Przejdź do zawartości

Tadeusz Kijonka

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Tadeusz Kijonka
Data i miejsce urodzenia

10 listopada 1936
Radlin

Data i miejsce śmierci

30 czerwca 2017
Katowice

Zawód, zajęcie

poeta, dziennikarz

Alma Mater

Uniwersytet Jagielloński

Stanowisko

poseł na Sejm PRL IX kadencji i Sejm kontraktowy (1985–1991)

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Medal 40-lecia Polski Ludowej Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
Multimedia w Wikimedia Commons
Grób Tadeusza Kijonki na cmentarzu ewangelickim przy ul. Francuskiej w Katowicach

Tadeusz Bolesław Kijonka (ur. 10 listopada 1936 w Radlinie, zm. 30 czerwca 2017[1][2] w Katowicach[3]) – polski poeta, dziennikarz, autor utworów scenicznych, poseł na Sejm PRL IX kadencji i na Sejm kontraktowy.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Syn Antoniego i Róży[3]. Dzieciństwo spędził w rodzinnej miejscowości. Uczęszczał do Technikum Budowy Maszyn Górniczych w Rybniku[4]. W 1960 ukończył studia na Uniwersytecie Jagiellońskim. Od 1967 do 2013 pełnił funkcję kierownika literackiego Opery Śląskiej. W latach 1985–1991 był posłem na Sejm PRL IX kadencji oraz na Sejm kontraktowy z ramienia Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, z której wystąpił wkrótce po wyborach w 1989. W latach 90. kandydował do Sejmu z listy Polskiego Stronnictwa Ludowego. W 1992 założył i został prezesem Górnośląskiego Towarzystwa Literackiego[5]. Od założenia w 1995 nieprzerwanie do 2013 pełnił funkcję redaktora naczelnego miesięcznika społeczno-kulturalnego „Śląsk”. Był członkiem komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed wyborami prezydenckimi w 2010 i w 2015[6][7].

4 lipca 2017 został pochowany na cmentarzu ewangelickim przy ul. Francuskiej w Katowicach[8] (kwatera 10/1/18)[9].

Twórczość poetycka

[edytuj | edytuj kod]

Debiutował w „Trybunie Robotniczej” w 1955 tryptykiem pt. Konstantynopol Mickiewicza, za który otrzymał pierwszą nagrodę w studenckim konkursie poetyckim z okazji Roku Mickiewicza. O jego twórczości pisali m.in. Andrzej Krzysztof Waśkiewicz, Krzysztof Mętrak, Sergiusz Sterna-Wachowiak, Tadeusz Kłak, Bronisław Maj, Michał Sprusiński, Marian Kisiel, Anna Węgrzyniak, Krystyna Heska-Kwaśniewicz.

Wskazywano, że w jego twórczości dominowały wielokrotnie drążone, przekształcane i wzbogacane motywy śląskie (np. hałda, Leśnica, Radlin), ale również wątki romantyczne (np. odwołania do twórczości Adama Mickiewicza, bunt, dialogi z Bogiem), patriotyzm wyrażany m.in. zachwytem nad pięknem ojczyzny, umiłowaniem tradycji i rodzimego krajobrazu, a także nawiązania do bolesnych kart historii Polski oraz obecność motywów antycznych (Syzyf, Horacy)[10].

Poświęcono mu książkę Światy poetyckie pod redakcją Tadeusza Siernego i Mariana Kisiela, który nazwał go „poetą trzech tematów – ziemi, pamięci i ciała”[11].

Publikacje

[edytuj | edytuj kod]
  • Witraże (Katowice 1959) – debiut
  • Rzeźba w czarnym drzewie (Katowice 1967)
  • Kamień i dzwony (Warszawa 1975)
  • Pod Akropolem (Warszawa 1979)
  • Śnieg za śniegiem (Warszawa 1981)
  • Poezja wybrane (Warszawa 1982)
  • Czas zamarły (Warszawa 1991 i Katowice 2011)
  • Echa: wiersze (Katowice 1992)
  • Siostry (wydanie bibliofilskie, Pszczyna 1992)
  • Labirynty. Pięć poematów polskich (Katowice 1993)
  • Z mojego brzegu. Liryki i monologi miłosne (wybór) (Katowice 1995)
  • Czas, miejsca i słowa. Wybór wierszy (Katowice 2013)
  • 44 sonety brynowskie. Z obrazami Jerzego Dudy-Gracza (Katowice 2014) – finał Nagrody Poetyckiej im. Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego – Orfeusz w 2015[12]
  • Słowo w słowo (Mikołów 2015)
  • Wiersze wigilijne (Katowice 2019)

Odznaczenia i wyróżnienia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Anna Wietrzyk: Zmarł Tadeusz Kijonka. Śląski poeta, literat, dziennikarz. silesion.pl, 30 czerwca 2017. [dostęp 2017-06-30].
  2. ↑ Teresa Semik: W piątek nad ranem zmarł Tadeusz Kijonka: poeta, publicysta, Ślązak. Miał 80 lat. dziennikzachodni.pl, 30 czerwca 2017. [dostęp 2022-03-07].
  3. ↑ a b Tadeusz Kijonka. rejestry-notarialne.pl. [dostęp 2021-03-30].
  4. ↑ Justyna Koniszewska: Tadeusz Kijonka. nowiny.pl. [dostęp 2024-10-27].
  5. ↑ Informacje na stronie Górnośląskiego Towarzystwa Literackiego. [dostęp 2014-04-26].
  6. ↑ Komitet poparcia Bronisława Komorowskiego. onet.pl, 16 maja 2010. [dostęp 2014-04-26].
  7. ↑ Kto wszedł do komitetu poparcia Komorowskiego. dziennik.pl, 15 marca 2015. [dostęp 2015-03-15].
  8. ↑ Katowice: Pożegnano Tadeusza Kijonkę – poetę, dziennikarza i społecznika. interia.pl, 4 lipca 2017. [dostęp 2017-07-04].
  9. ↑ Cmentarz parafialny w Katowicach. Grobonet. [dostęp 2022-03-07].
  10. ↑ Edyta Antoniak-Kiedos, Nie tylko o 44 sonetach, [w:] Tadeusz Kijonka, 44 sonety brynowskie. Z obrazami Jerzego Dudy-Gracza, Wydawnictwo Sonia Draga, Katowice 2014, s. 104.
  11. ↑ Marian Kisiel, Trzy tematy, „Twórczość” nr 2/1995, s. 122.
  12. ↑ Tadeusz Kijonka „44 sonety brynowskie”. orfeusz-nagroda.pl. [dostęp 2015-12-02].
  13. ↑ M.P. z 1998 r. nr 5, poz. 58
  14. ↑ Medal Zasłużony Kulturze – Gloria Artis. mkidn.gov.pl. [dostęp 2022-04-04].
  15. ↑ Wyróżnieni Nagrodą im. Karola Miarki. slaskie.pl. [dostęp 2016-11-01].
  16. ↑ Laureaci nagrody im. Wojciecha Korfantego. zwiazekg.type.pl, 17 czerwca 2011. [dostęp 2016-11-01].
  17. ↑ Niemcy. Wręczono Nagrodę Kulturalną Śląska. encyklopediateatru.pl. [dostęp 2017-08-24].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tadeusz_Kijonka&oldid=75064449”