, 18 września 2009. [dostęp 2009-09-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-10-01)]. (ang.).
  36. a b Guinea massacre toll put at 157. BBC News, 29 września 2009. [dostęp 2009-09-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-09)]. (ang.).
  37. a b Allegations of rape emerge after 157 killed in opposition crackdown. France24, 29 września 2009. [dostęp 2009-09-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-10-04)]. (ang.).
  38. a b Junta bans gatherings, declares two days of mourning. France24, 30 września 2009. [dostęp 2009-09-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-10-03)]. (ang.).
  39. Guinea bans 'subversive' meetings. BBC News, 30 września 2009. [dostęp 2009-09-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-14)]. (ang.).
  40. Junta calls for unity government and a UN-backed probe. France24, 30 września 2009. [dostęp 2009-10-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-10-05)]. (ang.).
  41. Guinea calls for unity government. BBC News, 30 września 2009. [dostęp 2009-10-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-09)]. (ang.).
  42. Opposition rejects junta call for unity government. France24, 1 października 2009. [dostęp 2009-10-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-10-11)]. (ang.).
  43. Guinea leader 'fears for safety'. BBC News, 1 października 2009. [dostęp 2009-10-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-13)]. (ang.).
  44. Guinea crisis facilitator admits difficulties in reconciling rivals. People's Daily Online, 1 grudnia 2009. [dostęp 2009-12-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-12)]. (ang.).
  45. Guinea junta leader Camara should be tried – UN. BBC News, 21 grudnia 2009. [dostęp 2010-01-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-14)]. (ang.).
  46. a b Stadium massacre a 'crime against humanity', says UN. France24, 21 grudnia 2009. [dostęp 2010-01-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-12-23)]. (ang.).
  47. a b Junta leader Camara 'critical but not desperate' after shooting. France24, 4 grudnia 2009. [dostęp 2009-12-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-26)]. (ang.).
  48. a b Guinea strongman Camara 'shot and wounded by aide'. BBC News, 4 grudnia 2009. [dostęp 2009-12-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-12)]. (ang.).
  49. Shot Guinea strongman Camara 'flies to Morocco'. BBC News, 4 grudnia 2009. [dostęp 2009-12-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-13)]. (ang.).
  50. Junta chief Camara doing 'very well' after minor operation. France24, 5 grudnia 2009. [dostęp 2009-12-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-31)]. (ang.).
  51. Assassination attempt was a thwarted coup, says junta. France24, 6 grudnia 2009. [dostęp 2009-12-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-30)]. (ang.).
  52. Bernard Kouchner accused over Guinea Camara shooting. BBC News, 10 grudnia 2009. [dostęp 2009-12-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-13)]. (ang.).
  53. BBC News – Guinea aide admits shooting junta leader Camara. 16 grudnia 2009. [dostęp 2009-12-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-30)].
  54. Guinea junta head Camara 'to recover in Burkina Faso'. BBC News, 13 stycznia 2010. [dostęp 2010-01-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-11)]. (ang.).
  55. Junta leader Camara to continue his convalescence in Burkina Faso. France24, 13 stycznia 2010. [dostęp 2010-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-26)]. (ang.).
  56. Guinea's Camara arrives in Burkina Faso. Reuters, 13 stycznia 2010. [dostęp 2010-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-07)]. (ang.).
  57. Guinea's Camara seeks return home despite pressure. Reuters, 14 stycznia 2010. [dostęp 2010-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-07)]. (ang.).
  58. Guinea interim leader Gen Konate 'threatens to resign'. BBC News, 15 stycznia 2010. [dostęp 2010-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-10)]. (ang.).
  59. Guinea's Camara to stay abroad, two proposed for PM. Reuters, 15 stycznia 2010. [dostęp 2010-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-01)]. (ang.).
  60. Guinea junta 'names civilian Dore as prime minister'. BBC News, 19 stycznia 2010. [dostęp 2010-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-22)]. (ang.).
  61. Opposition chooses veteran activist as PM candidate. France24, 19 stycznia 2010. [dostęp 2010-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-08)]. (ang.).
  62. Camara's absence from Guinea welcomed by world leaders. BBC News, 16 stycznia 2010. [dostęp 2010-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-15)]. (ang.).
  63. Junta chief Camara publicly confirms he will not seek return to power. France24, 18 stycznia 2010. [dostęp 2010-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-26)]. (ang.).
  64. Guinea leader Camara breaks exile silence. BBC News, 18 stycznia 2010. [dostęp 2010-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-16)]. (ang.).
  65. Election date for Guinea proposed. AfrolNews, 22 lutego 2010. [dostęp 2010-12-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-17)]. (ang.).
  66. Guinée : Pour qui vote Dadis Camara?. lesafriques.com, 18 czerwca 2010. [dostęp 2010-12-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-09-06)]. (fr.).
  67. Hopes high in troubled Guinea as Conde sworn in. Reuters, 21 grudnia 2010. [dostęp 2010-12-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-01)]. (ang.).
  68. Guinea’s former junta leader wants to return home. Reuters, 20 grudnia 2010. [dostęp 2010-12-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-13)]. (ang.).
  69. Guinea president: Exiled coup leader may come home. sandiegouniontribune.com, 26 stycznia 2011. [dostęp 2017-01-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-01-10)]. (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]