Przejdź do zawartości

Rynek w Sanoku

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rynek
Ilustracja
Rynek w Sanoku - widok na pierzeje wschodnią i południową, w tym stary ratusz i klasztor franciszkański
Państwo

 Polska

Miejscowość

Sanok

Przebieg
0 ul. Łazienna (dochodzi do północno-zachodniego narożnika od zachodu), ul. Cerkiewna (odchodzi z północno-zachodniego narożnika na północ), ul Zamkowa (odchodzi z północno-wschodniego narożnika na północ), łącznik do ul. Franciszkańskiej (w południowo-wschodnim narożniku odchodzi na południe), ul. 3 Maja – deptak (odchodzi z południowo-zachodniego narożnika na południe), ul. Jana Grodka (odchodzi z południowo-zachodniego narożnika na zachód)
Położenie na mapie Sanoka
Mapa konturowa Sanoka, w centrum znajduje się punkt z opisem „Rynek”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Rynek”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Rynek”
Położenie na mapie powiatu sanockiego
Mapa konturowa powiatu sanockiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Rynek”
Ziemia49°33′40,0″N 22°12′25,0″E/49,561111 22,206944
Multimedia w Wikimedia Commons
Zachodnia część rynku
Kamienice na północnej pierzei rynku
Wschodnia pierzeja ze starym ratuszem

Rynek w Sanoku – kwadratowy rynek w dzielnicy Śródmieście miasta Sanoka[1].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Został wytyczony przez władze austriackie po przebudowie miasta w 1786. Pierwotny plan zabudowy rynku powstał w II poł. XIV wieku podczas lokacji miasta w 1339. Przywilej lokacyjny wydany przez księcia Jerzego nakazywał m.in. wzniesienie przez wójta ratusza oraz kramów kupieckich. Dokument ten potwierdził następnie król Kazimierz Wielki w 1366. Późnośredniowieczny rynek sanocki był o wymiarach 20 na 20 prętów (81 × 81 metrów).

Przez kilka wieków rynek służył celom gospodarczym i wojskowym. W każdą środę i piątki odbywały się na nim targi oraz coroczne jarmarki. Okalające sanocki rynek kamienice powstały pod koniec XVIII i początku XIX wieku. W tym czasie mieściły się w nich karczmy i domy zajezdne, zaś ich właścicielami byli głównie Żydzi[2].

Na początku 1895 na terenie rynku została wykopana studnia o większej głębokości (dotychczasowa 28-metrową została powiększona do 52 m – tym samym jej dno było położone niżej od poziomu rzeki San przebiegającej pod sanockim zamkiem[3]. W lipcu 1895 studnia miała głębokość 58 m i zamierzano ją jeszcze pogłębić[4]. Studnia istniała w późniejszych latach[5].

W XIX wieku nosił nazwę Plac Misjonalny[6]. Podczas II wojny światowej w okresie okupacji niemieckiej 1939–1944 plac przemianowano na Ringplatz oraz Adolf Hitler Platz[7][8][9][10].

  • Rynek w 1936

W okresie PRL istniała nazwa Plac Rewolucji Październikowej. Na Placu Rewolucji Październikowej funkcjonował dworzec autobusowy PKS[11], z dniem 10 września 1967 przeniesiony w miejsce przed budynek dworca kolejowego Sanok[12]; zaś przystanki MKS zostały wówczas przeniesiony na Plac Pokoju – zmiany te zostały spowodowane remontem kapitalnym placu[13]. W 1973 na placu została zainstalowana fontanna z kolorowym podświetleniem, wykonana w czynie społecznym przez załogę MPGK[14]. W okresie PRL pod numerem 24 działał Powiatowy Ośrodek Sportu, Turystyki i Wypoczynku „Wierchy”[15][16] do 1989. W czasie PRL na placu była umieszczona kilkumetrowa palma[17]. 27 kwietnia 1986 sanocki Rynek był główną areną Turnieju Miast „Sanok - Bolesławiec”, zakończonego wynikiem 2:4[18][19].

