Norowirusy
Mikrografia wirusa Norwalk wykonana elektronowym mikroskopem transmisyjnym. | |
Systematyka | |
Rodzina |
Kaliciwirusy |
---|---|
Nazwa systematyczna | |
ang. Norovirus | |
Cechy wiralne | |
Skrót |
NoV |
Kwas nukleinowy | |
Liczba nici |
jedna[2] |
Polaryzacja kwasu nukleinowego |
dodatnia[3] |
Osłonka |
brak[4] |
Nagi kwas nukleinowy |
zakaźny[5] |
Rezerwuar | |
Wywoływane choroby |
„Grypa żołądkowa”: zakażenia przewodu pokarmowego[6] |
Norowirusy, NoV[7] – grupa wirusów ssRNA z rodziny kaliciwirusów (Caliciviridae). NoV może być przyczyną wirusowego zakażenia przewodu pokarmowego. W Wielkiej Brytanii stosowane jest określenie winter vomiting disease (zimowa choroba żołądka), ponieważ największa liczba infekcji zdarza się zimą[8]. Do zakażenia może jednak dojść o dowolnej porze roku[9][10].
Epidemiologia
[edytuj | edytuj kod]Zakażenia norowirusami są powszechne na całym świecie, dlatego większość ludzi dorosłych posiada przeciwciała przeciw tym wirusom[11]. W klimacie umiarkowanym obserwuje się wyraźny wzrost zachorowań w okresie zimowym[12]. Norowirusy mogą być najczęstszymi czynnikami etiologicznymi łagodnych biegunek w społecznościach lokalnych[13]. Na infekcje podatne są wszystkie grupy wiekowe[14]. Norowirus jest drugim pod względem częstości występowania czynnikiem etiologicznym wirusowych biegunek u dzieci[15]. W tej klasyfikacji przodują rotawirusy[16][17]. U starszych dzieci i dorosłych jest jednak najczęstszym powodem zachorowań[18]. Norowirusy uznawane są za wiodącą przyczynę epidemii biegunek na świecie[19]. Na świecie ta grupa wirusów wywołuje ponad 90% epidemii niebakteryjnych chorób z biegunką[20]. Epidemie występują przez cały rok we wszystkich grupach wiekowych[21], a ich okoliczności są różnorodne[22].
W Polsce w 2020 roku odnotowano 1483 przypadki zachorowań, co odpowiada zapadalności na poziomie 3,9 na 100 tys. mieszkańców. Spośród tych przypadków 78% (1163 przypadki) dotyczyło dzieci w grupie wiekowej 0–4 lata[23].
Oporność wirusa
[edytuj | edytuj kod]Norowirusy są pozbawione osłonki lipoproteinowej[24], dzięki czemu są oporne na rozpuszczalniki lipidowe i łagodne detergenty. Do zwalczenia wirusa może być stosowany nadtlenek wodoru. Funkcję odkażającą spełnia także podchloryn sodu (wymagane stężenie domowego środka dezynfekującego wynosi 5000 ppm)[25][26]. Wirusom tym szkodzi także wysoka temperatura – przy 60 °C (według innych źródeł 100 °C[27]) te struktury organiczne ulegają inaktywacji[28].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Neil R. Blacklow: Medical Microbiology. 4th edition. [w:] Norwalk Virus and Other Caliciviruses [on-line]. ncbi.nlm.nih.gov. [dostęp 2014-05-11]. (ang.).
- ↑ Michele E. Hardy , Norovirus protein structure and function, „FEMS Microbiology Letters”, 253 (1), 2005, s. 1–8, DOI: 10.1016/j.femsle.2005.08.031 [dostęp 2024-08-06] (ang.).
- ↑ Lucy G. Thorne , Ian G. Goodfellow , Norovirus gene expression and replication, „Journal of General Virology”, 95 (2), 2014, s. 278–291, DOI: 10.1099/vir.0.059634-0, PMID: 24243731 [dostęp 2024-08-06] (ang.).
- ↑ Luis Jimenez , Michael Chiang , Virucidal activity of a quaternary ammonium compound disinfectant against feline calicivirus: A surrogate for norovirus, „American Journal of Infection Control”, 34 (5), 2006, s. 269–273, DOI: 10.1016/j.ajic.2005.11.009, PMID: 16765204 [dostęp 2024-08-06] (ang.).
- ↑ Dan Li i inni, Critical studies on binding-based RT-PCR detection of infectious Noroviruses, „Journal of Virological Methods”, 177 (2), 2011, s. 153–159, DOI: 10.1016/j.jviromet.2011.07.013, PMID: 21843552 [dostęp 2024-08-06] (ang.).}
- ↑ Lisa C Lindesmith i inni, Mechanisms of GII.4 Norovirus Persistence in Human Populations, „PLoS Medicine”, 5 (2), 2008, e31, DOI: 10.1371/journal.pmed.0050031, PMID: 18271619, PMCID: PMC2235898 [dostęp 2024-08-06] (ang.).
- ↑ Claudia Colomba i inni, Norovirus and Gastroenteritis in Hospitalized Children, Italy, „Emerging Infectious Diseases”, 13 (9), 2007, s. 1389–1391, DOI: 10.3201/eid1309.061408, PMID: 18252118, PMCID: PMC2857275 [dostęp 2024-08-06] (ang.).
