Tarnów (stacja kolejowa)

Tarnów
	nr rej. A-80 z 1 grudnia 1975
	; Dworzec kolejowy w Tarnowie (2015)
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Miejscowość	Tarnów
Data otwarcia	1856
Poprzednie nazwy	Tarnow
	Dane techniczne
Liczba peronów	3
Liczba krawędzi; peronowych	6
Kasy
	Linie kolejowe
	91 Kraków Główny – Medyka; 96 Tarnów – Leluchów; 115 Tarnów – Szczucin koło Tarnowa;
	Położenie na mapie Tarnowa Tarnów
	Położenie na mapie Polski Tarnów
	Położenie na mapie województwa małopolskiego Tarnów
	50°00′19″N 20°58′31″E/50,005278 20,975278
	Multimedia w Wikimedia Commons

Tarnów – stacja kolejowa w Tarnowie, w województwie małopolskim, z zabytkowym, neobarokowym budynkiem dworca^[1]^[2].

Ruch pasażerski

Rok	Wymiana roczna	Wymiana pasażerska na dobę	miejsce w Polsce
2017^[3]	1 970 000	5 400	42
2018^[4]	2 120 000	5 800	42
2019^[3]	2 120 000	5 800	47
2020^[3]	1 610 000	4 400	36
2021^[3]	1 970 000	5 400	36
2022^[5]		6 900	44

Stacja kolejowa

Według klasyfikacji PKP ma kategorię dworca wojewódzkiego^[6]. Stacja znajduje się na międzynarodowej linii kolejowej E30 Zgorzelec-Medyka. Położona jest w południowej części miasta. Stacja posiada 3 perony wyspowe 1, 2 i 3. Do 2008 istniał też wąski peron wyspowy 1A – obecnie rozebrany. Na stacji znajdują się dwie nastawnie („Tr”, „Tr1”). Przed modernizacją nastawnia „Tr” była wyposażona w urządzenia przekaźnikowe typu E oraz na stacji była obecna stara sygnalizacja świetlna z sześciokomorowymi semaforami. Po modernizacji która odbywała się w latach 2012–2018 nowy budynek nastawni obsługuje także ruch na okolicznych stacjach w ramach tzw. systemu LCS. Przez stację przechodzą następujące linie kolejowe:

numer	relacja	status
91	Kraków Główny – Medyka	czynna
96	Tarnów – Leluchów	czynna
115	Tarnów – Szczucin	używana sporadycznie w ruchu towarowym

Gmach dworcowy

Obecny gmach dworcowy powstał w okresie 1906–1910 w oparciu o projekt Ernsta^[7] Baudischa^[8] z Ministerstwa Kolei Żelaznych w Wiedniu. Wcześniej według tego samego projektu powstał dworzec w Stanisławowie^[9].

W 1915 w wyniku działań wojennych budynek dworca uległ uszkodzeniu^[10].

28 sierpnia 1939 został przeprowadzony zamach bombowy na tarnowskim dworcu. Jego autorem był Antoni Guzy, Polak współpracujący z Niemcami. Wskutek wybuchu śmierć poniosło 20 osób, a 35 odniosło obrażenia^[11].

W godzinach porannych 14 czerwca 1940 z Tarnowa wyruszył pierwszy masowy transport więźniów do KL Auschwitz. W 70. rocznicę tego wydarzenia na dworcu odsłonięto pomnik Pamięci I Transportu Więźniów do KL Auschwitz. Umieszczono na nim nazwiska 728 więźniów^[12]. W latach 2007–2010 budynek dworca, wraz z terenem przylegającym, poddany został generalnemu remontowi. Prowadzono go w uzgodnieniu z konserwatorem zabytków. Zakończenie remontu oraz uroczyste otwarcie odbyło się 13 listopada 2010^[2]^[13]. W ramach uroczystości zorganizowano przejazd parowozu Ty2–953 z wagonami retro do Tuchowa^[14].

W wyniku remontu tarnowski dworzec odzyskał swój wygląd sprzed stu lat. Odnowiono elewację budynku i jego wnętrze, wymieniono podłogi, stolarkę okienną i drzwiową, instalacje CO, wodno-kanalizacyjną, elektryczną i teletechniczną – także przed gmachem budynku. Dokonano wzmocnienia fundamentów budynku.

Pomieszczenia dworca PKP po remoncie przypominają wnętrza eleganckich hoteli sprzed stu lat. Na remont dworca wydano 42 mln zł. Pieniądze pochodziły z budżetu państwa i środków własnych PKP SA^[15].

9 września 2024 r. dworzec otrzymał imię Wincentego Witosa, podczas uroczystości odsłonięto tablicę z wizerunkiem Witosa^[16].

