Niccolò Zucchi
| Data i miejsce urodzenia |
6 grudnia 1586 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
21 maja 1670 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Inkardynacja | |
| Śluby zakonne |
|
Niccolò Zucchi [nikkoˈlɔ ˈdzukki] (ur. 6 grudnia 1586 w Parmie, zm. 21 maja 1670 w Rzymie) – włoski duchowny katolicki i naukowiec; jezuita, astronom i fizyk.
Według niektórych źródeł był pierwszym astronomem, który zaobserwował pasy na Jowiszu, miał tego dokonać 17 maja 1630[1]. Czasami jednak odkrycie to przypisuje się Francesco Fontanie lub Evangeliście Torricelliemu[1]. Zucchi jest również znany jako autor pierwszego opisu konstrukcji teleskopu zwierciadlanego[2], którego wynalezienie przypisuje się jednak powszechnie Newtonowi. Jego najważniejszą pracą była „Optica philosophia experimentis et ratione a fundamentis constituta”, oprócz niej napisał również dwa obszerne dzieła poświęcone mechanice i konstrukcji maszyn.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Zucchi pochodził z Parmy a jego rodzice, Pierre Zucchi i Francoise Giande Marie, należeli do miejscowej arystokracji. Miał siedmioro rodzeństwa. Edukację rozpoczął od kolegium jezuickiego w Parmie. Później przebywał w Piacenzy, gdzie uczył się retoryki, po czym ponownie wrócił do Parmy aby studiować teologię. W 1602 roku wstąpił do zakonu jezuitów i po zakończeniu nowicjatu pracował jako nauczyciel matematyki, teologii i retoryki w Rzymie i Rawennie. Później otrzymał tytuł kaznodziei papieskiego i zajmował się opieką nad siedzibą jezuitów w Rzymie. Był ceniony jako naukowiec i miał kilku możnych patronów, którzy przeznaczali część swoich pieniędzy na jego badania. Z dedykacji zamieszczonych w pracach Zucchiego wynika, że jego mecenasami byli między innymi Ranuccio II Farnese, książę Parmy i Piacenzy oraz arcyksiążę Leopold, późniejszy cesarz.
Zucchi interesował się przede wszystkim naukami ścisłymi, głównie astronomią, maszynami i matematyką. Interesowały go zwłaszcza tematu związane z magnetyzmem i konstrukcją barometrów oraz innych urządzeń i maszyn. Udowodnił również, że luminofory wydzielają światło, a nie je skupiają. Jego największą pasją była jednak astronomia. Już w 1616 roku skonstruował i opisał jeden z pierwszych w historii, teleskopów zwierciadlanych. Miał on jednak dość prymitywną budowę i nie zapewniał zbyt dobrego obrazu, dopiero innowacje Isaaca Newtona usprawniły to urządzenie. Mimo to Zucchi z powodzeniem wykorzystywał go do obserwowania powierzchni Marsa, co zaowocowało dokładnym jej opisem, stworzonym w 1620 roku. W 1623 roku Zucchi, jako legat papieski, brał udział w poselstwie na dwór cesarza Ferdynanda II. Tam spotkał matematyka i astronoma, Johannesa Keplera, który pełnił wówczas funkcję nadwornego matematyka cesarskiego[3]. Po powrocie do Włoch stale korespondował z Keplerem na tematy dotyczące ich badań. Wysłał mu również skonstruowany przez siebie teleskop. W 1630 roku Zucchi wraz z innym jezuitą, Bartolim, jako pierwsi lub jedni z pierwszych astronomów, zaobserwowali tak zwane pasy na Jowiszu.
Na cześć Zucchiego jeden z kraterów na Księżycu nosi nazwę Zucchius[4].
Prace
[edytuj | edytuj kod]- Nova de machinis philosophia
- Optica philosophia experimentis et ratione a fundamentis constituta
- De Optica statica – praca zaginęła
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Thomas A. Hockey, Galileo’s Planet: Observing Jupiter Before Photography, Taylor & Francis, 1998, ISBN 978-0750304481.
- ↑ Praca zbiorowa: Encyklopedia Britannica. T. XXI. Poznań: KURPISZ S.A., 2006, s. 157. ISBN 978-83-60563-25-0.
- ↑ Irving Lavin, Gianlorenzo Bernini: New Aspects of His Art and Thought: a Commemorative Volume, Pennsylvania State University Press, 1985, ISBN 978-0-271-00387-0.
- ↑ The 35 Lunar Craters Named to Honor Jesuit Scientists. Fairfield University. [dostęp 2016-10-30]. (ang.).