Willa Leopolda Kindermanna
Widok willi (2017) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Wólczańska 31/33 |
| Typ budynku | |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt | |
| Rozpoczęcie budowy | |
| Pierwszy właściciel | |
Położenie na mapie Łodzi | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa łódzkiego | |
| Strona internetowa | |
Willa Leopolda Kindermana – willa znajdująca się przy ul. Wólczańskiej 31/33 w Łodzi i należąca pierwotnie do Leopolda Kindermana. Jeden z najlepszych przykładów architektury secesyjnej w Polsce i Europie[2]. Jednolita stylowo zewnętrznie i we wnętrzach (stiuki, witraże).
W budynku mieści się Galeria Willa będąca częścią Miejskiej Galerii Sztuki w Łodzi[3].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Zaprojektowana została około 1901 roku przez jednego w wybitnych łódzkich architektów, głównego propagatora na gruncie łódzkim secesji – Gustawa Landau-Gutentegera. Powstała w latach 1902–1903[4], na parceli otrzymanej w posagu żony – Laury Elizy, z d. Feder. Z powodu sytuacji politycznej (m.in. wybuch rewolucji w 1905 r.) małżeństwo zamieszkało w willi dopiero w 1908 roku. Po śmierci L. Kindermanna przeszła na własność Emila Eiserta (stąd nieraz nazywana „willą Eiserta”), po ponownym ożenku wdowy po Leopoldzie Kindermanie z nim. Po jego śmierci (24 września 1939) ponowna wdowa mieszkała w niej do końca okupacji niemieckiej w Łodzi podczas II wojny światowej (19 stycznia 1945), kiedy to w obliczu zbliżającej się do miasta Armii Czerwonej wyjechała do Niemiec[5].
Po drugiej wojnie światowej w budynku mieściło się przedszkole. Od 1975 w willi mieści się oddział Miejskiej Galerii Sztuki (Galeria Willa). Istnieje idea, szczególnie promowana przez łódzkich przewodników turystycznych, żeby umieścić w niej, w miejsce galerii sztuk pięknych, muzeum łódzkiej secesji[6]. W latach 2010–2013 budynek przeszedł gruntowny remont renowacyjny[7][6].
Opis architektoniczno-artystyczny
[edytuj | edytuj kod]Elewacja budynku jest bogato zdobiona elementami roślinnymi. Do willi prowadzi wejście z portykiem wspartym na rzeźbach dwóch jabłoni. Stąd jej inna nazwa – "willa pod jabłoniami".
Parter składa się z gabinetu i dwóch sal wystawowych, których wnętrza zdobione są w stylu secesyji dekoracją stiukową w formie liści kasztanowca, kwiatów róży, jabłoni, maków oraz kącika muzycznego z mniejszymi wielobarwnymi witrażami[8].
Zachowały się też oryginalne witraże: w oknie klatki schodowej, przedstawiający bosonogą kobietę w zielonej tunice i z kwiatami we włosach, jako wyobrażenie bogini poranków – Jutrzenki, o czym świadczy świecąca nad jej głową gwiazda zaranna oraz w parterowym salonie witraż z artystycznie przetworzonym widokiem na jezioro i zamek k. Montreux w Szwajcarii.
Okna wilii, zgodnie z założeniami architektury secesyjnej, mają różne kształty, nie ma dwóch identycznych, niektóre osłonięte są ozdobnymi kratami o falistych łukach. Szczegónie bogate jest obramowanie jednego z okien na parterze przedstawiające dwa drzewa o bujnych koronach i splątanych korzeniach, w których ukrywa się lis[8].
Od strony ogrodu "kuchenna" klatka schodowa w kształcie okrągłej wieżyczki. W jednym z naroży rzeźba krasnala-atlanta.
Willa na liście Iconic Houses
[edytuj | edytuj kod]W 2015 roku budynek trafił na światową listę Iconic Houses[9]. Lista obejmuje najlepsze obiekty współczesnej architektury spełniające określone kryteria: znany architekt, który miał wpływ na architekturę XX wieku, remont, który nie ingeruje w architekturę budynku i przeznaczenie obiektu na cele publiczne.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo łódzkie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 stycznia 2025, s. 48 [dostęp 2011-08-31].
- ↑ Wallis Mieczysław, Secesja, Warszawa 1974
- ↑ Galeria Willa / Galeria Chimera [online], Miejska Galeria Sztuki [dostęp 2024-02-27] (pol.).
- ↑ K. Stefański, op. cit. s. 137.
- ↑ W. Pierzchała, op. cit.
- ↑ a b Muzeum Secesji w willi Kindermana przy ul. Wólczańskiej 31/33 w Miejskiej Galerii Sztuki.
- ↑ Wiesław Pierzchała, Wiewiórka na perle secesji, [w:] "Kocham Łódź" (dod. do "Polska. Dziennik Łódzki", 2 lutego 2010, s. 8.
- ↑ a b Niemieckimi śladami po "Ziemi Obiecanej". praca zbiorowa pod redakcją Krystyny Radziszewskiej, wyd. I, Łódź: Wydawnictwo Literatura, 1997, s-36-37, ISBN 83-87080-43-8
- ↑ Willa Kindermanna na liście Iconic Houses [online], Nowy Zabytek, 18 grudnia 2015 [dostęp 2015-01-02].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Gryglewski Piotr, Stefański Krzysztof, Willa Leopolda Kindermanna. Galeria "Willa" Miejskiej Galerii Sztuki w Łodzi. Miejska Galeria Sztuki. Łódź 2009, Miejska Galeria Sztuki, ISBN 978-83-89216-73-1 (monografia poświęcona tej wilii)
- Stefański Krzysztof, Atlas architektury dawnej Łodzi do 1939, Łódź 2003, Archidiecezjalne Wydawnictwo Łódzkie, s. 137, ISBN 83-87931-88-8 (tylko krótka notka informacyjna wraz ze zdjęciem)
- Wisława Jordan, W kręgu łódzkiej secesji, wyd. 1, Łódź: Wydawnictwo Literatura, 2006, ISBN 83-60638-13-6, OCLC 181656067.