Przejdź do zawartości

Polska Fundacja Narodowa

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Polska Fundacja Narodowa
Ilustracja
Biurowiec Kaskada przy al. Jana Pawła II 12 w Warszawie, siedziba fundacji
Państwo

 Polska

Siedziba

Warszawa
al. Jana Pawła II 12[1]

Data założenia

29 grudnia 2016[1]

Rodzaj stowarzyszenia

fundacja[1]

Profil działalności

promocja wizerunku Polski za granicą[2]

Zasięg

świat

Prezes Zarządu

Maciej Szudek[3][4][5]

Nr KRS

0000655791

Data rejestracji

29 grudnia 2016[1]

Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Polska Fundacja Narodowa”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Polska Fundacja Narodowa”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Polska Fundacja Narodowa”
52°13′55″N 21°00′01″E/52,231944 21,000278
Strona internetowa

Polska Fundacja Narodowa (PFN) – założona w 2016[6] w Polsce fundacja utworzona przez 17 spółek Skarbu Państwa. Według premier Beaty Szydło Fundacja miała budować polską markę, wykorzystując siłę i energię spółek skarbu państwa. Stała się obiektem kontrowersji medialnych i ostrej krytyki, zwłaszcza ze strony ugrupowań opozycyjnych wobec rządów Prawa i Sprawiedliwości[7].

Założyciele Fundacji

[edytuj | edytuj kod]

W pierwszym roku działalności Fundacji jej założyciele przeznaczyli na jej działalność 100 milionów złotych[8].

Misja Fundacji

[edytuj | edytuj kod]

Zadaniem Fundacji miało być promowanie wizerunku Polski za granicą, budowanie marki i promowanie polskiej gospodarki[9]. W październiku 2017 zmieniono statut PFN. Od tamtej pory celem PFN jest „działalność naukowa, naukowo-techniczna, oświatowa, kulturalna, w następującym zakresie: podtrzymywania i upowszechniania tradycji narodowej, pielęgnowania polskości oraz rozwój świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej, a w szczególności upowszechniania w kraju i za granicą wiedzy o historii Rzeczypospolitej Polskiej, ze szczególnym uwzględnieniem historii najnowszej, a także upowszechniania martyrologii i bohaterskich czynów Narodu Polskiego”[10].

Organy Fundacji

[edytuj | edytuj kod]

Rada Fundacji

[edytuj | edytuj kod]
  • Paweł Braun (od 2024)[11]
  • Marcin Idzik (od 2024)[11]
  • Dawid Korszeń (od 2024)[11]
  • Izabela Lipińska (od 2024)[11]
  • Justyna Łukawska (od 2024)[11]
  • Piotr Stryczek (od 2024)[11]
  • Paweł Wróbel (od 2024)[11]

Byli członkowie

[edytuj | edytuj kod]

Zarząd Fundacji

[edytuj | edytuj kod]

29 maja 2024 Rada Fundacji powołała Zarząd Fundacji, w składzie[15][16]:

  • Maciej Szudek – Prezes Zarządu
  • Artur Nowak-Far – Członek Zarządu
  • Jarosław Ważny – Członek Zarządu

Byli członkowie

[edytuj | edytuj kod]
  • Cezary Jurkiewicz (2016–2024, w tym w latach 2016–2018 jako prezes zarządu)[11]
  • Adam Kozyra (2016–2017)[11]
  • Maciej Świrski (2016–2018)[11]
  • Antoni Kolek (2017–2018)[11]
  • Filip Rdesiński (2018–2019 jako prezes zarządu)[11]
  • Robert Lubański (2018–2019)[11]
  • Marcin Zarzecki (2019–2024 jako prezes zarządu)[11]
  • Michał Góraś (2019–2024)[11]

Kontrowersje

[edytuj | edytuj kod]

Kwestionowana jest legalność utworzenia, finansowania i wydatków PFN, a ponadto PFN jest krytykowana za przeznaczanie publicznych środków na cele polityczne PiS, brak profesjonalizmu i przemilczanie szczegółów (w tym kosztów) swoich przedsięwzięć, które są organizowane poza kontrolą przewidzianą w ustawie o zamówieniach publicznych i ustawie o finansach publicznych[17].

Zdaniem polityków PO finansowanie PFN powinno się odbywać nie na podstawie statutu PFN (jak to ma miejsce), a na podstawie umów, których nieprzestrzeganie skutkowałoby zwrotem środków[18].

