Stefan Matuszewski

Stefan Matuszewski
	; Stefan Matuszewski w grudniu 1948
Data i miejsce urodzenia	2 grudnia 1905 ; Giżyn
Data i miejsce śmierci	21 marca 1985 ; Warszawa
	Członek Rady Państwa
Okres	od 20 listopada 1952; do 20 lutego 1957
Przynależność polityczna	Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
	Minister informacji i propagandy
Okres	od 31 grudnia 1944 / 5 lipca 1945; do 6 września 1946
Przynależność polityczna	Polska Partia Socjalistyczna / Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
Poprzednik	Adam Pragier; Stefan Jędrychowski
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Stefan Matuszewski (ur. 2 grudnia 1905 w Giżynie, zm. 21 marca 1985 w Warszawie) – polski pedagog i polityk, z wykształcenia teolog i filozof, członek prezydium Zarządu Głównego Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej^[4]. Minister informacji i propagandy (1944–1946), członek Rady Państwa (1952–1957), poseł do Krajowej Rady Narodowej i na Sejm PRL I kadencji.

Życiorys

Urodził się w chłopskiej rodzinie Józefa i Antoniny. Był jednym z członków założycieli Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania. Ukończył studia na Wydziale Teologii Katolickiej Uniwersytetu Warszawskiego (1930) i przyjął święcenia kapłańskie; od 1931 do 1937 wikariusz i prefekt szkół w parafiach: Kamieńczyk, Rembertów, Skierniewice, Warszawa^[5]; w 1937 zrezygnował ze stanu duchownego i został członkiem Polskiej Partii Socjalistycznej, działał w środowiskach socjalistycznych oraz w Towarzystwie Uniwersytetu Robotniczego, był redaktorem „Chłopskiej Prawdy” i przewodniczącym komitetu dzielnicowego PPS Targówek. Podczas II wojny światowej przebywał w Związku Radzieckim, od 1939 do 1943 wykładał łacinę i grekę w Instytucie Medycznym w Donbasie, w latach 1943–1944 oficer w 1 Armii Wojska Polskiego. W 1944 należał do korpusu oficerów polityczno-wychowawczych 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki^[6].

Członek władz „lubelskiej” PPS – w latach 1944–1946 i w 1948 członek Rady Naczelnej i Centralnego Komitetu Wykonawczego, w latach 1944–1945 sekretarz CKW, w 1945 sekretarz generalny CKW, w 1945 (w późniejszych miesiącach) wiceprzewodniczący CKW, w 1948 członek Komisji Politycznej CKW oraz przewodniczący Wojewódzkiego Komitetu PPS Warszawa-województwo. W 1944 (wrzesień-grudzień) zastępca kierownika Resortu Informacji i Propagandy Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego, w latach 1944–1946 minister informacji i propagandy. W 1948 był sekretarzem Komisji Centralnej Związków Zawodowych. Rzecznik połączenia PPS z Polską Partią Robotniczą na warunkach podyktowanych przez komunistów.

Od 1948 członek Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, w latach 1948–1954 członek Komitetu Centralnego i zastępca członka Biura Politycznego KC, w latach 1948–1949 I sekretarz Warszawskiego Komitetu Wojewódzkiego PZPR, a w latach 1952–1954 kierownik Wydziału Administracyjnego KC. W latach 1954–1959 członek Centralnej Komisji Rewizyjnej PZPR i jej przewodniczący w latach 1954–1958. Uważany za wpływową postać wśród „natolińczyków” podczas walki o władzę w kierownictwie PZPR w latach pięćdziesiątych^[7].

W latach 1949–1952 pełnomocnik Rządu ds. walki z analfabetyzmem, w latach 1952–1957 był członkiem Rady Państwa. Od 1958 pracownik naukowo-dydaktyczny Uniwersytetu Warszawskiego. W latach 1944–1947 poseł do Krajowej Rady Narodowej, w latach 1952–1956 poseł na Sejm PRL I kadencji. W latach 1945–1953 przewodniczący Zarządu Głównego Towarzystwa Przyjaciół Żołnierza (następnie Liga Przyjaciół Żołnierza). W 1951 otrzymał Nagrodę Państwową III stopnia^[8].

Jego żoną była historyk Wilhelmina Matuszewska. Wraz z żoną i córką Joanną spoczywa w Alei Zasłużonych cmentarza Wojskowego na Powązkach (kwatera A31-tuje-2)^[9].