W grudniu 1989 uchwałą Miejskiej Rady Narodowej w Sanoku Plac Rewolucji Październikowej został przemianowany na Rynek[20][21][22] [23].

Zwyczajowo plac jest określany jako „Duży Rynek w Sanoku” w odróżnieniu do „Małego Rynku” tj. Placu św. Michała[24].

Obecna długość każdego z boków rynku wynosi 100 m. Plan zabudowy rynku zgodny jest ze średniowieczną tradycją wynikającą z prawa magdeburskiego, tj. prostokątnym placem z ratuszem, kościołem usytuowanym przy ulicy wychodzącej z narożnika rynku oraz dwiema ulicami wyprowadzonymi od każdego z boków rynku. Lustracja przeprowadzona w 1765 podaje, że ratusz w Sanoku był drewniany o dwóch kondygnacjach, został zbudowany w 1756 po kolejnym pożarze. Przeznaczony był dla sądów miejskich, propinacji i rzeźników. Ratusz ten spłonął w 1782.

Zarys położenia poprzedniego ratusza został odwzorowany na bruku rynku po rewitalizacji. W wyniku konkursu na projekt rewitalizacji w grudniu 2004 wygrała go firma Neoinwest z Kielc[25]),

Elementami zabudowy rynku jest klasztor i kościół OO. Franciszkanów, sprowadzonych do Sanoka ze Lwowa przez księcia Władysława Opolczyka w 1377. Jest położony jest przy południowo-wschodniej pierzei rynku. W przeszłości był wielokrotnie przebudowywany, a jego obecny kształt architektoniczny pochodzi z 1886.

We wschodniej pierzei rynku znajduje się eklektyczny ratusz miejski przy ul. Rynek 16. Powstał na przełomie XIX i XX w. w wyniku wykupienia przez władze miasta domów o numerach 12 (w 1881), 13 i 14 (w 1908) i opracowaniu przez Władysława Beksińskiego tym budynkom jednolitej fasady[26]. W kolejnych latach ratusz był wielokrotnie przebudowywany. Od północnej strony do ratusza przylega kamienica przy ul. Rynek 14, a od południowej – kamienica przy ul. Rynek 18.

Przy zachodniej pierzei rynku w dawnym gmachu rady powiatowej pochodzącym z 1870 mieści się obecnie urząd rady miejskiej i burmistrza Sanok. Obiekt ten połączony jest z wybudowanym w latach 1965–1967 ubiegłego wieku budynkiem, w którym obecnie mieści się starostwo powiatowe. Przy północnej pierzei rynku znajduje się budynek Archiwum Państwowego, w którym do 1939 mieściła się synagoga Klaus Sadogóra.

W latach 1969–1971 plac rynku został zrekonstruowany za sprawą Prezydium Miejskiej Rady Narodowej[27]. Od 1998 zarząd nad Rynkiem sprawuje miasto Sanok[28].

W 1993 w wyniku przetargu pierwotnie wybrano projekt nowego zagospodarowania rynku w postaci umieszczenia na nim m.in. amfiteatru[29], który nie został zrealizowany.

Z południowo-wschodniego narożnika rynku wychodzą ulice Franciszkańska oraz Schody Franciszkańskie, z południowo-zachodniego narożnika ulica Jana Grodka przy której znajduje się sanocka fara i ul. 3 Maja, z narożnika północno-wschodniego ulica Zamkowa prowadząca do zamku królewskiego oraz Schody Balowskie, a z narożnika północno-zachodniego ulice Cerkiewna prowadząca do katedry prawosławnej i Łazienna. Od strony północno-wschodniej rynek styka się z placem św. Jana.

Na czas od 2001 zaplanowano w centrum Sanoka prace remontowe i zmierzające do przebudowy, w tym rynku[30]. Od listopada 2005 do grudnia 2007 wykonano projekt „Rewitalizacja Rynku i Placu Św. Jana” obejmujący przede wszystkim ich przebudowę, remont wybranych elewacji, modernizację sieci wodociągowej, kanalizacji sanitarnej i deszczowej, instalację oświetlenia (lampy i światła powierzchniowe) oraz wyłożenie kostki brukowej[31]. Przebudowa rozpoczęła się w styczniu 2007 roku[32].

