Robert Klein (żołnierz)
Grób Roberta Kleina na orłowskim cmentarzu wojskowym | |
kapitan | |
Data i miejsce urodzenia |
9 marca 1913 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
30 stycznia 1990 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1932–1946 |
Siły zbrojne | |
Jednostki |
Front Południowo-Zachodni |
Stanowiska |
Dowódca kompanii pancernej |
Główne wojny i bitwy | |
Późniejsza praca |
Szef wydziału transportu osobowego miasta Orzeł |
Odznaczenia | |
Robert Aleksandrowicz Klein (ros. Роберт Александрович Клейн, ur. 24 lutego?/9 marca 1913 w Kriwcowce nad Wołgą, zm. 30 stycznia 1990 w Orle) – Niemiec nadwołżański, radziecki oficer wojsk pancernych, partyzant i wywiadowca, Bohater Związku Radzieckiego.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]W 1931 ukończył technikum mechaniczne w Marksie, był Komsomolcem. W 1932 wezwany do odbycia służby w Armii Czerwonej. Odbywał ją na Dalekim Wschodzie do 1934, kiedy trafił do Szkoły Wojsk Pancernych im. Władimira Lenina w Uljanowsku, którą ukończył w 1937. Jesienią 1938 aresztowany przez NKWD pod zarzutem uczestnictwa w rzekomym antyradzieckim spisku marszałka Wasilija Blüchera. Zwolniony po paru miesiącach śledztwa.
Po rozpoczęciu operacji Barbarossa, w stopniu starszego lejtnanta, dowodził kompanią czołgów na froncie. 12 września 1941, w rejonie miasta Oster, został ciężko ranny. Nieprzytomnego Kleina, którego pozostawiono na polu bitwy, od śmierci z rąk nazistów uratowała lokalna ludność, u której znalazł schronienie i opiekę.
Po wyzdrowieniu rozpoczął pracę w garażach samochodowych perejesławskiego Gebietskommissar, w którym utworzył komórkę antyhitlerowskiego ruchu oporu. Grupa Roberta Kleina zdobywała informacje nt. planów wroga, likwidowała okupantów i kolaborantów etc. ponosząc przy tym minimalne straty własne. Od czerwca służył w oddziale partyzanckim im. Wasilija Czapajewa (dowodził nim I. K. Prijmak) walczącym na kijowszczyźnie[1].
W czasie jednej z akcji w zasadzkę oddziału wpadła niemiecka kolumna wojskowa. Wśród jeńców był pułkownik Oberkommando der Wehrmacht a między zdobyczami materialnymi plany strategiczne III Rzeszy oraz pistolet typu Walther z monogramem gen-płk Heinza Guderiana. Od tego czasu Robert Klein w mundurze pułkownika Wehrmachtu dokonywał inspekcji garnizonów wojskowych oraz posterunków policji i żandarmerii sprawdzając stan ich uzbrojenia i umundurowania, warunki żywieniowe i kwaterunkowe a także dokonywał aktów sabotażu wysadzając w powietrze niemieckie kina, restauracje, kluby i stołówki[2].
We wrześniu 1943 oddział im. Czapajewa otrzymał rozkaz sabotażu przygotowań 4 Armii Pancernej do obrony na linii Dniepru. Klein ponownie przywdział mundur oficera OKW i razem z walczącym w oddziale żołnierzem OMSBON Aleksandrem Tkanko, udającym niemieckiego starszego sierżanta i kierowcę Opla Admirala „pułkownika”, udali się do dowództwa armii celem przedstawienia wymyślonego przez Sowietów rozkazu Hitlera o czekaniu armii na posiłki i o zbliżającej się nowej ofensywę Wehrmachtu. Mimo trudności dowództwo jednostki w końcu uwierzyło Kleinowi i wstrzymało dotychczasowe działania zajmując „wyznaczone przez Führera” stanowiska. Kiedy Klein nadzorował ruch wojsk niemieckich, Tkanko zneutralizował hitlerowskie ładunki wybuchowe. Akcja ta umożliwiła radzieckiej 57 Brygadzie Czołgów Gwardii łatwiejszą przeprawę przez rzekę i spowodowała spore straty wśród przeciwników. Robert Klein i Aleksandr Tkanko zostali za nią nagrodzeni tytułem Bohatera Związku Radzieckiego[3].
