Rozdroże kruków

Rozdroże kruków

Autor	Andrzej Sapkowski
Tematyka	fantasy
Typ utworu	powieść
Miejsce powstania	Polska
Data powstania	2022–2024
Wydanie oryginalne
Miejsce wydania	Warszawa, Polska
Język	polski
Data wydania	29 listopada 2024
Wydawca	SuperNowa
poprzednia brak następna Ostatnie życzenie (1993)

Rozdroże kruków – powieść fantasy autorstwa Andrzeja Sapkowskiego osadzona w realiach stworzonej przez niego sagi o wiedźminie. Jej premiera odbyła się 29 listopada 2024 roku, a międzynarodowa przewidziana jest na na początek 2025.

Fabuła

Akcja Rozdroża kruków rozgrywa się w fikcyjnym świecie, w którym Sapkowski osadził fabułę sagi o wiedźminie oraz dwóch stanowiących wstęp do niej zbiorów opowiadań. Głównym bohaterem jest Geralt z Rivii – wiedźmin, najemny łowca potworów za młodu poddany morderczemu treningowi i mutacjom w warowni Kaer Morhen. Książka jest prequelem wszystkich dotychczasowych kanonicznych historii o Geralcie i opowiada o czasach jego młodości, rozgrywając się niedługo po tym, jak zakończył trening w szkole wiedźminów i zabił pierwszego w swojej karierze „potwora” – w rzeczywistości człowieka odpowiedzialnego za gwałt.

Powstanie utworu

Cykl o wiedźminie został stworzony przez Sapkowskiego w latach 90. XX wieku, początkowo odnosząc sukces głównie w Polsce i w innych krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Marka Wiedźmin stała się fenomenem ogólnoświatowym dopiero za sprawą zapoczątkowanej w 2007 roku serii gier komputerowych pod tym samym tytułem opracowanych przez studio CD Projekt Red, stanowiących nieoficjalną kontynuację książek, a w dalszej perspektywie także dzięki anglojęzycznej serialowej ekranizacji książek emitowanej na Netfliksie od 2019 roku. Popularność tych adaptacji przyczyniła się do wzrostu globalnej sprzedaży książek Sapkowskiego. Pomimo dużego popytu na kolejne książki, pytany o nie autor powtarzał, że zakończony Panią Jeziora (1999) cykl jest zamknięty i nie zamierza do niego wracać. W międzyczasie w 2013 roku ukazał się Sezon burz, którego głównym bohaterem ponownie był Geralt, jednak według Sapkowskiego książka nie jest częścią sagi, a samodzielną powieścią z fabułą rozgrywającą się pomiędzy opowiadaniami ze zbioru Ostatnie życzenie (1993).