Rynek nadal służy jako miejsce parad i przysiąg wojskowych bądź policyjnych. 8 grudnia 2007, po wielu latach nieobecności, odbyła się na placu przysięga wojskowa 210 żołnierzy 21. Brygady Strzelców Podhalańskich[33].

Obiekty zabytkowe i zabudowa

[edytuj | edytuj kod]

W obrębie Rynku, w tym ulicy Rynek, znajdują się budynki uznane za zabytkowe. Wynikiem działań Komisji Opieki nad Zabytkami, powstałej przy oddziale PTTK w Sanoku, w 1978 umieszczono na fasadzie jednej z kamienic (nr 20) tablicę informującą o zabytkowym charakterze zabudowy[34].

W 1972 domy pod ówczesnymi numerami ulicy 9, 8, 10, 11, 12, 15, 17, 20, 22, 23, stanowiące domy (kamienice), zostały włączone do uaktualnionego wówczas spisu rejestru zabytków Sanoka[35]. Do gminnego rejestru zabytków miasta Sanoka, opublikowanego w 2015, zostały wpisane budynki pod numerami 1, 5, 7, 9, 10 (kamienica), 10 (synagoga), 11, 12, 14, 16, 18, 20, 21, 22, 23 ulicy[36]. Do wykazu zabytków prowadzonych przez Wojewódzkich Konserwatorów Zabytków zostały wprowadzone:

Pod numerem 15 przed 1914 mieściła się pracownia i skład obuwia[54]. W okresie PRL przy Placu Rewolucji Październikowej 12 działał Zespół Adwokacki nr 1 w Sanoku, funkcjonujący w ramach Izby Adwokackiej w Rzeszowie[55].

Do gminnej ewidencji zabytków zostały wpisane budynki przy ulicy Rynek pod numerami: 1, 5, 7, 9, 10, 11, 12[56].

Pomniki i upamiętnienia

[edytuj | edytuj kod]
  • Na rynku przed kamienicą przy ul. Rynek 14 znajdują się dwie ławeczki z tabliczkami upamiętniającymi literatów pochodzących z Sanoka[57]:
    • Ławka z tabliczką upamiętniającą Kalmana Segala (1917-1980). Została odsłonięta w październiku 2007[58][59].
    • Ławka z tabliczką upamiętniającą Mariana Pankowskiego (1919-2011). Została odsłonięta 9 listopada 2011 w 90. rocznicę urodzin Mariana Pankowskiego przez jego bratową Jadwigę.
    • Ławka z tabliczką upamiętniającą Janusza Szubera (1947-2020), zamieszkującego w tejże kamienicy. Została ustanowiona pod koniec 2020[60].
  • Na rynku przed kamienicą przy ul. Rynek 14 znajduje się pomnik upamiętniający artystę malarza i rodowitego sanoczanina Zdzisława Beksińskiego (1929–2005). Autorem rzeźby był Adam Przybysz[61]. Pomnik został odsłonięty 19 maja 2012.

Wydarzenia

[edytuj | edytuj kod]
  • Wiosną 1946 Sanok był miejscem publicznych egzekucji na żołnierzach NSZ. 4 czerwca 1946 w południowo-zachodniej pierzei rynku został powieszony chor. Henryk Książek[62].
  • Od kwietnia 2008 w obszarze rynku działa w Sanoku pierwszy bezpłatny bezprzewodowy internet. Pierwszy hotspot w Sanoku zainstalowano na szczycie ratusza miejskiego. Aby móc skorzystać z bezprzewodowego internetu musimy posiadać komputer wyposażony w kartę WiFi.

