Spitalfields
| Dzielnica Londynu | |
Narożnik kompleksu handlowego New Spitalfields Market | |
| Państwo | |
|---|---|
| Kraj | |
| Region | |
| Miasto | |
| Gmina | |
Położenie na mapie gminy Tower Hamlets | |
Położenie na mapie Wielkiej Brytanii | |
Położenie na mapie Anglii | |
Położenie na mapie Wielkiego Londynu | |
Spitalfields – dzielnica Londynu położona na wschodnim obrzeżu centrum, na terenie gminy Tower Hamlets, stanowiąca część East Endu[1]. Jest jednym z największych skupisk ludności pochodzenia bangladeskiego w Wielkiej Brytanii[2]; w przeszłości znaczący ośrodek zamieszkania Żydów oraz innych grup imigrantów[3].
Dzielnica znajduje się na wschód od Bishopsgate (City of London)[1], na południe od Shoreditch, a na północ od Whitechapel[4].
Historia
[edytuj | edytuj kod]W średniowieczu obszar ten znajdował się tuż poza londyńskim murem obronnym[1]; zajęty był przez pola. W 1197 roku założony został tu klasztor katolicki, w obrębie którego prowadzony był szpital (ang. dawn. spital). Funkcjonował on do 1538 roku, kiedy to został rozwiązany na polecenie Henryka VIII[5].
Obszar Spitalfields został zabudowany w XVII wieku[6]. Było to jedno z najwcześniej powstałych przedmieść rozrastającego się Londynu[7]. Szczególnie szybki rozwój miał miejsce w latach 1650–1680[6]. Istotnym bodźcem był wielki pożar, który strawił większą część Londynu w 1666 roku[3]. W 1682 roku otwarty został tu, za przyzwoleniem króla Karola II, targ warzywny Spitalfields Market[6]. W latach 1714–1729 wzniesiony został kościół Chrystusa[6].
Od najwcześniejszych lat Spitalfields było znaczącym ośrodkiem osadnictwa imigrantów[3]. Po wydaniu we Francji w 1685 roku edyktu z Fontainebleau schronienia szukali tu hugenoci, uciekający przed prześladowaniami religijnymi w ich ojczystym kraju. Już wcześniej funkcjonowała tu społeczność francuska[4]. Za jej sprawą rozwinęło się tu włókiennictwo. W XVIII wieku Spitalfields słynęło z produkcji jedwabnych tkanin[6].
Na początku XIX wieku Spitalfields było dzielnicą biedy, zamieszkaną przez ponad 15 000 osób[6]. W połowie XIX wieku wieku powstałe tu slumsy wyburzono, a założona przez George′a Peabody′ego fundacja Peabody Trust wkrótce podjęła się budowy domów dla ubogich, mających zapewnić im przyzwoite warunki mieszkaniowe[6]. W tym samym czasie odnotowano napływ imigrantów z Irlandii[4], którzy opuścili kraj w związku z klęską głodu[3]. Po 1880 roku powstała tu duża społeczność żydowska, stworzona przed uchodźców z Imperium Rosyjskiego, w związku z przeprowadzanymi tam pogromami[4]. Spitalfields było jednym z największych skupisk ludności żydowskiej w ówczesnej Europie i zyskało miano „małej Jerozolimy” (Little Jerusalem)[8]. W połowie XX wieku wielu mieszkających tu Żydów przeniosło się do innych dzielnic północnego i wschodniego Londynu. Wkrótce, począwszy od lat 60. osiadło tu wielu Banglijczyków, zwłaszcza wzdłuż ulicy Brick Lane, za sprawą czego obszar wokół niej zyskał przydomek Banglatown[3].
Targ Spitalfields Market, rozbudowany na przełomie XIX i XX wieku, był ważnym ośrodkiem hurtowej sprzedaży warzyw, owoców i kwiatów. W 1991 roku został przeniesiony do Leyton; zachował jednak dotychczasową nazwę (New Spitalfields Market). W dawnej hali targowej mieści się obecnie centrum handlowe oraz mniejszy targ wielobranżowy (Old Spitalfields Market)[3]. Regularne targi uliczne odbywają się na Wentworth Street i Middlesex Street (Peticoat Lane Market)[1] oraz Brick Lane[2].
-
XVIII-wieczne domy mieszkalne wzdłuż Fournier Street; w tle kościół Chrystusa
-
Widok wzdłuż Brick Lane
-
Targ uliczny Peticoat Lane Market
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Spitalfields, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2024-08-28] (ang.).
- ↑ a b Spitalfields. Oxford Advanced Learner's Dictionary. [dostęp 2024-08-28]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Spitalfields, Tower Hamlets. Hidden London. [dostęp 2024-08-28]. (ang.).
- ↑ a b c d General Introduction, [w:] F.H.W. Sheppard (red.), Survey of London: Volume 27, Spitalfields and Mile End New Town, Londyn: London County Council, 1957, s. 1–13 [dostęp 2024-08-28] (ang.).
- ↑ Hibbert i in. 2010 ↓, s. 794.
- ↑ a b c d e f g Hibbert i in. 2010 ↓, s. 861.
- ↑ Edward Jones, Christopher Woodward: A guide to the architecture of London. Phoenix Illustrated, 1997, s. 136. ISBN 978-0-7538-0162-8. (ang.).
- ↑ Jewish History In East London. Queen Mary University of London Students' Union. [dostęp 2024-08-28]. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Christopher Hibbert, Ben Weinreb, John Keay, Julia Keay: The London Encyclopaedia. Wyd. 3. Macmillan, 2010. ISBN 978-1-4050-4925-2.