W 1944 Robert Klein został skierowany do 1 Ukraińskiej Dywizji Partyzanckiej im. Sidora Kowpaka walczącej na zachodniej Ukrainie i w Polsce jako szef wywiadu i zastępca szefa sztabu. W rejonie Warszawy został ponownie ciężko raniony. W 1946 w stopniu kapitana zwolniono go z wojska jako inwalidę wojennego. Razem z rodziną zamieszkał w Orle, gdzie rozpoczął pracę w transporcie samochodowym. Zmarł tam w 1990 i został pochowany na miejscowym cmentarzu wojskowym[4].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]W 1934 ożenił się z Galiną Siemionowną Boszkurową (1917-1984). Para miała trójkę dzieci: podpułkownika Igora (1936-2006), Elwirę (1941-2014) i Artura (1947-)[5].
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]Związek Radziecki
[edytuj | edytuj kod]- Złota Gwiazda Bohatera Związku Radzieckiego - 4 stycznia 1944 (numer nadania 2888[6])
- Order Lenina - 4 stycznia 1944
- Order Bohdana Chmielnickiego 3 stopnia - 1944
- Order Wojny Ojczyźnianej 1 stopnia - 11 marca 1985
- Order Czerwonego Sztandaru Pracy - po wojnie za pracę w orłowskim transporcie
- Medal 100-lecia urodzin Lenina
- Medal „Partyzantowi Wojny Ojczyźnianej” I klasy - 1944
- Medal „Za obronę Kijowa”
- Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
- Medal jubileuszowy „Dwudziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
- Medal jubileuszowy „Trzydziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
- Medal jubileuszowy „Czterdziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
- Medal jubileuszowy „50 lat Sił Zbrojnych ZSRR”
- Medal jubileuszowy „60 lat Sił Zbrojnych ZSRR”
- Medal jubileuszowy „70 lat Sił Zbrojnych ZSRR”
i inne
Polska Ludowa
[edytuj | edytuj kod]- Order Krzyża Grunwaldu - lata 60
- Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari - lata 60
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ https://www.kaniv.net/war/part2.html
- ↑ Переодевшись в форму немецкого полковника , разведчик сорвал фашистскую переправу через Днепр. | Пикабу [online], pikabu.ru [dostęp 2024-04-25] (ros.).
- ↑ Фальшивый «ставленник Гитлера», который сорвал наступление немцев | EG.RU [online], www.eg.ru [dostęp 2018-09-23] (ros.).
- ↑ Герой Советского Союза Клейн Роберт Александрович :: Герои страны [online], www.warheroes.ru [dostęp 2018-09-23] .
- ↑ Краеведческие библиографические пособия - &… Мы не ждали посмертной славы…»: к 105-летию со дня рождения Р. А. Клейна : биобиблиографический очерк [online], www.mukcgbs.ru [dostęp 2018-09-23] .
- ↑ Герой Советского Союза Клейн Роберт Александрович :: Герои страны [online], www.warheroes.ru [dostęp 2018-09-23] .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- П. Вершигора, "Рейд на Сан и Вислу"
- К. Кайсенов, "Из когтей смерти"
- Г. Алексеенко, "Шли на битву партизаны"
- В. Лавриненков, "Возвращение в небо"
- Kapitanowie Sił Zbrojnych ZSRR
- Radzieccy żołnierze II wojny światowej
- Radzieccy partyzanci
- Niemieccy Bohaterowie Związku Radzieckiego
- Cudzoziemcy odznaczeni Krzyżem Złotym Orderu Virtuti Militari (Polska Ludowa)
- Cudzoziemcy odznaczeni Orderem Krzyża Grunwaldu
- Odznaczeni Medalem 100-lecia urodzin Lenina
- Odznaczeni Medalem „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
- Odznaczeni Orderem Bohdana Chmielnickiego
- Odznaczeni Orderem Czerwonego Sztandaru Pracy
- Odznaczeni Orderem Lenina
- Odznaczeni Orderem Wojny Ojczyźnianej I klasy
- Odznaczeni Medalem „Partyzantowi Wojny Ojczyźnianej”
- Urodzeni w 1913
- Zmarli w 1990
- Radzieccy wojskowi narodowości niemieckiej