Odniesienia w sztuce i kulturze

[edytuj | edytuj kod]
  • W sąsiedztwie ratusza i kościoła Franciszkanów stoi żydowska kamienica, w której mieścił się oddział Banku Wiedeńskiego (Hasek, Banku Krakowskiego). Stacjonował tam sztab Żelaznej Brygady, w skład której wchodził batalion 91. pułku piechoty z Czeskich Budziejowic. Służbę odbywał tu Józef Szwejk podczas pobytu w Sanoku[63].
  • Kalman Segal. Nad dziwną rzeką Sambation. 1957; Dolina zielonej pszenicy. 1964; Śmierć archiwariusza. 1967; Miłość o zmierzchu. 1962.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ O dzielnicy. sanoksrodmiescie.pl. [dostęp 2015-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-16)].
  2. ↑ Tomasz Opas, Obszar i zabudowa, W czasach zaborów i niewoli, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 299.
  3. ↑ Kronika. „Gazeta Sanocka”. Nr 4, s. 3, 17 lutego 1895. 
  4. ↑ Z Rady miejskiej. „Gazeta Sanocka”. Nr 16, s. 2, 21 lipca 1895. 
  5. ↑ Augustyn Ciulik. W 20 rocznicę krwawej demonstracji w Sanoku. „Nowiny Rzeszowskie”. Nr 66, s. 3, 7 marca 1950. 
  6. ↑ Tomasz Opas, Obszar i zabudowa, W czasach zaborów i niewoli, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 293.
  7. ↑ Amtliches Fernsprechbuch fűr das Generalgouvernement. Deutsche Post Osten, 1940, s. 36.
  8. ↑ Amtliches Fernsprechbuch fűr das Generalgouvernement. Deutsche Post Osten, 1942, s. 80.
  9. ↑ Franciszek Oberc. Okupacyjna administracja Sanoka 1939–1944. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990, s. 97, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  10. ↑ Andrzej Romaniak: Sanok. Fotografie archiwalne – Tom I. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2009, s. 140, 258. ISBN 978-83-60380-26-0.
  11. ↑ Ilustracje. W: Ziemia sanocka. Kraków: Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne RSW Prasa, 1966, s. 79.
  12. ↑ Komunikat PKS. „Nowiny”. Nr 214, s. 5, 8 września 1967. 
  13. ↑ Komunikat PKS. „Nowiny”. Nr 215, s. 5, 9 i 10 września 1967. 
  14. ↑ Sanok pięknieje. „Nowiny”. Nr 147, s. 1, 30 maja 1973. 
  15. ↑ Stanisław Kłos: Województwo rzeszowskie. Przewodnik. Warszawa: Wydawnictwo Sport i Turystyka, 1969, s. 341.
  16. ↑ Andrzej Romaniak: Sanok. Fotografie archiwalne – Tom I. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2009, s. 248, 252. ISBN 978-83-60380-26-0.
  17. ↑ Dom rodzinny. Dzieciństwo i lata szkolne. W: Czesława Kurasz: Niczego nie żałuję. Wspomnienia. Sanok: Oficyna Wydawnicza Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 2015, s. 28. ISBN 978-83-61043-23-2.
  18. ↑ Turniejowe emocje już za nami. „Nowiny”. Nr 99, s. 1-2, 28 kwietnia 1986. 
  19. ↑ Turniej... turniej... i po turnieju. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 14 (377), s. 1-2, 5, 10-20 maja 1986. 
  20. ↑ Nowe nazwy sanockich ulic. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 13 (484), s. 4, 1–10 maja 1989. 
  21. ↑ Nowe nazwy sanockich ulic. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 32 (503), s. 1, 2, 20-30 listopada 1989. 
  22. ↑ Ulice zmieniają patronów. „Nowiny”. Nr 2, s. 5, 2 stycznia 1990. 
