Stanisław Brejdygant

Stanisław Brejdygant
	; Stanisław Brejdygant (1980)
Data i miejsce urodzenia	2 października 1936 ; Warszawa
Zawód	aktor, reżyser, scenarzysta, pisarz, dramaturg
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Stanisław Ignacy Brejdygant (ur. 2 października 1936 w Warszawie) – polski aktor, reżyser, scenarzysta, pisarz i dramaturg.

Życiorys

Rodzina i edukacja

Jest synem Ignacego Brejdyganta^[1] i jego żony Janiny z d. Paprockiej^[2]. Matka pracowała w Towarzystwie Opieki nad Niemowlętami w Wołominie oraz Towarzystwie Przyjaciół Dzieci w Warszawie, ojciec był lekarzem i służył jako oficer podczas wojny^[3]. Miał starszą o osiem lat siostrę Barbarę^[4], która była strzelcem w Szarych Szeregach^[2].

Służył jako ministrant w kościele Matki Boskiej Loretańskiej w Warszawie, był także prezesem koła ministrantów^[5]. Należał także do 67. Warszawskiej Drużyny Harcerskiej^[6]. Od czasów szkolnych interesuje się literaturą, należał do Koła Młodych przy Związku Literatów Polskich^[7]. W okresie szkolnym dorabiał jako przewodnik turystyczny po Warszawie i recenzent filmów w redakcji „Sztandaru Młodych”^[8].

Absolwent VIII Liceum Ogólnokształcącego im. Władysława IV w Warszawie, polonistyki na Uniwersytecie Warszawskim (praca dyplomowa: „Rozprawa Wyspiańskiego o Hamlecie w kontekście Wielkiej Reformy”), Wydziału Aktorskiego Warszawskiej Szkoły Teatralnej i reżyserii w łódzkiej filmówce^[9].

Kariera zawodowa

Jako aktor teatralny zadebiutował w 1954^[10]. Przez kilka miesięcy występował w Studenckim Teatrze Satyryków^[11]. Występował także na scenach teatrów warszawskich: Narodowego, Powszechnego, Nowego i Dramatycznego a także Teatru Bałtyckiego w Koszalinie, Teatru Polskiego w Poznaniu i Teatru Nowego w Łodzi. Jako reżyser pracował w Teatrze Współczesnym we Wrocławiu i Teatrze Nowym Warszawie. Ma w dorobku m.in. role szekspirowskie i w adaptacjach Dostojewskiego. Jako reżyser wystawił m.in. Wiecznego małżonka i Idiotę Dostojewskiego oraz pięć oper (m.in. Damę Pikową Piotra Czajkowskiego)^[12].

Wystąpił w kilku filmach, słuchowiskach radiowych i widowiskach plenerowych. Dużą popularność zdobył jako dubbingujący tytułową postać w brytyjskim serialu Ja, Klaudiusz.

Jest członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, był członkiem Zarządu Głównego ZASP-u^[13], ZAiKS-u, PEN Clubu, ITI oraz Rady Pisarzy Trzech Mórz.

W 2013 został odznaczony Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”^[14].

Życie prywatne

Czterokrotnie żonaty. Pierwszą żoną aktora była malarka i scenografka Zofia Wierchowicz. Z małżeństwa ze śpiewaczką Nelą Obarską ma syna Igora (ur. 1971). Ma także syna Krzysztofa (ur. 1984) z pozamałżeńskiej relacji^[15]. Następnie ożenił się z historyczką sztuki Barbarą Janicką. W 2015 poślubił Ritę Kożewnikową^[16].

Role teatralne

Hamlet, W. Szekspira – Hamlet
Ryszard III, W. Szekspira – Ryszard III
Zbrodnia i kara, F. Dostojewskiego – Raskolnikow
Idiota, F. Dostojewskiego – Książę Myszkin
Medea, Eurypidesa – Jazon
Hitler-Stalin, (na motywach powieści W. Niekrasowa – Saperlipopette) – Stalin

Filmografia

Filmy fabularne

1969: Księżyc (reżyseria, scenariusz, obsada aktorska) – Lejtnant Oleg Antonowicz Kniaźnin
1972: Wyspy szczęśliwe (reżyseria)
1974: Opowieść w czerwieni (scenariusz)
1977: Zakręt (reżyseria, scenariusz, obsada aktorska)
1982: Wilczyca – Hrabia Ludwik, właściciel Rosłowic
1992: Dotknięcie ręki – wydawca Maier
1993: Komedia małżeńska – Pierre Duchamp
1993: Lista Schindlera – strażnik w fabryce Schindlera
1994: Legenda Tatr – Archanioł
1995: Akwarium – dyplomata brytyjski
2018: Kler – ksiądz Teodor

Seriale

Klan – Janusz Zamojdowski, współtowarzysz Władysława Lubicza z celi, działacz Towarzystwa Przyjaciół Kresów
Siedlisko – ksiądz proboszcz
Marszałek Piłsudski (2000) – Alfred Wysocki
Mrok – proboszcz Kozak
Prawo Agaty – profesor Bartka (odc. 7)
Paradoks – biskup (odc. 4)
Dziewczyny ze Lwowa – profesor Witold Rotworoski

Polski dubbing

1976: Ja, Klaudiusz jako Klaudiusz
1993: Dwaj zgryźliwi tetrycy jako John Gustafson
1995: Jeszcze bardziej zgryźliwi tetrycy jako John Gustafson
1996: Frankie i Johnny jako spiker
1997: Ostatni rozdział jako doktor Boyer
2005: Niania jako pan Siup
2015: Kopciuszek jako król

