Przejdź do zawartości

Nimb

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Nimb
Apollo, mozaika z II wieku
Justynian I Wielki, fragment mozaiki, VI wiek
Madonna z Dzieciątkiem i świętymi z nimbami w kształcie koła, Domenico Veneziano, 1445 rok
Matka Boska Ostrobramska z nimbem w kształcie promieni, XVII wiek
Pantokrator z nimbem w kształcie krzyża wpisanego w koło, XVI wiek
Przedstawienie Boga-Ojca z trójkątnym nimbem w Cerkwi Nadbramnej św. Trójcy, XVII–XVIII wiek
Mahomet, fragment kopii XIV-wiecznej miniatury perskiej, XVII wiek
Budda, II wiek

Nimb (łac. nimbus, chmura) – termin stosowany w sztuce na określenie świetlistego otoku wokół głów przedstawianych na obrazie postaci boskich lub świętych; symbolizuje ich duchowe światło. Nimb może mieć kształt koła, czworoboku, krzyża wpisanego w okrąg, trójkąta lub promieni rozchodzących się wokół głowy.

Przedstawienie nimbu ma swoją genezę w epoce hellenistycznej, skąd przeniknął do sztuki chrześcijańskiej i stał się powszechny już w IV wieku[1]. W tradycji bizantyjskiej nimby posiadały wizerunki osób panujących[1]. W sztuce islamu z nimbem przedstawiano także osoby niebędące świętymi, zaś w hinduizmie i buddyzmie nimb oznaczał siłę duchową bogów. W malarstwie zachodnim nimb w postaci jasnego kręgu umieszczano nad głową świętego, tymczasem w ikonach prawosławnych nimb okalał i oświetlał twarz[2].

Kształt nimbu jest uzależniony od znaczenia osoby przedstawianej. Trójkątny występuje przy przedstawieniach Trójcy Świętej i Boga Ojca[1]. Czworoboczny stosowano dla osób świętych i osób uznanych za święte[3][1]. Z czasem zastąpiono go nimbem kolistym, figurą uważaną za doskonałą[3].

Nimb i aureola są często utożsamiane[3]. Aureola różni się od nimbu tym, że jest otokiem wokół postaci bóstwa lub świętego, podczas gdy nimb otacza głowę osoby[4].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d Krystyna Kubalska-Sulkiewicz, Monika Bielska-Łach, Anna Manteuffel-Szarota: Słownik terminologiczny sztuk pięknych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007.
  2. В. Кутковой, О нимбах, Православие.Ru.
  3. a b c Sztuka świata. T. 18. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2013, ISBN 978-83-213-4726-4.
  4. Władysław Kopaliński: Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1989.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]