Medycyna paliatywna
Medycyna paliatywna (łac. pallium „płaszcz”) – priorytetowa dziedzina medycyny[1], a także specjalizacja lekarska, która obejmuje opiekę nad pacjentami znajdującymi się w terminalnym (paliatywnym) stadium nieuleczalnej choroby. Celem medycyny paliatywnej nie jest wyleczenie chorego ani też zatrzymanie procesu chorobowego, ale przede wszystkim poprawienie jakości życia osób w tym stadium choroby, łagodzenie cierpień fizycznych, psychicznych i socjalnych[2][3].
Uzyskuje się to przez:
- złagodzenie objawów choroby,
- likwidację bólu,
- wsparcie psychiczne chorego i jego najbliższych.
Opieka paliatywna powinna być sprawowana przez wykwalifikowany zespół wielodyscyplinarny, posiadający bogate doświadczenie medyczne oraz niemedyczne[4]. Zespół taki składa się z profesjonalnie przygotowanego personelu i z odpowiednio przeszkolonych wolontariuszy. Podkreślana jest kluczowa rola pielęgniarki, odpowiedzialnej za codzienne towarzyszenie umierającemu. Lekarze sprawują dozór, zwłaszcza jeśli chodzi o przyjęcie pacjenta, określenie jego potrzeb i terapię bólu. W razie potrzeby do dyspozycji są także psychiatrzy, psychologowie i fizjoterapeuci.
Do niemedycznej części zespołu należą: pracownik socjalny, terapeuta zajęciowy i muzyko-terapeuta, a także kapelan i asystent pastoralny. Do tej grupy dołączyć należy również wolontariuszy, którzy stosownie do swoich możliwości czasowych i odbytego przeszkolenia mogą wykonywać różne prace pomocnicze i towarzyszyć choremu oraz jego rodzinie[5].
Założenia medycyny paliatywnej powstały w Wielkiej Brytanii i także tam jest najlepiej rozwinięta. Pierwszy nowoczesny ośrodek opieki paliatywnej – Hospicjum Świętego Krzysztofa – założyła w 1967 Cicely Saunders. W Polsce od lat 80. XX wieku następuje rozwój tej dziedziny. W kraju działa około 200 jednostek specjalizujących się w opiece paliatywnej. W 2002 r. powstało Polskie Towarzystwo Medycyny Paliatywnej zrzeszające specjalistów tej dziedziny medycznej[potrzebny przypis]. Konsultantem krajowym medycyny paliatywnej od 21 listopada 2019 jest dr hab. n. med. Wojciech Leppert[6].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 grudnia 2022 r. w sprawie określenia priorytetowych dziedzin medycyny (Dz.U. z 2022 r. poz. 2814)
- ↑ Stephen R. Connor, Maria Cecilia Sepulveda Bermedo: Global Atlas of Palliative Care at the End of Life. 2014. [dostęp 2018-07-28].
- ↑ Program specjalizacji w dziedzinie MEDYCYNY PALIATYWNEJ (moduł podstawowy i moduł specjalistyczny) dla lekarzy nieposiadających odpowiedniej specjalizacji I lub II stopnia, lub tytułu specjalisty w odpowiedniej dziedzinie medycyny, lub zrealizowanego i zaliczonego odpowiedniego modułu podstawowego. Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, 2018-11-13. [dostęp 2021-05-28].
- ↑ John Ellershaw: The challenges of changing the culture of dying. [w:] The Lancet, Volume 383, Issue 9913, Pages 207 - 208, 18 January 2014 [on-line]. [dostęp 2014-01-17]. (ang.).
- ↑ Henryk Szeloch. Hospicjum jako miejsce opieki duszpasterskiej i paliatywnej nad człowiekiem ciężko chorym. „Warszawskie Studia Pastoralne”, s. 116, 2012. Warszawa: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego. ISSN 1895-3204.
- ↑ Konsultanci krajowi. Ministerstwo Zdrowia. [dostęp 2021-05-28].