Moroni (imię)
Moroni (deseret rozmaicie, chociażby jako 𐐣𐐄𐐡𐐄𐐤𐐌, 𐐣𐐃𐐡𐐃𐐤𐐌, 𐐣𐐄𐐡𐐃𐐤𐐌, 𐐣𐐃𐐡𐐄𐐤𐐌 czy 𐐤𐐄𐐡𐐄𐐤𐐌)[1] – imię męskie występujące w wyznaniach należących do ruchu świętych w dniach ostatnich (mormonów). Pochodzi z Księgi Mormona, w której nosiły je dwie postacie. Pojawiło się w źródłach już w początkach mormonizmu. Popularne w zdominowanym przez świętych w dniach ostatnich stanie Utah. Występuje wśród wyznających mormonizm Maorysów oraz w Brazylii i Ekwadorze, jak również w praktykującym małżeństwa pluralistyczne Fundamentalistycznym Kościele Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich. Znalazło odzwierciedlenie w szerszej mormońskiej kulturze. Jako imię wywiedzione z pism świętych uznawane jest za powód do dumy. Ma także wywierać pozytywny wpływ na życie duchowe noszącego je człowieka.
Pochodzenie
[edytuj | edytuj kod]Pochodzi z Księgi Mormona, jednego z pism świętych przynależnych do kanonu tej tradycji religijnej. Nosiły je w tym tekście dwie kluczowe postacie. Pierwsza z nich miała być prorokiem i wojskowym żyjącym w I wieku p.n.e.[2] Druga natomiast, również będąca prorokiem i wojskowym, żyć miała na przełomie IV i V wieku n.e.[3]
Perspektywa historyczna
[edytuj | edytuj kod]Pojawia się w źródłach historycznych już w początkach mormonizmu. Nosiło je kilkoro synów wczesnych przywódców Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich. Wymienia się tutaj Moroniego Llewellyna Pratta, jednego z synów Parleya P. Pratta oraz Mary Ann Frost Stearns Pratt[4], Moroniego Hebera Kimballa, jednego z synów Hebera C. Kimballa oraz Amandy Trimble Gheen Kimball[5] oraz Moroniego Younga, żyjącego zaledwie kilka miesięcy syna Brighama Younga i Louisy Beaman (1847)[6]. Nazwano tak też przedwcześnie zmarłego syna Elijaha Able, prawdopodobnie najlepiej znanego czarnoskórego posiadacza kapłaństwa w dziewiętnastowiecznym mormonizmie[7].
Jego historyczne występowanie nie jest wszakże ograniczone do postaci pamiętanych przede wszystkim z uwagi na swoją rolę w dziejach Kościoła. Nieco później bowiem, bo na przełomie XIX i XX wieku, nosił je aktor Moroni Olsen[8]. Nosił je także Ernest Moroni Magee, czarnoskóry członek Kościoła zmarły kilka lat przed objawieniem o kapłaństwie z 1978[9].
Występowanie i popularność
[edytuj | edytuj kod]Wśród świętych w dniach ostatnich jest popularnym i dość chętnie wybieranym imieniem. Częściowo wynika to z jego silnego zakorzenienia w materiałach publikowanych przez Kościół[10]. Inne, rzadziej wykorzystywane imiona bowiem, takie jak Szule czy Zenok, w podręcznikach, przemówieniach czy prasie kościelnej pojawiają się znacznie rzadziej[11].
Często spotyka się je w zdominowanym przez mormonów stanie Utah, choć szczyt jego popularności tamże przypadł na 1984[12]. Jako imię specyficznie mormońskie[13] znalazło odbicie w kulturze Kościoła, z którego wierzeń wyrosło. Poświęcony mu artykuł na łamach pisma „Friend” z maja 1994 wskazuje choćby, że może być ono powodem do dumy oraz wywierać pozytywny wpływ na życie duchowe noszącego je człowieka[14]. Podobną tematykę porusza numer tego samego pisma z lutego 1995[15].
Występuje nie tylko w Kościele Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich, głównej denominacji świętych. Pojawia się też wśród wiernych należących do mniejszych odłamów, w tym do Fundamentalistycznego Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich[16].
