Nathan Hale
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przyczyna śmierci | |
Zawód, zajęcie |
szpieg |
Narodowość | |
Wyznanie |
purytanizm |
Rodzice |
Elizabeth Strong |
Nathan Hale (ur. 6 czerwca 1755 w Coventry, zm. 22 września 1776 w Nowym Jorku) – amerykański kapitan w Armii Kontynentalnej podczas Wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych i jeden z oficerów Patriotów, a także bohater narodowy USA i pierwszy szpieg Ameryki.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Wczesne życie
[edytuj | edytuj kod]Był synem Elizabeth Strong i Richarda Hale’a, purytanów z miasteczka Coventry w Connecticut. Miał jedenaścioro rodzeństwa, z czego dwoje nie dożyło wieku dorosłego[1]. Uczył się w college’u Yale w New Haven, gdzie poznał Jamesa Hillhouse'a, Benjamin Tallmadge'a i Williama Hulla, którzy później mieli przyczynić się do jego kariery wojskowej[2]. W szkole wykazywał talent sportowy (jego rekordowy skok w dal został pobity dopiero w XIX wieku[2]), ale także zamiłowanie do literatury i zacięcie liryczne. Lubił pisać wiersze[3]. Należał do Linonian Society od 1770 roku, przez większą część czasu będąc skrybą, potem sekretarzem i na krótko kanclerzem[4]. Był współtwórcą Biblioteki Linonian i razem z Benjaminem Tallmadge’em umieścił w niej m.in. Iliadę Homera[3]. Po ukończeniu edukacji w 1773 roku przeniósł się na krótko do Moodus w East Haddam i w końcu do Nowego Londynu, gdzie został aż do wybuchu wojny[2] i pełnił rolę nauczyciela.
Wybuch rewolucji
[edytuj | edytuj kod]W 1775 roku, kiedy Wojna o niepodległość się zaczęła, wstąpił do milicji Connecticut i został mianowany na porucznika kilka miesięcy później. 4 lipca 1775 roku otrzymał list od Benjamina Tallmadge’a, którego treść zainspirowała go do wzięcia udziału w „prawdziwej” wojnie i wstąpienia do Armii Kontynentalnej, rezygnując przy tym z nauczania w Nowym Londynie[2]. Tallmadge widział oblężenie Bostonu, lecz pozostał bezczynny jeszcze przez rok[5]. Sam Hale dołączył do 7. Pułku Connecticut pod dowództwem pułkownika Charlesa Webba ze Stamford w roli pierwszego porucznika. Szybko awansował na kapitana. Wziął udział w Bitwie na Long Island i należał do elitarnej grupy żołnierzy nazywanej Rangersami Knowltona. We wrześniu, po stracie Nowego Jorku, Washington rozpaczliwie potrzebował człowieka, który w roli szpiega wsiąknąłby do oddziałów brytyjskich. Hale zgłosił się jako jedyny ochotnik.
Misja szpiegowska i śmierć
[edytuj | edytuj kod]Hale został przewieziony na terytorium wroga 12 września 1776 roku jako holenderski nauczyciel chcący przyłączyć się do wojny na rzecz króla Jerzego III[3]. Nie wiedział, że w międzyczasie Armia Kontynentalna przeniosła się w głąb wyspy Manhattan zepchnięta tam przez wojska brytyjskie. Sam Nathan został przechwycony przez Roberta Rogersa dopiero w okolicach dwudziestego września z winy własnej nierozwagi[3]. Przebywał w tawernie, kiedy wszedł do niej Rogers, twierdząc, że jest patriotą, a Hale uwierzył mu, prawdopodobnie mówiąc o swojej misji. Kolejnego dnia uwięziono go i zawieziono pod oblicze brytyjskiego generała o nazwisku William Howe, który skazał go na karę śmierci przez powieszenie.
Nathan Hale dopełnił żywota 22 września 1776 roku, mając tylko 21 lat. Znane są jego ostatnie słowa: Żałuję jedynie, że mam tylko jedno życie, które mogę poświęcić dla mojego kraju[6], lecz on sam prawdopodobnie nigdy ich nie wypowiedział i zostały zmyślone przez Williama Hulla, przyjaciela z armii[3].
W Stanach Zjednoczonych postawiono mu wiele pomników. Jego nazwiskiem nazwano jeden z amerykańskich okrętów podwodnych.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Capt. Nathan Hale (Continental Army) [online], geni_family_tree [dostęp 2018-10-06] (ang.).
- ↑ a b c d M. William Phelps , Nathan Hale: The Life and Death of America's First Spy, 2008 .
- ↑ a b c d e Alexander Rose , Washington's Spies: The Story of America's First Spy Ring, 2006 .
- ↑ Nathan Hale: Yale 1773 :: Curator: Richard E. Mooney [online], www.library.yale.edu [dostęp 2018-10-06] .
- ↑ Benjamin Tallmadge , Memoir of Col. Benjamin Tallmadge .
- ↑ Terry Crowdy, Historia szpiegostwa i agentury, str. 110
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Mary J. Ortner, Captain Nathan Hale (zarchiwizowano 2011-09-29). connecticutsar.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-29)].