Nominalizm

Nominalizm pojęciowy – jeden z poglądów filozoficznych na pojęcia ogólne, inaczej powszechniki lub uniwersalia. Nominalizm odmawia im istnienia realnego, to znaczy obiektywnego, poza umysłem i ludzką mową, uznający je za nazwy, służące jedynie komunikacji językowej. Według nominalistów każdemu pojęciu odpowiadają jednostkowe konkretne przedmioty, czyli desygnaty; jest to przeciwieństwo realizmów pojęciowych jak platonizm czy arystotelizm. Przykładowe doktryny nominalistyczne to reizm, różne formy pozytywizmu oraz niektóre inne empiryzmy.

Nominalizm był jednym ze stanowisk w średniowiecznym sporze o uniwersalia. W IX wieku Ibrahim al-Nazzam przedstawiał nominalizm arabski. Należąc do skrajnej grupy mutazylitów, odrzucał wszechmoc Boga i uczył o równości ludzi z innymi zwierzętami, które według niego też mogą zostać zbawione.

Przedstawicielami nominalizmu byli:

• Eryk z Auxerre
• Remigiusz z Auxerre
• Roscelin
• William Ockham
• George Berkeley

Bibliografia

• Stefan Swieżawski: Dzieje europejskiej filozofii klasycznej. Warszawa-Wrocław: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, s. 454-459. ISBN 83-01-13188-8.
• Władysław Tatarkiewicz: Historia Filozofii I. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2004, s. 231-237. ISBN 83-01-13853-X.

Linki zewnętrzne

Polskojęzyczne

• Roman Majeran, Nominalizm, Powszechna Encyklopedia Filozofii, Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, ptta.pl [dostęp 2024-05-16].

Anglojęzyczne

• Nominalism (ang.), Routledge Encyclopedia of Philosophy, rep.routledge.com [dostęp 2023-05-12].

Artykuły na Stanford Encyclopedia of Philosophy (ang.) [dostęp 2018-01-28]:

• GonzaloG. Rodriguez-Pereyra GonzaloG., Nominalism in Metaphysics, 1 kwietnia 2015 . (Nominalizm w metafizyce)
• OtávioO. Bueno OtávioO., Nominalism in the Philosophy of Mathematics, 16 września 2013 . (Nominalizm w filozofii matematyki)