Ordery i odznaczenia

Posiadał m.in. następujące odznaczenia^[10]:

Order Sztandaru Pracy I klasy (dwukrotnie)
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodznia Polski
Order Krzyża Grunwaldu III klasy (19 lipca 1946)^[11]
Medal za Warszawę 1939–1945 (17 stycznia 1946)^[12]
Pamiątkowy Medal z okazji 40. rocznicy powstania Krajowej Rady Narodowej (1983)^[13]

Przypisy

↑ 5 lipca 1945 Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej zyskał uznanie międzynarodowe.
↑ Adam Pragier obejmował urząd ministra informacji i dokumentacji w rządzie Tomasza Arciszewskiego.
↑ Stefan Jędrychowski obejmował urząd kierownika resortu informacji i propagandy w Polskim Komitecie Wyzwolenia Narodowego.
↑ „ Trybuna Robotnicza”, nr 294 (2726), 8 grudnia 1952, s. 2.
↑ Biuletyn Informacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej [online], katalog.bip.ipn.gov.pl [dostęp 2019-06-10] .
↑ Andrzej Paczkowski, Trzy twarze Józefa Światły. Przyczynek do dziejów komunizmu w Polsce, Warszawa 2009, s. 65.
↑ Październik i „Mała stabilizacja”, [w:] JerzyJ. Eisler JerzyJ., Zarys dziejów politycznych Polski 1944–1989, Warszawa: POW „BGW”, 1992, s. 62, ISBN 83-7066-208-0 .
↑ Bohdan Urbankowski, Czerwona msza czyli uśmiech Stalina, t. 2, Warszawa 1998, s. 315.
↑ Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2019-01-15] .
↑ Nekrolog S. Matuszewskiego [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 72, 26 marca 1985, s. 2.
↑ M.P. z 1947 r. nr 27, poz. 206 „za zasługi w walce zbrojnej z okupantem, w akcji konspiracyjnej i przy odbudowie kraju”.
↑ M.P. z 1946 r. nr 26, poz. 43 „w pierwszą rocznicę wyzwolenia Warszawy zasłużonym w walce o wyzwolenie i odbudowę Stolicy (...)”.
↑ Uhonorowani pamiątkowymi medalami [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 307, 30 grudnia 1983, s. 3.

Bibliografia

Leksykon Historii Polski z 1995.
Wielka Encyklopedia PWN t. 17, red. Jan Wojnowski.
Profil na stronie Biblioteki Sejmowej.
Informacje w BIP IPN.

[1] 5 lipca 1945 Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej zyskał uznanie międzynarodowe.

[2] Adam Pragier obejmował urząd ministra informacji i dokumentacji w rządzie Tomasza Arciszewskiego.

[3] Stefan Jędrychowski obejmował urząd kierownika resortu informacji i propagandy w Polskim Komitecie Wyzwolenia Narodowego.

[4] „ Trybuna Robotnicza”, nr 294 (2726), 8 grudnia 1952, s. 2.

[5] Biuletyn Informacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej [online], katalog.bip.ipn.gov.pl [dostęp 2019-06-10] .

[6] Andrzej Paczkowski, Trzy twarze Józefa Światły. Przyczynek do dziejów komunizmu w Polsce, Warszawa 2009, s. 65.

[7] Październik i „Mała stabilizacja”, [w:] JerzyJ. Eisler JerzyJ., Zarys dziejów politycznych Polski 1944–1989, Warszawa: POW „BGW”, 1992, s. 62, ISBN 83-7066-208-0 .

[8] Bohdan Urbankowski, Czerwona msza czyli uśmiech Stalina, t. 2, Warszawa 1998, s. 315.

[9] Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2019-01-15] .

[10] Nekrolog S. Matuszewskiego [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 72, 26 marca 1985, s. 2.

[11] M.P. z 1947 r. nr 27, poz. 206 „za zasługi w walce zbrojnej z okupantem, w akcji konspiracyjnej i przy odbudowie kraju”.

[12] M.P. z 1946 r. nr 26, poz. 43 „w pierwszą rocznicę wyzwolenia Warszawy zasłużonym w walce o wyzwolenie i odbudowę Stolicy (...)”.

[13] Uhonorowani pamiątkowymi medalami [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 307, 30 grudnia 1983, s. 3.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

Przewodniczący	Aleksander Zawadzki (PZPR)
Zastępcy przewodniczącego	Wacław Barcikowski (SD) Jan Dembowski Stefan Ignar (ZSL) Franciszek Mazur (PZPR) Stanisław Kulczyński (SD) Czesław Wycech (ZSL)
Sekretarz	Marian Rybicki (PZPR) Stanisław Skrzeszewski (PZPR)
Członkowie	Aleksander Juszkiewicz (ZSL) Henryk Kołodziejski Władysław Kowalski (ZSL) Wiktor Kłosiewicz (PZPR) Stefan Matuszewski (PZPR) Zygmunt Modzelewski (PZPR) Alicja Musiałowa-Afanasjew (PZPR) Józef Niećko (ZSL) Roman Zambrowski (PZPR) Jerzy Albrecht (PZPR) Hilary Chełchowski (PZPR) Oskar Lange (PZPR) Jan Domański (ZSL) Bolesław Podedworny (ZSL)