  23. ↑ Władysław Stachowicz. Miejska Rada Narodowa w Sanoku 1950-1990. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990, s. 310, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  24. ↑ Agata Skowrońska-Wydrzyńska, Maciej Skowroński: Sanok. Zabytkowa architektura miasta. Sanok: San, 2004, s. 1. ISBN 83-919725-2-6.
  25. ↑ Zbigniew Osenkowski. Kalendarium sanockie 2001–2004. „Rocznik Sanocki”. Tom IX, s. 446, 2006. ISSN 0557-2096. 
  26. ↑ Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, s. 374
  27. ↑ Stefan Stefański, Sanok i okolice. Przewodnik turystyczny, Sanok 1991, s. 38.
  28. ↑ Zbigniew Osenkowski, Kalendarium sanockie 1995-2000, Rocznik Sanocki Tom VIII – Rok 2001, Sanok 2001, s. 344.
  29. ↑ Co dalej z koncepcją zagospodarowania rynku?. „Tygodnik Sanocki”. Nr 6 (89), s. 8, 14, 5 maja 1993. 
  30. ↑ Z deptakiem i fontanną. „Tygodnik Sanocki”. Nr 27 (504), s. 2, 6 lipca 2001. 
  31. ↑ Urząd Miasta Sanoka
  32. ↑ Waldemar Och, Kalendarium sanockie 2005-2010, Rocznik Sanocki, Tom X, Rok 2011, Sanok 2011, s 267.
  33. ↑ Waldemar Och. Kalendarium sanockie 2005-2010. „Rocznik Sanocki”. Tom X, s. 271, 2011. ISSN 0557-2096. 
  34. ↑ Krzysztof Prajzner. Pamiątkowa tablica znów na fasadzie budynku. „Tygodnik Sanocki”. Nr 12 (1315), s. 4, 24 marca 2017. 
  35. ↑ Artur Bata. Działalność Powiatowego Konserwatora Zabytków w Sanoku w 1972 r.. „Materiały Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku”. Nr 17-18, s. 92, 1973. 
  36. ↑ Zarządzenie Burmistrza Miasta Sanoka nr 42/2015 z 9 marca 2015. bip.um.sanok.pl, 2015-03-09. s. 2, 3. [dostęp 2016-10-19].
  37. ↑ Arnold Andrunik: Rozwój i działalność Związku Bojowników o Wolność i Demokrację na Ziemi Sanockiej w latach 1949-1984. Sanok: 1986, s. 169, 180.
  38. ↑ Straż Miejska w Sanoku. sanok.pl. [dostęp 2016-07-14].
  39. ↑ Czesław Skrobała. Sanocki marchand?. „Podkarpacie”. Nr 42, s. 7, 22 października 1981. 
  40. ↑ Jan Grygiel. Pasja i upór. „Nowiny”. Nr 106, s. 4, 7-8 maja 1988. 
  41. ↑ a b Wiersz Janusza Szubera pt. Rynek 14/1Rynek 14/1, zob. Janusz Szuber: Rynek 14/1. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2016, s. 6. ISBN 978-83-08-06197-8.
  42. ↑ Informacje kontaktowe. karczmasanok.pl. [dostęp 2017-12-21].
  43. ↑ Kontakt. rigsanok.pl. [dostęp 2017-12-25].
  44. ↑ Nowa placówka archiwalna. „Tygodnik Sanocki”. Nr 39 (464), s. 5, 29 września 2000. 
  45. ↑ Maria Tarnawska. Z dziejów Miejskiego Prywatnego Seminarium Nauczycielskiego Żeńskiego w Sanoku w latach 1923-1934. „Rocznik Sanocki”. VII, s. 189, 1995. 
  46. ↑ Z kroniki parafialnej.... „Słówko”. Nr 8 (4), s. 2, 1996. Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Sanoku. 
  47. ↑ Franciszkański Ośrodek Rehabilitacji dla Dzieci i Młodzieży. „Słówko”. Nr 7, s. 1-2, 13 lutego 2000. Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Sanoku. 
  48. ↑ Kinga Aleksandrowicz-Kostępska: Sanoccy Franciszkanie zapraszają na warsztaty tworzenia ozdób, upominków i podarków świątecznych. turystyka.wrotapodkarpackie.pl, 2014-11-12. [dostęp 2017-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-29)].