Politycy PO i Nowoczesnej we wrześniu 2017 wystąpili do Państwowej Komisji Wyborczej, by sprawdziła, czy prorządowa kampania billboardowa „Sprawiedliwe sądy”, zlecona przez PFN spółce Solvere, nie jest obejściem ustawy o finansowaniu partii politycznych. Szef PKW Wojciech Hermeliński odrzucił ten wniosek ze wskazaniem, że zgodność kampanii z prawem może być oceniona dopiero przy okazji następnych wyborów[19]. 15 listopada 2018 Sąd Rejonowy w Warszawie w sprawie Prezydent Warszawy (organ nadzorujący) przeciwko PFN uznał, że finansowanie kampanii „Sprawiedliwe sądy” przez Polską Fundację Narodową było sprzeczne z celami jej działania zawartymi w statucie[20]. 26 czerwca 2019 Sąd Okręgowy w Warszawie oddalił apelację PFN w tej sprawie[21]. 23 grudnia 2019 Prokuratura Okręgowa w Warszawie wydała postanowienie o odmowie wszczęcia śledztwa w sprawie pieniędzy wydanych na kampanię „Sprawiedliwe sądy”[22], jednak w 2020 Sąd Okręgowy w Warszawie nakazał prokuraturze sprawdzić, czy kierownictwo PFN powinno odpowiadać karnie za złamanie statutu i wydanie pieniędzy niezgodnie z misją Fundacji[23]. W czerwcu 2024 prokuratura wszczęła śledztwo w sprawie sfinansowania kampanii, czym wyrządzono fundacji szkodę w kwocie nie mniejszej niż 8 mln 428 tys. zł[24].

Przedstawiająca w niekorzystnym świetle polskie sądownictwo kampania „Sprawiedliwe sądy”, która wg sprawozdania PFN za rok 2017 kosztowała ok. 8,4 mln zł[25], była krytykowana jako przykład kłamstwa i manipulacji[26][27].

W ciągu dwóch lat PFN zapłaciła równowartość ponad 27 mln zł amerykańskiej firmie PR-owej White House Writers Group m.in. za stworzenie profili o Polsce w mediach społecznościowych, oraz za organizację spotkań, których w rzeczywistości nie organizowała. Profile miały znikomą oglądalność i po fali krytyki zostały zamknięte. Wiedzę o tym opinia publiczna uzyskała tylko dzięki wymogom amerykańskiego prawa wobec WHWG, gdyż PFN postanowiła zachować układy z tą firmą w tajemnicy[28]. Po krytyce medialnej tych działań PFN rozwiązała umowę z WHWG[29]. Przy okazji kontraktu z WHWG wyszło na jaw, że w ciągu dwóch lat przelewy opiewające w sumie na ponad milion złotych otrzymali: kontrowersyjny historyk Marek Jan Chodakiewicz, członkowie jego rodziny oraz jego współpracownicy[30].

W czerwcu 2018 PFN nawiązała współpracę z agencją Rogers & Cowan, która miała umożliwić nakręcenie serii amerykańskich filmów fabularnych poświęconych polskiej historii. Koszty tej współpracy wyniosły do 2020 ok. 6 mln zł, przy czym udało się jedynie nakręcić dwa krótkie spoty z udziałem Mela Gibsona i Liama Neesona oraz film dokumentalny „Poland: The Royal Tour” Petera Greenberga z udziałem Mateusza Morawieckiego[31].

W kwietniu 2021 NIK, w związku z kontrolą w PFN, złożyła zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa przez zarząd PFN, gdyż nie otrzymała w wyznaczonym terminie dostępu do dokumentów Fundacji[32]. W czerwcu 2021 Prokuratura Okręgowa w Warszawie odmówiła wszczęcia dochodzenia w tej sprawie, a jako powód podała brak znamion czynu zabronionego[33].

W maju 2021 NSA podtrzymał wyrok WSA w Warszawie z 2018, zgodnie z którym Fundacja jest zobowiązana do udzielania informacji publicznej, a więc podlega tym samym zasadom dotyczącym jawności funkcjonowania, co inne instytucje publiczne[34].

PFN przekazała Telewizji Republika w latach 2018-2023 blisko 8,8 mln zł, głównie na produkcję i emisję anglojęzycznego programu „Poland Daily” oraz na film „Patrzę na Ciebie Warszawo” wyświetlony w 2018 roku. Dodatkowo zawarto około 20 umów dotyczących współpracy w zakresie tworzenia treści telewizyjnych i reklamowych, przy czym miesięczne wsparcie wynosiło od 300 do 600 tys. zł. Celem współpracy miało być między innymi poprawienie wizerunku Polski za granicą, zwłaszcza w relacjach z Izraelem, jednak według audytorów PFN działania te były niegospodarne i niecelowe i mogły wspierać prywatną stację kosztem interesów publicznych, konkurując z państwowym kanałem TVP World[35].

