Wiktor Małeć

Wiktor Małeć
Віктор Малець
	pułkownik
Data i miejsce urodzenia	1 października 1894 ; Czuhujiw, Imperium Rosyjskie
Data i miejsce śmierci	9 lipca 1969 ; Londyn, Wielka Brytania
	Przebieg służby
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego; Siły Zbrojne Hetmanatu; Armia Czynna Ukraińskiej Republiki Ludowej; Wojsko Polskie; Waffen-SS; Ukraińska Armia Narodowa
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa,; wojna ukraińsko-sowiecka,; II wojna światowa
	Odznaczenia

Wiktor Małeć, ukr. Віктор Малець (ur. 19 września^?/1 października 1894 w Czuhujewie, zm. 9 lipca 1969 w Londynie) – rosyjski, a następnie ukraiński wojskowy (pułkownik), oficer kontraktowy Wojska Polskiego (major), dowódca formowanej 2 Brygady Rezerwowej Ukraińskiej Armii Narodowej podczas II wojny światowej, emigracyjny działacz wojskowo-kombatancki.

Życiorys

Urodził się w rodzinie nauczycielskiej. Ukończył gimnazjum w Czuhujewie, następnie studiował medycynę na uniwersytecie w Charkowie.

I wojna światowa (1914–1918)

W 1915 zmobilizowano go do armii rosyjskiej. W 1916 ukończył Aleksandrowską Szkołę Wojskową w Moskwie. Brał udział w I wojnie światowej. Służył w 7 Rewelskim Pułku Piechoty. Awansował do stopnia sztabskapitana. W grudniu 1917 wstąpił do 4 Pułku Serdiuckiego im. I. Bohuna sił zbrojnych Hetmanatu. Od lutego 1918 służył w 1 Zaporoskim Kureniu Mieszanego Zagonu Zaporoskiego. W połowie marca tego roku objął dowództwo 16 Sotni im. I. Bohuna 2 Pułku Zaporoskiego, zaś w grudniu 2 Kurenia 4 Pułku Zaporoskiego.

Dwudziestolecie międzywojenne (1919–1939)

Od początku stycznia 1919 pełnił obowiązki tego pułku. Od końca czerwca tego roku w stopniu pułkownika dowodził 19 Republikańskim Pułkiem Pieszym. Był 2 razy ciężko ranny. W lutym 1920 został dowódcą 48 Kurenia 2 Wołyńskiej Dywizji Strzeleckiej. Od czerwca tego roku dowodził Zaporoską Brygadą Rezerwową. W sierpniu znalazł się w dyspozycji sztabu 1 Zaporoskiej Dywizji Strzeleckiej. W grudniu objął funkcję komendanta podoficerskich kursów dywizji.

W 1921 wraz z pozostałymi wojskowymi ukraińskimi został internowany w Polsce, przebywając w obozach w Pikulicach, Wadowicach, Strzałkowie i Kaliszu. W Kaliszu w 1922 ukończył Akademickie Kursy Sztabu Generalnego.

W jesieni 1923 wyjechał do Czechosłowacji, gdzie w 1928 ukończył Ukraińską Akademię Gospodarczą w Podiebradach. W tym samym roku powrócił do Polski, wstępując do Wojska Polskiego. Został oficerem kontraktowym w 20 Pułku Piechoty w Krakowie. W 1936 ukończył naukę w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie. Otrzymał stopień majora.

II wojna światowa (1939–1945)

Brał udział w wojnie obronnej we wrześniu 1939. Pełnił funkcję szefa sztabu grupy piechoty, która broniła Krakowa. Wiosną 1941 w składzie grup marszowych frakcji "melnykowskiej" Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów przybył na okupowaną Ukrainę. Wraz z generałem Mykołą Kapustianśkim i płk Romanem Suszko uczestniczyli w próbie powołania rządu ukraińskiego w Kijowie.

Pod koniec 1942 został dyrektorem smilianskiego, a następnie kirowogradzkiego zakładów syndykatu cukrowego. W maju 1943 wstąpił do Zarządu Wojskowego (Wijskowoj Uprawy) uczestniczącego w formowaniu 14 Dywizji Grenadierów SS, pracując w komisji weryfikacyjnej. W marcu 1945 został dowódcą formowanej 2 Brygady Rezerwowej Ukraińskiej Armii Narodowej (UNA).

Internowanie i emigracja (1945-1969)

Po zakończeniu wojny wraz z pozostałymi żołnierzami UNA został internowany w zachodnich Niemczech. W 1949 wyemigrował do Wielkiej Brytanii. Był przedstawicielem ministerstwa wojny władz Ukraińskiej Republiki Ludowej na uchodźstwie. Stanął na czele Ukraińskiej Rady Kombatantów.

Odznaczenia

Bibliografia

Jarosław Tinczenko, Офіцерський корпус Армії Української Народної Республіки (1917–1921), 2007
Aleksander Kolańczuk: Generałowie ukraińscy w Polsce. Emigranci polityczni w latach 1920–1939. Słownik biograficzny. Przemyśl: 2009. ISBN 978-83-60374-11-5.