  49. ↑ Jolanta Ziobro. Chłopcy, pamiętamy.... „Tygodnik Sanocki”. Nr 22 (1171), s. 9, 30 maja 2014. 
  50. ↑ Jolanta Ziobro. Sanok pokłonił się Niezłomnym. „Tygodnik Sanocki”. Nr 23 (1172), s. 4, 6 czerwca 2014. 
  51. ↑ Syn Antoniego Żubryda: Pierwszy raz udało się przebić przez wewnętrzny opór. esanok.pl, 5 czerwca 2014. [dostęp 2014-06-08].
  52. ↑ Maria Łapiszczak, Borys Łapiszczak: Sanok i dawne województwo rzeszowskie na dawnej pocztówce i fotografii. Cz. VI. Sanok: Poligrafia, 2003, s. 4. ISBN 83-915388-3-4.
  53. ↑ Stefan Stefański. Pan Stefański opowiada. Bramy naszych kamieniczek. „Tygodnik Sanocki”. Nr 15 (231), s. 6, 12 kwietnia 1996. 
  54. ↑ Skorowidz przemysłowo-handlowy Królestwa Galicyi. Lwów: 1912, s. 625.
  55. ↑ Wykaz zespołów adwokackich i lista adwokatów w PRL według stanu na dzień 31 maja 1960 r. Izba Łódzka. „Palestra”. Nr 4/7-8 (31-32), s. 21, 1960. 
  56. ↑ Burmistrz miasta Sanok. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego terenu położonego w dzielnicy Śródmieście m. Sanoka o nazwie „Śródmieście - II”. Edycja do wyłożenia do publicznego wglądu. bip.um.sanok.pl, Luty 2014. [dostęp 2014-09-30].
  57. ↑ Ławeczki poświęcone słynnym sanockim literatom. www.sanok.pl. [dostęp 2012-07-21]. (pol.).
  58. ↑ Ławeczka Segala – już na Rynku. biblioteka.sanok.pl. [dostęp 2013-09-22]. (pol.).
  59. ↑ Ławeczka Kalamana Segala. gazeta.pl, 2013-09-19. [dostęp 2013-09-22]. (pol.).
  60. ↑ Tabliczka poświęcona poecie. Ławeczka Janusza Szubera. „Tygodnik Sanocki”. Nr 51 (1506), s. 2, 18 grudnia 2020. 
  61. ↑ Pomnik Zdzisława Beksińskiego na sanockim Rynku. podkarpackie.pl/. [dostęp 2012-07-12]. (pol.).
  62. ↑ Wiosną i latem 1946 r. władza ludowa zastosowała rewolucyjny środek zastraszania – egzekucje publiczne. W Sanoku 24 maja 1946 r., na stadionie miejskim, zostali straceni Władysław Kudlik i Władysław Skwarc, partyzanci z oddziału Żubryda.” [w:] Waldemar Paruch, Stefan Pastuszka, Romuald Turkowski. Dzieje i przyszłość polskiego ruchu ludowego, 2002. t. 2, s. 82; „W dwa dni później podobne widowisko urządzono w Sanoku na rynku, gdzie stracono chor. Henryka Książka”. [w:] Józefa Huchlowa. Zrzeszenie „Wolność i Niezawisłość” w dokumentach, 2000. t. 6, część 2., s. 826
  63. ↑ „Na rynku, w Polsce Ludowej zwanym oficjalnie placem Rewolucji Październikowej, a nieoficjalnie rynkiem, w sąsiedztwie ratusza i kościoła Franciszkanów wciąż jeszcze stoi o własnych siłach żydowska kamienica, w której mieścił się oddział Banku Wiedeńskiego (Hasek, Banku Krakowskiego). Stacjonował tam sztab Żelaznej Brygady, w skład której wchodził batalion 91. Pułk, dopóki ni z tego ni z owego nie przybyły do Sanoka rezerwy dywizji hanowerskiej pod dowództwem pułkownika o tak ponurym spojrzeniu, że dowódca brygady stracił ostatecznie głowę” [w:] Antoni Kroh. O Szwejku i o nas. 2002. s. 75, op. cit. Jaroslav Hašek. Przygody dobrego wojaka Szwejka podczas wojny światowej. s. 199, 203. wyd. 1980.
Ulice i place w Sanoku
Ulice
Place
Inne

Herb Sanok

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Rynek_w_Sanoku&oldid=74832748”