Rynkówka
| wieś | |
Pałac | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) |
261[2] |
| Strefa numeracyjna |
58 |
| Kod pocztowy |
83-230[3] |
| Tablice rejestracyjne |
GST |
| SIMC |
0172327 |
Położenie na mapie gminy Smętowo Graniczne | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego | |
Położenie na mapie powiatu starogardzkiego | |
Rynkówka – wieś kociewska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie starogardzkim, w gminie Smętowo Graniczne.
W latach 1945–1975 miejscowość administracyjnie należała do tzw. dużego województwa gdańskiego, a w latach 1975–1998 do tzw. małego województwa gdańskiego.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Dawna siedziba rodziny Czapskich herbu Leliwa.
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Według rejestru zabytków NID[4] na listę zabytków wpisany jest zespół pałacowy:
- pałac, XV, XIX, nr rej.: A-854 z 15.01.1977
- park, XVIII, 4 ćw. XIX, nr rej.: A-854 z 31.12.2013.
Neogotycki pałac z końca XIX wieku wzniesiony został w miejscu dawnego, XIV-wiecznego zamku obronnego krzyżackiego komtura z Gniewu. Budowla zawiera w sobie relikty dawnego zamku, takie jak gotyckie piwnice oraz część parteru, zachował się również układ fos. Pałac otoczony starodrzewem z licznymi pomnikami przyrody (kasztanowce, lipy drobnolistne, sosna wejmutka, graby, buki, platany)[5].
Pierwszy zamek w Rynkówce powstał za panowania Krzyżaków. W połowie XVI wieku, gdy właścicielem majątku w Rynkówce został kasztelan chełmiński Jerzy Czapski, na starych fundamentach pokrzyżackiego zamku zbudował dwór, a przy nim kaplicę. W ołtarzu kaplicy jedną z relikwii była głowa św. Felicjaty umieszczona w srebrnej puszce, a nad ołtarzem wisiał obraz Matki Boskiej Częstochowskiej. Wg legendy "...we śnie Matka Boska wyraziła swoje życzenie, by jej obraz został przeniesiony do kościoła w Lalkowach". W 1729 roku, obraz Matki Boskiej Częstochowskiej, w uroczystym orszaku, został przeniesiony przez Czapskich do kościoła w Lalkowach. Po rozbiorach majątek przejęło państwo pruskie. W roku 1809 niemiecki właściciel Rynkówki Amtmann Nehring zlikwidował kaplicę.
W latach 80. XIX wieku we dworze wybuchł pożar, po którym pozostały tylko fundamenty. Właścicielem Rynkówki była w tym okresie rodzina von Plehn, która na ruinach dworu wzniosła nowy pałac w stylu neogotyckim. Posiada on narożne ryzality, arkadowy ganek i dekoracyjny fryz[6].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 119338
- ↑ Wieś Rynkówka w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-11-13], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1129 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2022-01-07].
- ↑ Pałac w Rynkówce. [dostęp 2015-09-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
- ↑ Piotr Skurzyński, Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 341, ISBN 978-83-7495-133-3.
| Wsie | |
|---|---|
| Osady | |
| Nieoficjalny przysiółek wsi |