Pomimo wcześniejszych zapewnień, podczas jednego ze spotkań z czytelnikami w czerwcu 2018 Sapkowski zapowiedział, że nie wyklucza już napisania kolejnego tomu cyklu. Dodał przy tym, że chciałby osadzić akcję takiej książki przed fabułą wydanych już opowiadań i sagi. 1 lutego 2023 roku, podczas spotkania zorganizowanego w ramach Międzynarodowych Targów Książek w Tajpej, Sapkowski poinformował, że planuje nowe książki osadzone w świece wiedźmina, nie podał jednak wówczas żadnych szczegółów na ich temat. W sierpniu tego samego roku, podczas spotkania online z czytelnikami z Ukrainy, twórca ujawnił, że intensywnie pracuje nad nową książką o wiedźminie, a jej skończenie zajmie mu jeszcze około roku. Na wiedeńskim Comic Conie odbywającym się w listopadzie 2023 po raz pierwszy ujawnił szczegóły na temat powstającej książki. W wywiadzie udzielonym francuskiemu czasopismu „Chimères” w sierpniu 2024 poinformował, że zakończył trwające „około dwóch lat” prace nad książką. Pomimo tego wydawca Rozdroża kruków – SuperNowa – nie rozpoczął kampanii reklamowej książki, a Sapkowski w połowie października poinformował jedynie, że trafi ona do sprzedaży w „pierwszych dniach grudnia”. Na mocy porozumienia marketingowego pomiędzy SuperNową a firmą Prószyński Media – wydawcą „Nowej Fantastyki”, w której w 1986 debiutowało opowiadanie Wiedźmin – tytuł i okładka książki miały zostać ujawnione w 507. numerze czasopisma (12/2024), którego premierę przeniesiono z grudnia na 22 listopada. Dodatkowo wśród zapowiedzi zawartości 507. numeru „Nowej Fantastyki” znalazła się informacja o opublikowaniu w nim fragmentu powieści. Chociaż w mediach społecznościowych i na stronach internetowych zamieszczano ocenzurowaną wersję okładki numeru, na której widoczne było jedynie logo czasopisma, to dzień przed tym, zanim trafiło ono do sprzedaży, okładkę w pełnej krasie – zdradzającą tytuł książki i grafikę zdobiącą jej obwolutę – udostępniono w Internecie. „Nowa Fantastyka” zamieściła wówczas w mediach społecznościowych informację, że „jeden z dystrybutorów zawiódł [jej redaktorów] zaufanie i ujawnił wcześniej tajemnicę, którą tak długo udało się [im] zachować”. Tego samego dnia potwierdzono oficjalnie, że papierowe wydanie trafi do księgarń 29 listopada, wersję elektroniczną będzie można kupić od 1 grudnia, a książka będzie prequelem opowiadającym o młodym Geralcie, który dopiero co zakończył nauki w Kaer Morhen. Ujawniono także, że autorem grafiki na okładce jest Tomasz Piorunowski. 22 listopada – zgodnie z zapowiedzią – do sprzedaży trafiła „Nowa Fantastyka”, w której zamieszczono fragment pierwszego rozdziału Rozdroża kruków. Niektórzy dziennikarze doszukali się w nim m.in. parafrazy słów prezydenta Rzeczpospolitej Polski Andrzeja Dudy „nie pochwalającego, ale rozumiejącego” zachowanie ludzi, którzy wbrew rządowym obostrzeniom związanym z Covidem-19 otwierali swoje biznesy. 26 listopada, na trzy dni przed premierą książki, w „Polityce” opublikowano wywiad z Sapkowskim, w którym stwierdził on, że powieść nie będzie ostatnią częścią cyklu, a chociaż nie jest w stanie powiedzieć, kiedy zakończy prace nad następną, to jako bezpieczny przedział czasowy zakłada co najmniej „trzy, cztery lata”. Międzynarodowa premiera książki przewidziana jest na początek 2025.

Odbiór

Anna Garas z Gier-Online pochwaliła Rozdroże kruków jako książkę rozwijającą wiedzę o świecie wykreowanym przez Sapkowskiego, jej zdaniem celowo poruszającego wątki poprzedzające sagę, na których własną interpretację porwali się scenarzyści spin-offów serialu Netfliksa – Zmora wilka i Rodowód krwi. W opinii recenzentki pisarz przedstawił prawidłową wersję wydarzeń, dzięki czemu „łatwiej oba spin-offy usunąć z pamięci”. Zauważyła jednak, że „Rozdroże kruków cierpi na tę samą przypadłość, na którą cierpiała wiedźmińska saga i trylogia husycka” – według Garas wprowadzenie głównego antagonisty pod sam koniec skutkowało tym, że zarysowany został „szczątkowo”, a kilkadziesiąt ostatnich stron sprawiało bardziej wrażenie szkicu niż właściwego zakończenia. Zwróciła także uwagę na słabej jakości wydanie książki, wydrukowanej na „papier[ze] kojarzący[m] się raczej z tanimi edycjami przeznaczonymi do czytania w pociągu czy na lotnisku”, a nie długo wyczekiwanym utworem „giganta polskiego fantasy”. Michał Jarecki ze Spider's Web stwierdził, że Sapkowski „jeszcze bardziej niż kiedykolwiek unika nadmiaru”, dzięki czemu „jest bardziej zwarcie, konkretnie, oszczędnie, bez najmniejszych przejawów lania wody”, a pisarz mimo wszystko „pozostaje mistrzem w budowaniu napięcia, w żartobliwym czy kąśliwym dialogu, w piętrzeniu ekscytacji”. Krytyk filmowy i tłumacz Bartosz Czartoryski uznał powieść za „bodaj najbardziej konkretne i rzeczowe dzieło Sapkowskiego” oraz „swoiste wiedźmińskie the best of”. Jak zauważył: „kusi, aby odczytać Rozdroże kruków [...] jako opowieść o dojrzewaniu, historię coming-of-age, powieść inicjacyjną”, ponieważ Geralt jest w niej „zaledwie gołowąsem”, „uczący[m] się życia i trudnej sztuki wyboru, nierzadko potykający[m] się o własne nogi”, a dopiero pod koniec nabierającym cech charakteryzujących go w późniejszych utworach. Czartoryski, w odróżnieniu od Garas, uznał finał za „znakomity”. Średnia ocena Rozdroża kruków wśród użytkowników sieci społecznościowej dla czytelników książek Lubimyczytać.pl wynosi 7,9/10.