Likwidacja Polskiej Fundacji Narodowej była ujęta w programie istniejącej w latach 2018–2019 partii politycznej Teraz![36]. Postulat likwidacji PFN został ujęty też w 2019 roku w programie partii politycznych wchodzących w skład Lewicy (m.in. SLD, Wiosny Roberta Biedronia, Lewicy Razem)[37]. Według sprawozdań złożonych przez PFN w latach 2016–2020 jej wydatki wyniosły ponad 325 mln zł[38].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d KRS 0000655791 Polska Fundacja Narodowa, NIP 5252691880, REGON 366198872 [online], krs-online.com.pl [dostęp 2018-04-25] [zarchiwizowane z adresu 2018-04-25].
  2. ↑ Dziennikarz Jan Kunert wygrał w sądzie z Polską Fundacją Narodową – Wiadomości [online], onet.pl, 10 kwietnia 2018 [dostęp 2018-04-25] [zarchiwizowane z adresu 2018-04-25].
  3. ↑ Nowy Zarząd Polskiej Fundacji Narodowej. pfn.org.pl. [dostęp 2024-06-29]. (pol.).
  4. ↑ Komunikat [online], pfn.org.pl [dostęp 2024-03-02].
  5. ↑ Nowy skład Zarządu Polskiej Fundacji Narodowej [online], Polska fundacja Narodowa [dostęp 2020-01-23] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-04].
  6. ↑ Edyta Bryła, Powstała Polska Fundacja Narodowa. Będzie zrzutka od spółek państwowych, 100 mln zł rocznie [online], wyborcza.pl, 13 lipca 2016 [dostęp 2018-02-13].
  7. ↑ Justyna Dobrosz-Oracz, „To jest pralnia”. Wszystkie wpadki Polskiej Fundacji Narodowej [online], wyborcza.pl, 2 stycznia 2020 [dostęp 2020-01-06].
  8. ↑ a b Ireneusz Sudak, Polska Fundacja Narodowa odlicza dni do startu. Ma do dyspozycji 100 mln zł. Na co je wyda? [online], wyborcza.pl, 13 czerwca 2017 [dostęp 2017-09-07].
  9. ↑ Polska Fundacja Narodowa – Misja [online], pfn.org.pl [dostęp 2017-09-07].
  10. ↑ Michał Wojtczuk, Polska Fundacja Narodowa złamała swój statut, promując partię, a nie Polskę [online], wyborcza.pl, 8 lipca 2019 [dostęp 2021-03-07].
  11. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an ao ap aq ar as at au av aw ax ay az ba KRS Polska Fundacja Narodowa Nr KRS 0000062432
  12. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Zmiany w Polskiej Fundacji Narodowej - Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego - Portal Gov.pl [online], Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego [dostęp 2024-02-22] (pol.).
  13. ↑ Zmiany w radzie Polskiej Fundacji Narodowej. Dołączył wiceprezes Tauronu i były senator PiS [online], next.gazeta.pl, 11 lipca 2022 [dostęp 2023-06-24].
  14. ↑ a b Sprawozdania z Działalności Fundacji [online], www.pfn.org.pl [dostęp 2024-02-23] (pol.).
  15. ↑ Nowy Zarząd Polskiej Fundacji Narodowej. pfn.org.pl. [dostęp 2024-06-29]. (pol.).
  16. ↑ Komunikat. pfn.org.pl. [dostęp 2024-03-03]. (pol.).
  17. ↑ Dorota Wysocka-Schnepf, Gliński rechocze w twarz podatnikowi. Potoroczyn o Polskiej Fundacji Narodowej [online], wyborcza.pl, 3 stycznia 2020 [dostęp 2020-01-06] (pol.).
  18. ↑ PO: sposób finansowania Polskiej Fundacji Narodowej – kuriozalny [online], pap.pl, 30 października 2017 [dostęp 2018-02-14].
  19. ↑ Paweł Kośmiński, Afera billboardowa. PKW nie zajmie się kampanią Polskiej Fundacji Narodowej [online], wyborcza.pl, 18 września 2017 [dostęp 2018-02-14].
