Turkowszczyzna
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Sielsowiet | |
| Populacja (2009) • liczba ludności |
|
Położenie na mapie obwodu mińskiego | |
Położenie na mapie Białorusi | |
Położenie na mapie Polski w 1939 | |
Turkowszczyzna (biał. Туркаўшчына; ros. Турковщина) – wieś na Białorusi, w obwodzie mińskim, w rejonie wołożyńskim, w sielsowiecie Raków.
Historia
[edytuj | edytuj kod]W czasach zaborów wieś w gminie Zasław, w powiecie mińskim, w guberni mińskiej Imperium Rosyjskiego[2].
W latach 1921–1945 wieś leżała w Polsce, w województwie wileńskim[a], w powiecie wilejskim, od 1927 roku w powiecie mołodeckim, w gminie Radoszkowice, tuż przy granicy ze Związkiem Sowieckim.
Powszechny Spis Ludności z 1921 roku nie podał danych dotyczących miejscowości[3]. W 1931 w 39 domach zamieszkiwały 223 osoby[4].
Wierni należeli do parafii rzymskokatolickiej i prawosławnej w Dubrowej. Miejscowość podlegała pod Sąd Grodzki w Krasnem i Okręgowy w Wilnie; właściwy urząd pocztowy mieścił się w Dubrowej[5].
Była tu siedziba kompanii 32 Batalionu Straży Granicznej (1922–1923) oraz placówki 2 Batalionu Celnego (1921–1922).
Ze względu na bliskość granicy sytuacja w międzywojennej Turkowszczyznie była niespokojna. Miały tu miejsce m.in. następujące incydenty:
- 20 sierpnia 1924 o godz. 1.00 w nocy pogranicznicy sowieccy ostrzelali polskie posterunki[6]
- w styczniu 1931 doszło we wsi do uprowadzenia przez Sowietów włościanina Jana Szczepko, który kilka miesięcy wcześniej zbiegł z ZSRS z obawy przed represjami[7].
Urodził tu się członek Stołpecko-Nalibockiego zgrupowanie AK plut. Mikołaj Szemiot[8].
W wyniku napaści ZSRR na Polskę we wrześniu 1939 miejscowość znalazła się pod okupacją sowiecką. 2 listopada została włączona do Białoruskiej SRR[9][10]. Od czerwca 1941 roku pod okupacją niemiecką. W 1944 miejscowość została ponownie zajęta przez wojska sowieckie i włączona do Białoruskiej SRR[11].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Przynależność wojewódzka zmieniała się. Wieś leżała w województwie nowogródzkim (1921–1922), w Ziemi Wileńskiej (1922–1926) i w województwie wileńskim (od 1926).
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Liczby ludności miejscowości obwodu mińskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 14 października 2009 roku. (ros.).
- ↑ Turkowszczyzna, dobra, powiat miński, gmina Zasław, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 645.
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. 7, część 2, 1924, s. 88.
- ↑ Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, t. 1, Warszawa 1938, s. 30.
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Przemyśl, Warszawa 1933, s. 1763.
- ↑ Płonąca granica. „pamięć.pl”, s. 4, 27 stycznia 1931.
- ↑ Banda chłopów sowieckich uprowadziła polskiego włościanina. „Dziennik Bydgoski”, s. 4, 27 stycznia 1931.
- ↑ Mikołaj Szemiot. Powstańcze Biogramy. [dostęp 2019-05-11]. (pol.).
- ↑ https://www.senat.gov.pl/gfx/senat/pl/senatopracowania/70/plik/m-631.pdf.
- ↑ okupacja sowiecka ziem polskich, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-04-03].
- ↑ Piotr Eberhardt, Formowanie się polskiej granicy wschodniej po II wojnie światowej, „Dzieje Najnowsze”, Rocznik L – 2018 (2), 2018, s. 95–100.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Turkowszczyzna, dobra, powiat miński, gmina Zasław, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 645.
- Turkowszczyzna na mapie WIG