Sonet 136 (William Szekspir)
If thy soul check thee that I come so near,
Swear to thy blind soul that I was thy Will,
And will, thy soul knows, is admitted there;
Thus far for love, my love-suit, sweet, fulfil.
Will, will fulfil the treasure of thy love,
Ay, fill it full with wills, and my will one.
In things of great receipt with ease we prove
Among a number one is reckoned none:
Then in the number let me pass untold,
Though in thy store's account I one must be;
For nothing hold me, so it please thee hold
That nothing me, a something sweet to thee:
- Make but my name thy love, and love that still,
- And then thou lovest me for my name is 'Will.'
Łaje cię dusza, żem tak blisko przy niej,
Przysięgnij ślepej, żem woli twej Willi,
A wola prawnie dom swój z duszy czyni,
To dla miłości mojej zrób tej chwili.
Willi ma wolę pomnożyć kochania
Twojego skarbiec: zmieści w tej ostoi
Śród woli innych swą wolę w myśl zdania:
Niczem jedynka, gdzie od liczb się roi.
Niechże więc w liczbie tej zginę, atoli
Przy obrachunku ostatecznym muszę
Być czemś! O, za nic miejże mnie w swej woli,
Niech tylko nic to raduje twą duszę.
- Miłuj mnie, Willa, za to, że mam wolę,
- A ja tę miłość ze sobą zespolę.
Sonet 136 (incipit IF thy ſoule check thee that I come ſo neere[a]) – jeden z cyklu 154 sonetów autorstwa Williama Szekspira. Po raz pierwszy został opublikowany w 1609 roku[5].
Treść
[edytuj | edytuj kod]W sonecie tym podmiot liryczny, przez niektórych badaczy utożsamiany z autorem[6][7], kontynuuje we frywolny sposób zabiegi o seksualną akceptację ze strony Czarnej Damy[8][9]. Czyni to nie tylko tworząc kalambury słowne przy użyciu słowa will, które w tym sonecie może mieć siedem znaczeń: pragnienie osoby lub rzeczy, cielesne pożądanie lub tęsknota seksualna, czasownik posiłkowy oznaczający czas przyszły, premedytacja lub determinacja, potoczne określenie męskiego organu płciowego, potoczne określenie żeńskiego organu płciowego oraz zdrobnienie od imienia William[10], ale również w oparciu o słowa coś (ang. something) oraz nic (ang. nothing)[9].
Polskie przekłady
[edytuj | edytuj kod]Sonety 135 i 136 zostały uznane za nieprzetłumaczalne przez ks. Marię Sułkowską oraz Władysława Tarnawskiego, ze względu na grę słów w języku angielskim wokół słowa will, niemożliwą do oddania w języku polskim[11][12].
| 1922 | Łaje cię dusza, żem tak blisko przy niej, | Jan Kasprowicz | [4] | ||
| 1968 | Żeby mi za złe brała, że sięgam zbyt blisko, | Marian Hemar | [13] | ||
| 1979 | Jeśli mnie łaje twoja ślepa dusza, | Maciej Słomczyński | [14] | ||
| 2011 | Jeśli dusza cię złaje, żeś mnie dopuściła, | Stanisław Barańczak | [6] | ||
| 2015 | Gdy cię „ja” twoje za mą bliskość zgani | Ryszard Długołęcki | [15] |
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑
William Shakespeare: Shake-speares Sonnets. Neuer before Imprinted. (A Louers Complaint. By William Shake-speare.). Londyn: 1609.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Wiktor Hahn: Shakespeare w Polsce : bibliografia. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1958, s. 36-38.
- ↑ Wanda Krajewska: Recepcja literatury angielskiej w Polsce w okresie modernizmu (1887-1918): informacje, sạdy, przekłady. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1972, s. 228.