  20. ↑ Sąd: PFN naruszyła status finansując kampanię „Sprawiedliwe Sądy”. Trzaskowski: hipokryzja rządu PiS została potwierdzona [online], onet.pl [dostęp 2018-11-28] (pol.).
  21. ↑ Sąd odrzucił apelację PFN, prezes Fundacji złożył rezygnację [online], rmf24.pl [dostęp 2019-07-08] (pol.).
  22. ↑ Daniel Flis, Polska Fundacja Narodowa bezkarna. Prokuratura: „minister kultury nie dopatrzył się nieprawidłowości” [online], OKO.press, 24 stycznia 2020 [dostęp 2020-08-17].
  23. ↑ Michał Wojtczuk, Polska Fundacja Narodowa ukrywa informacje. NIK zawiadamia prokuraturę [online], wyborcza.pl, 9 kwietnia 2021 [dostęp 2021-04-09].
  24. ↑ Jest śledztwo w sprawie nadużycia uprawnień przez zarząd Polskiej Fundacji Narodowej [online], TVN24, 2 lipca 2024 [dostęp 2024-07-05] (pol.).
  25. ↑ 8,4 mln złotych na „Sprawiedliwe Sądy”, pół miliona na pensje zarządu. Znamy finanse PFN [online], konkret24.tvn24.pl, 4 stycznia 2019 [dostęp 2020-06-08] (pol.).
  26. ↑ Agata Kondzińska, Iwona Szpala, Wszystkie kłamstwa o sądach na billboardach. 5 przykładów manipulacji [online], wyborcza.pl, 14 września 2017 [dostęp 2018-02-14].
  27. ↑ Spot z pijanym sędzią jednak powstał. Trzy lata temu Polska Fundacja Narodowa twierdziła, że to kłamstwo [online], Onet Wiadomości, 4 maja 2020 [dostęp 2020-06-05] (pol.).
  28. ↑ Andrzej Stankiewicz, Jak Polska Fundacja Narodowa wyrzuca miliony dolarów w amerykańskie błoto [online], Onet, 17 września 2019 [dostęp 2019-10-02].
  29. ↑ Andrzej Stankiewicz, Mieli promować Polskę, a nie odróżniali Warszawy od Pragi. Polska Fundacja Narodowa żegna się z amerykańską agencją WHWG [online], Onet Wiadomości, 15 czerwca 2020 [dostęp 2020-06-16] (pol.).
  30. ↑ Andrzej Stankiewicz, Opowieści o wydatkach Polskiej Fundacji Narodowej w USA część 2, czyli rodzina na swoim [online], Onet Wiadomości, 18 września 2019 [dostęp 2021-02-20] (pol.).
  31. ↑ Andrzej Stankiewicz, Kaczyński marzył o Hollywood. Skończyło się milionami na film z Morawieckim [online], Onet Wiadomości, 6 czerwca 2020 [dostęp 2020-09-05] (pol.).
  32. ↑ Podejrzenie popełnienia przestępstwa przez zarząd Polskiej Fundacji Narodowej - Najwyższa Izba Kontroli [online], nik.gov.pl [dostęp 2024-05-22] (pol.).
  33. ↑ Agata Kondzińska, Iwona Szpala, Prokuratura odmówiła śledztwa w Polskiej Fundacji Narodowej [online], wyborcza.pl, 17 czerwca 2021 [dostęp 2021-06-17] (pol.).
  34. ↑ Jakub Łukaszewski, Polska Fundacja Narodowa przegrała w sądzie. Musi ujawnić swoje umowy [online], wyborcza.pl, 19 maja 2021 [dostęp 2021-05-20] (pol.).
  35. ↑ tw: Miliony dla TV Republika z fundacji. Sakiewicz tłumaczy. wirtualnemedia.pl, 4 listopada 2024. [dostęp 2024-11-12].
  36. ↑ Program Teraz!: Europa [online], wybierzteraz.pl [zarchiwizowane z adresu 2018-12-11].. [dostęp 2018-12-11].
  37. ↑ Wybory parlamentarne 2019 – program Lewicy. Jakie zmiany chce wprowadzić SLD, Razem i Wiosna? [online], gazeta.pl, 30 sierpnia 2019 [dostęp 2019-10-28].
  38. ↑ PFN. Polska Fundacja Nietransparentna [online], TVN24, 25 września 2021 [dostęp 2023-11-17] (pol.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Polska_Fundacja_Narodowa&oldid=75270940”