- ↑ Amy L. Greer , Steven J. Drews , David N. Fisman , Why “Winter” Vomiting Disease? Seasonality, Hydrology, and Norovirus Epidemiology in Toronto, Canada, „EcoHealth”, 6 (2), 2009, s. 192–199, DOI: 10.1007/s10393-009-0247-8 [dostęp 2024-08-06] (ang.).
- ↑ Norovirus – An information leaflet for health and social care staff, Health Protection Agency North West, wrzesień 2011 [zarchiwizowane 2014-05-13] (ang.).
- ↑ Hiroyuki Katayama i inni, One-year monthly quantitative survey of noroviruses, enteroviruses, and adenoviruses in wastewater collected from six plants in Japan, „Water Research”, 42 (6-7), 2008, s. 1441–1448, DOI: 10.1016/j.watres.2007.10.029 [dostęp 2024-08-06] (ang.).
- ↑ Charles Patrick Davis, Mary D. Nettleman: Norovirus Infection. medicinenet.com, 2013-09-27. [dostęp 2014-05-11]. (ang.).
- ↑ Gary W. Brunette: CDC Health Information for International Travel 2014. Nowy Jork: Oxford University Press, 2014, s. 259. ISBN 978-0-19-994849-9.
- ↑ General information and infection prevention and control precautions to prepare for and manage norovirus in care homes, Health Protection Scotland, wrzesień 2011 [zarchiwizowane 2014-05-13] (ang.).
- ↑ Barry H.G. Rockx i inni, Association of histo-blood group antigens and susceptibility to norovirus infections, „The Journal of Infectious Diseases”, 191 (5), 2005, s. 749–754, DOI: 10.1086/427779, PMID: 15688291 [dostęp 2024-08-06] (ang.).
- ↑ Shih-Yen Chen i inni, Norovirus infection as a cause of diarrhea-associated benign infantile seizures, „Clinical Infectious Diseases”, 48 (7), 2009, s. 849–855, DOI: 10.1086/597256, PMID: 19239351 [dostęp 2024-08-06] (ang.).
- ↑ Rotavirus disease – The facts, [w:] Rotavirus is the leading cause of severe and fatal diarrhea in children under five [online], path.org [zarchiwizowane 2014-05-17] (ang.).
- ↑ Evan J. Anderson , Prevention and treatment of viral diarrhea in pediatrics, „Expert Review of Anti-Infective Therapy”, 8 (2), 2010, s. 205–217, DOI: 10.1586/eri.10.1, PMID: 20109050 [dostęp 2024-08-06] (ang.).
- ↑ Chuan-Jay Jeffrey Chen i inni, Epidemiology of Noroviruses in Ghana: A Case Study of Norovirus Detection, „The Journal of Global Health at Columbia University”, 2013, 11–14 Pages, DOI: 10.7916/THEJGH.V3I2.4862 [dostęp 2024-08-06] [zarchiwizowane 2014-05-13] (ang.).
- ↑ Surveillance for Norovirus Outbreaks. cdc.gov, 2013-10-31. [dostęp 2014-05-11]. (ang.).
- ↑ Charles Patrick Davis, Melissa Conrad Stöppler: Norovirus Infection. [w:] Norovirus Infection Overview [on-line]. emedicinehealth.com. [dostęp 2014-05-11]. (ang.).
- ↑ Centers for Disease Control and Prevention: Norovirus in Healthcare Facilities Fact Sheet. cdc.gov, 2011-09-06. [dostęp 2014-05-11]. (ang.).
- ↑ C.P. Johnston i inni, Outbreak Management and Implications of a Nosocomial Norovirus Outbreak, „Clinical Infectious Diseases”, 45 (5), 2007, s. 534–540, DOI: 10.1086/520666 [dostęp 2024-08-06] (ang.).
- ↑ Liczba zachorowań (w kwartałach i ogółem), zapadalność oraz liczba i procent hospitalizowanych wg województw, [w:] Mirosław P. Czarkowski , Ewa Staszewska-Jakubik , Urszula Wielgosz , Choroby zakaźne i zatrucia w Polsce w 2020 roku, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – Państwowy Instytut Badawczy, s. 36, ISSN 1643-8655, OCLC 839203423 [dostęp 2024-08-06] .
- ↑ Robert E. Wheeler: Strategies for Norovirus Infection Control. glogerm.com, 2004. [dostęp 2014-05-11]. (ang.).
- ↑ JC Doultree: Inactivation of Feline Calicivirus, a Norwalk Virus Surrogate. glogerm.com. [dostęp 2014-05-11]. (ang.).
- ↑ Theresa L. Cromeans , Amy M. Kahler , Vincent R. Hill , Inactivation of Adenoviruses, Enteroviruses, and Murine Norovirus in Water by Free Chlorine and Monochloramine, „Applied and Environmental Microbiology”, 76 (4), 2010, s. 1028–1033, DOI: 10.1128/AEM.01342-09, PMID: 20023080, PMCID: PMC2820971 [dostęp 2024-08-06] (ang.).
- ↑ Wiesława Błudzin: Zatrucia w Niemczech. nto.pl, 2012-10-02. [dostęp 2014-05-11].
- ↑ Elżbieta Płońska: Choroby brudnych rąk. gazeta.pl, 2010-06-16. [dostęp 2014-05-11].