- ↑
- ↑ a b Jan Kasprowicz: William Shakespeare Sonety z angielskiego przełożył Jan Kasprowicz. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Bibljoteka Polska“, 1922. Cytat: Sonet CXXXV i następny oraz trzynasty wiersz sonetu CXLIII polega na grze wyrazów: will (wola) i Will (zdrobniałość imienia William). Gry tej w języku polskim oddać nie podobna..
- ↑ Roman Dyboski: O sonetach i poematach Szekspira.. Warszawa: Gebethner&Wolff, 1914, s. 28, 81.
- ↑ a b Stanisław Barańczak: William Shakespeare Sonety Przekład, wstęp i opracowanie Stanisław Barańczak. Kraków: Wydawnictwo a5, 2011. ISBN 978-83-61298-50-2.
- ↑ Henryk Zbierski: William Shakespeare. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1988, s. 552-577. ISBN 83-214-0524-X.
- ↑ Katherine Duncan-Jones: Shakespeare's Sonnets. Londyn, Nowy Jork, Delhi, Sydney: Bloomsbury, 2015, s. 386-387, seria: The Arden Shakespeare. ISBN 978-1-4080-1797-5.
- ↑ a b Shakespeare's Sonnets – Sonnet CXXXVI. Oxquarry Books Ltd. [dostęp 2021-01-26]. (ang.).
- ↑ Shakespeare's Sonnets – Sonnet CXXXV. Oxquarry Books Ltd. [dostęp 2021-01-26]. (ang.).
- ↑ Maria Sułkowska (MUS): Sonety Shakespeare’a I-CXXXIV i CXXXVII-CLIV. Kraków: G. Gebethner i spółka, 1913. Cytat: Sonety: CXXXV i CXXXVI nie zostały przetłomaczone z następującego względu: Treścią ich jest gra wyrazów, polegająca na identycznym brzmieniu w języku angielskim wyrazu wola »will«, oraz »Will«, zdrobnienia imienia własnego »William« Wilhelm. Było to imię nietylko Shakespeare’a, ale także, jak z treści tych dwóch opuszczonych sonetów wynika, przyjaciela Shakespeare’a, »pana W. H.« (dedykacya pierwszego angielskiego wydawcy sonetów). Oczywiście gra wyrazów przetłomaczyć się nie da, a odsyłanie czytelnika do przypisków, za każdym użyciem wyrazu wola, byłoby dla czytelnika nużącym i sprzeciwiałoby się nadto zapatrywaniom tłomacza, który jest zdania, że poezya, nawet w tłomaczeniu, winna obchodzić się bez komentarzy..
- ↑ Fragment spuścizny Władysława Tarnawskiego. Sonety, „Lukrecja”, „Wenus i Adonis”. Autograf, 3 zeszyty. Dar Joanny Tarnawskiej. Dzieła W. Sheakespeare’a w przekładzie W. Tarnawskiego.. Biblioteka Jagiellońska Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-01-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-16)]. Cytat: Te dwa sonety nie dadzą się przetłumaczyć z powodu igraszki wyrazów will = wola i Will = zdrobniałe William
- ↑ Marian Hemar: Sonety Szekspira. Londyn: Polska Fundacja Kulturalna, 1968. Cytat: Te dwa sonety oparte są na kalamburach tworzonych z imienia WILL, i na ich dwuznaczności, „nieprzyzwoitej” w języku elżbietańskim. Przekład ich musiał być raczej wolny..
- ↑ Maciej Słomczyński: Shakespeare William - Dzieła tom 1 Sonety. Warszawa: Wydawnictwo Literackie, 1979.
- ↑ Ryszard Długołęcki: William Shakespeare Sonety przekład Ryszard Długołęcki. Bydgoszcz: Arspol, 2015. ISBN 978-83-936744-1-1.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Shakespeare's Sonnets – pełny tekst wraz z komentarzem. Oxquarry Books Ltd. [dostęp 2021-01-26]. (ang.).
- Krzysztof Rogacewicz i Paweł Sikora (aranżacja oraz wykonanie): Sonet CXXXVI w tłumaczeniu Macieja Słomczyńskiego. [dostęp 2021-01-26].
|