Międzynarodowa ekspansja mormonizmu przyczyniła się do pojawienia się imienia Moroni również poza granicami Stanów Zjednoczonych. Występuje chociażby wśród nowozelandzkich Maorysów (w zapisie Moronai)[17] oraz w Brazylii czy w Ekwadorze[18]. W drugim z tych krajów nosi je polityk Moroni Bing Torgan[19], potomek jednej ze znanych miejscowych rodzin mormońskich[20].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Brigham Young University: MORONI. [w:] Book of Mormon Onomasticon [on-line]. byu.edu. [dostęp 2021-05-29]. (ang.).
- ↑ George Reynolds: A Dictionary of the Book of Mormon, Comprising Its Biographical, Geographical and Other Proper Names. Salt Lake City: Joseph Hyrum Perry, 1891, s. 245.
- ↑ George Reynolds: A Dictionary of the Book of Mormon, Comprising Its Biographical, Geographical and Other Proper Names. Salt Lake City: Joseph Hyrum Perry, 1891, s. 250–251.
- ↑ Jared Pratt Family Association: Parley P. Pratt Wives and Children. jared.pratt-family.org. [dostęp 2021-10-21]. (ang.).
- ↑ Stanley B. Kimball: Heber C. Kimball: Mormon Patriarch and Pioneer. Urbana: University of Illinois Press, 1981, s. 309.
- ↑ Compton 1999 ↓, s. 50.
- ↑ W. Paul Reeve: Able, Moroni. [w:] Century of Black Mormons [on-line]. utah.edu. [dostęp 2021-11-04]. (ang.).
- ↑ J. Michael Hunter: Mormons and popular culture. The global influence of an American phenomenon. Volume 2, Literature, art, media, tourism, and sports. Santa Barbara: Praeger, 2013, s. 245. ISBN 978-0-313-39167-5.
- ↑ Century of Black Mormons: Magee, Ernest Moroni. utah.edu. [dostęp 2021-11-04]. (ang.).
- ↑ Jennifer R. Mansfield: “IT’S WRAYLYNN – WITH A W”: DISTINCTIVE MORMON NAMING PRACTICES. Logan: Utah State University, 2012, s. 13.
- ↑ Jennifer R. Mansfield: “IT’S WRAYLYNN – WITH A W”: DISTINCTIVE MORMON NAMING PRACTICES. Logan: Utah State University, 2012, s. 13–15.
- ↑ Utah Baby Namer: The most distinctive Utah names of all time, ranked. utahbabynamer.com, 2018-04-02. [dostęp 2021-06-14]. (ang.).
- ↑ Lynn Arave: Chances are, LaVon and LaVerne are LDS. [w:] Deseret News [on-line]. deseret.com, 2002-08-13. [dostęp 2021-11-03]. (ang.).
- ↑ Jennifer R. Mansfield: “IT’S WRAYLYNN – WITH A W”: DISTINCTIVE MORMON NAMING PRACTICES. Logan: Utah State University, 2012, s. 28.
- ↑ Jennifer R. Mansfield: “IT’S WRAYLYNN – WITH A W”: DISTINCTIVE MORMON NAMING PRACTICES. Logan: Utah State University, 2012, s. 28–29.
- ↑ Watson 2007 ↓, s. 124.
- ↑ Karaitiana N. Taiuru: Baby names: Christian, Mormon and non religious Māori first names and their equivalent English name. 2016, s. 19. ISBN 978-0-9582597-2-9.
- ↑ Benjamin Urrutia: The Name Connection. [w:] New Era [on-line]. churchofjesuschrist.org, Czerwiec 1983. [dostęp 2022-03-07]. (ang.).
- ↑ The Church of Jesus Christ of Latter-day Saints: Brazilian ‘folk hero’ elected to high post. [w:] Church News [on-line]. thechurchnews.com, 1991-03-16. [dostęp 2021-10-22]. (ang.).
- ↑ The Church of Jesus Christ of Latter-day Saints: Brazilians recognize name of ‘Moroni’. [w:] Church News [on-line]. thechurchnews.com, 1989-09-23. [dostęp 2021-10-22]. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Todd Compton. „Remember Me in My Affliction”: Louisa Beaman and Eliza R. Snow Letters, 1849. „Journal of Mormon History”. 25 (2), s. 46–69, 1999. ISSN 0194-7342.
- Marianne T. Watson. The 1948 Secret Marriage of Louis J. Barlow: Origins of FLDS Placement Marriage. „Dialogue: A Journal of Mormon Thought”. 40 (1), s. 83–136, 2007. Dialogue Foundation. ISSN 1554-9399.