Zobacz też

Lwów Główny

Przypisy

↑ Dworzec PKP w Tarnowie. Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej PTTK. [dostęp 2022-02-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-06-30)].
↑ ^a ^b Krzysztof Jasiński: 100 lat i drugie narodziny. Dziennik Polski, 2010-12-10. [dostęp 2022-02-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-23)].
↑ ^a ^b ^c ^d Urząd TransportuU.T. Kolejowego Urząd TransportuU.T., Przewozy pasażerskie [online], Portal statystyczny UTK [dostęp 2023-02-20] (pol.).
↑ Wymiana pasażerska na stacjach w Polsce w 2018 r. [online], Urząd Transportu Kolejowego [dostęp 2020-01-30] .
↑ Urząd Transportu Kolejowego: Wymiana pasażerska - Dane o stacjach 2022. [dostęp 2023-09-17].
↑ [1], l.p. 471.
↑ Dworzec w Stanisławowie [online], Nowy Kurier Galicyjski, 10 sierpnia 2018 [dostęp 2022-06-08] (pol.).
↑ Nowy dworzec w Tarnowie otwarty dla Pasażerów. PKP, 2010-11-15. [dostęp 2012-08-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-03)].
↑ AntoniA. Bochen AntoniA., Tarnów [online], kolejnictwo-polskie.pl [dostęp 2018-11-15] [zarchiwizowane z adresu 2018-11-15] .
↑ 1856 – 2016. 160 lat kolei w Tarnowie.
↑ Mateusz Kołodziej: Zamach bombowy, czyli w Tarnowie wojna zaczęła się wcześniej. Gazeta Wirtualna, 2009-08-31. [dostęp 2012-09-02].
↑ SuperS. User SuperS., Tarnów – pomnik Pamięci I Transportu Więźniów do KL Auschwitz [online], miejscapamiecinarodowej.pl [dostęp 2017-04-22] (pol.).
↑ „Najpiękniejszy dworzec w Polsce” ponownie otwarty. biznes.onet.pl, 2010-11-15. [dostęp 2012-08-19].
↑ Paweł Chwał: Tarnów: wielkie otwarcie dworca PKP (ZDJĘCIA I FILMY). tarnow.naszemiasto.pl, 2010-11-14. [dostęp 2012-08-19].
↑ PAP: W Tarnowie oddano dworzec PKP po remoncie. finanse.wp.pl, 2010-11-13. [dostęp 2012-08-19].
↑ KolejowyK. Portal KolejowyK., Wincenty Witos patronem dworca PKP w Tarnowie [online], Kolejowy Portal, 9 września 2024 [dostęp 2024-09-09] (pol.).

Linki zewnętrzne

Tarnów w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej – bazakolejowa.pl
Tarnów w Atlasie Kolejowym Polski, Czech i Słowacji – atlaskolejowy.net
Dworzec kolejowy [online], Urząd Miasta Tarnowa [zarchiwizowane z adresu 2009-11-15] .
PawełP. Topolski PawełP., Uroczyste otwarcie wyremontowanego dworca PKP [online], Urząd Miasta Tarnowa, 13 listopada 2010 [dostęp 2010-11-14] [zarchiwizowane z adresu 2010-11-16] .
Archiwalne zdjęcia stacji w bibliotece Polona

Tarnów
Linia 91 Kraków Główny – Medyka (77,432 km)
Tarnów Mościce odległość: 3,536 km		podg Tarnów Wschód odległość: 1,908 km
Linia 96 Tarnów – Leluchów (0,549 km)
		Tarnów Filia odległość: 0,751 km
Linia 115 Tarnów – Szczucin koło Tarnowa (0,551 km)
		Tarnów Północny odległość: 0,708 km

[pttk-1] Dworzec PKP w Tarnowie. Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej PTTK. [dostęp 2022-02-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-06-30)].

[DP24-2] Krzysztof Jasiński: 100 lat i drugie narodziny. Dziennik Polski, 2010-12-10. [dostęp 2022-02-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-23)].

[utk2-3] Urząd TransportuU.T. Kolejowego Urząd TransportuU.T., Przewozy pasażerskie [online], Portal statystyczny UTK [dostęp 2023-02-20] (pol.).

[utk1-4] Wymiana pasażerska na stacjach w Polsce w 2018 r. [online], Urząd Transportu Kolejowego [dostęp 2020-01-30] .

[utk23-5] Urząd Transportu Kolejowego: Wymiana pasażerska - Dane o stacjach 2022. [dostęp 2023-09-17].

[6] [1], l.p. 471.

[7] Dworzec w Stanisławowie [online], Nowy Kurier Galicyjski, 10 sierpnia 2018 [dostęp 2022-06-08] (pol.).

[PKP-8] Nowy dworzec w Tarnowie otwarty dla Pasażerów. PKP, 2010-11-15. [dostęp 2012-08-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-03)].

[9] AntoniA. Bochen AntoniA., Tarnów [online], kolejnictwo-polskie.pl [dostęp 2018-11-15] [zarchiwizowane z adresu 2018-11-15] .

[10] 1856 – 2016. 160 lat kolei w Tarnowie.

[GW-11] Mateusz Kołodziej: Zamach bombowy, czyli w Tarnowie wojna zaczęła się wcześniej. Gazeta Wirtualna, 2009-08-31. [dostęp 2012-09-02].

[12] SuperS. User SuperS., Tarnów – pomnik Pamięci I Transportu Więźniów do KL Auschwitz [online], miejscapamiecinarodowej.pl [dostęp 2017-04-22] (pol.).

[onet-13] „Najpiękniejszy dworzec w Polsce” ponownie otwarty. biznes.onet.pl, 2010-11-15. [dostęp 2012-08-19].

[MMT-14] Paweł Chwał: Tarnów: wielkie otwarcie dworca PKP (ZDJĘCIA I FILMY). tarnow.naszemiasto.pl, 2010-11-14. [dostęp 2012-08-19].

[WP-15] PAP: W Tarnowie oddano dworzec PKP po remoncie. finanse.wp.pl, 2010-11-13. [dostęp 2012-08-19].

[16] KolejowyK. Portal KolejowyK., Wincenty Witos patronem dworca PKP w Tarnowie [online], Kolejowy Portal, 9 września 2024 [dostęp 2024-09-09] (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]