Nikolai Frederik Severin Grundtvig
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Zawód, zajęcie | |
Odznaczenia | |
Nikolai Frederik Severin Grundtvig (ur. 8 września 1783 w Udby, zm. 2 września 1872 w Kopenhadze) – pisarz i poeta duński, protestancki pastor i teolog, historyk, filozof, nauczyciel, polityk, pamiętany głównie jako autor duńskich psalmów[1].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Obok Adama Oehlenschlägera główny przedstawiciel duńskiego romantyzmu, autor pierwszego przekładu Beowulfa na język nowożytny. Autor opracowań na temat historii Danii i tekstów o mitologii nordyckiej, miał duży wpływ na rozwinięcie się duńskiego poczucia tożsamości narodowej.
Grundtvig założył uniwersytet ludowy, mający na celu edukację młodzieży chłopskiej; wkrótce podobne placówki zaczęły powstawać na całym świecie, również w Polsce. Pisarz postulował też reformę słynnej Akademii w Sorø, która miała kształcić nie tylko uczonych, ale również zwykłych studentów, którzy swoją wiedzą przyczynialiby się do rozwoju społeczeństwa.
W swych kazaniach i pismach teologicznych występuje jako reformator kościoła w kierunku czystego protestantyzmu, opartego jedynie na Sakramentach i Biblii (tzw. „grundtvigianizm”). W swych przekonaniach politycznych dążył do narodowego odrodzenia Danii, do czego przyczynić się miał założony przez niego pierwszy uniwersytet ludowy. Zmuszony przez przeciwników do złożenia urzędu wikariusza w Kopenhadze, oddawał się przez resztę życia działalności literackiej.
Został odznaczony krzyżem kawalerskim Orderu Danebroga (1840)[2].
Główne dzieła
[edytuj | edytuj kod]- Nordens Mythologie (1808),
- Christelig Søndagsbog (2 wyd. 1859),
- Nordiske Smaadigte (1838),
- przeróbka Kroniki duńskiej Saxo Grammaticusa i mitologicznych dzieł Snorrisa.
Utwory poetyczne:
- Roskilde-Riim (1814),
- pieśni religijne Sanqvark til den danske Kirke (1837),
- poemat Optrin af Kæmpelivets Udergang i Nord (wyd. 1899).
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Wincenty Okoń: Nowy słownik pedagogiczny. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”, 2001, s. 118. ISBN 83-88149-41-5.
- ↑ Kongelig Dansk Hof- og Statscalender 1863. Kjøbenhavn: Trykt i Bianco Lunos Bogtrykkeri, 1863, s. 28.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Bron-Wojciechowska, A., Grundtvig, Warszawa 1986
- Witkowski, L., N. F. S. Grundtvig: wielki duński wychowawca, myśliciel, poeta i działacz kultury, 1974
- ISNI: 0000000121270227
- VIAF: 32788147
- LCCN: n80017555
- GND: 118543008
- NDL: 00620769
- LIBRIS: rp3558193k40c45
- BnF: 12022127n
- SUDOC: 027382214
- NLA: 35660168
- NKC: mzk2005295066
- DBNL: grun017
- NTA: 069640319
- BIBSYS: 90086364
- CiNii: DA09246178
- Open Library: OL749659A
- PLWABN: 9810599844905606
- NUKAT: n98000328
- J9U: 987007279695505171
- ΕΒΕ: 138467
- KRNLK: KAC199634180
- PWN: 3908234
- Britannica: biography/N-F-S-Grundtvig
- Treccani: nicolai-frederik-severin-grundtvig
- Universalis: potter-frederik-harry-grundtvig, nicolai-frederik-severin-grundtvig
- БРЭ: 1933026
- NE.se: n-f-s-grundtvig
- SNL: Nikolai_Frederik_Severin_Grundtvig
- Catalana: 0031233
- DSDE: N.F.S._Grundtvig
- Hrvatska enciklopedija: 23575