Reżyser dubbingu

1993–1998: Animaniacy
1996: Frankie i Johnny

Dramaty

Kolonia Wyzwolenia
Golgota
Wyzwolony
Próba
Endline
Godzina z Führerem
Stacja XII
Mniejszy brat
Wyspa Wielkanocna

Powieści i opowiadania

Testament. Wydawnictwo Pax, Warszawa 1967.
Być Bogiem: opowiadania. Czytelnik, Warszawa 1981.
Stypa. Wydawnictwo Gamma, Warszawa 1991.
Powiedz im. Polska Oficyna Wydawnicza BGW, Warszawa 1993.
Maligna. Dom Wydawniczy Szczepan Szymański, Warszawa 1995.
Świt o zmierzchu. Wydawnictwo Nowy Świat, Warszawa 2009.
Wyzwolony i inne dramaty. Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2013.
Zło: scenariusze: trzy filmy – oto ich zapis. Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2019.
Zwierzenia. Wydawnictwo WAB, Warszawa 2023.
Pokoje. Od urodzenia do wieku klęski, Świat Książki, Warszawa 2023.

Wybrane scenariusze

Weekend
Sumienie
Oczyszczenie
Powieźli trumnę

Przypisy

↑ Brejdygant 2023 ↓, s. 28.
↑ ^a ^b Powstańcze Biogramy - Barbara Brejdygant [online], 1944.pl [dostęp 2024-04-25] (pol.).
↑ Brejdygant 2023 ↓, s. 13, 80–81, 91–92.
↑ Brejdygant 2023 ↓, s. 13–14.
↑ Brejdygant 2023 ↓, s. 70, 79.
↑ Brejdygant 2023 ↓, s. 76.
↑ Brejdygant 2023 ↓, s. 90, 111.
↑ Brejdygant 2023 ↓, s. 124–125, 172.
↑ Brejdygant 2023 ↓, s. 109, 111, 123, 126, 137, 170, 211.
↑ Brejdygant 2023 ↓, s. 168–170.
↑ Brejdygant 2023 ↓, s. 170.
↑ Brejdygant 2023 ↓, s. 191.
↑ Brejdygant 2023 ↓, s. 131, 190.
↑ Medal Zasłużony Kulturze - Gloria Artis. www.gov.pl. [dostęp 2020-05-27].
↑ styl-gwiazd-populada.pl [online], styl-gwiazd-populada.pl [dostęp 2020-07-09] [zarchiwizowane z adresu 2020-01-23] (ang.).
↑ Stanisław Brejdygant: Związek z Ritą, to spełnienie marzenia o doskonałym partnerstwie - Świat według Tessy [online], swiat-tessy.com [dostęp 2020-07-09] (pol.).

Bibliografia

Stanisław Brejdygant: Pokoje. Od urodzenia do wieku klęski. Wydawnictwo „Świat Książki”, 2023. ISBN 978-83-8289-175-1.

Linki zewnętrzne

Stanisław Brejdygant w bazie IMDb (ang.)
Stanisław Brejdygant w bazie Filmweb
Stanisław Brejdygant w bazie filmpolski.pl
Stanisław Brejdygant, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (autorzy) [dostęp 2021-04-09] .
Stanisław Brejdygant na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”
Stanisław Brejdygant na zdjęciach w bibliotece Polona

[CITEREFBrejdygant202328-1] Brejdygant 2023 ↓, s. 28.

[bb1-2] Powstańcze Biogramy - Barbara Brejdygant [online], 1944.pl [dostęp 2024-04-25] (pol.).

[CITEREFBrejdygant202313,_80–81,_91–92-3] Brejdygant 2023 ↓, s. 13, 80–81, 91–92.

[CITEREFBrejdygant202313–14-4] Brejdygant 2023 ↓, s. 13–14.

[CITEREFBrejdygant202370,_79-5] Brejdygant 2023 ↓, s. 70, 79.

[CITEREFBrejdygant202376-6] Brejdygant 2023 ↓, s. 76.

[CITEREFBrejdygant202390,_111-7] Brejdygant 2023 ↓, s. 90, 111.

[CITEREFBrejdygant2023124–125,_172-8] Brejdygant 2023 ↓, s. 124–125, 172.

[CITEREFBrejdygant2023109,_111,_123,_126,_137,_170,_211-9] Brejdygant 2023 ↓, s. 109, 111, 123, 126, 137, 170, 211.

[CITEREFBrejdygant2023168–170-10] Brejdygant 2023 ↓, s. 168–170.

[CITEREFBrejdygant2023170-11] Brejdygant 2023 ↓, s. 170.

[CITEREFBrejdygant2023191-12] Brejdygant 2023 ↓, s. 191.

[CITEREFBrejdygant2023131,_190-13] Brejdygant 2023 ↓, s. 131, 190.

[14] Medal Zasłużony Kulturze - Gloria Artis. www.gov.pl. [dostęp 2020-05-27].

[15] styl-gwiazd-populada.pl [online], styl-gwiazd-populada.pl [dostęp 2020-07-09] [zarchiwizowane z adresu 2020-01-23] (ang.).

[16] Stanisław Brejdygant: Związek z Ritą, to spełnienie marzenia o doskonałym partnerstwie - Świat według Tessy [online], swiat-tessy.com [dostęp 2020-07-09] (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]