Varadinski most
| Poprzednie nazwy |
Most Kraljevića Tomislava, Most maršala Tita |
|---|---|
| Długość całkowita |
304 m |
| Państwo | |
| Prowincja autonomiczna | |
| Miejscowość | |
| Podstawowe dane | |
| Przeszkoda | |
| Data budowy |
1928 |
| Data zburzenia |
1941, 1944, 1999 |
| Data odbudowy |
1946, 2000 |
Położenie na mapie Wojwodiny | |
Położenie na mapie Serbii | |
| 45,254653°N 19,857472°E/45,254653 19,857472 | |
Varadinski most, cyr. Варадински мост – most nad Dunajem w Serbii, który łączy Nowy Sad z Petrovaradinem.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Po zakończeniu I wojny światowej postanowiono zrealizować koncepcję z 1910 roku, zakładającą budowę stałej przeprawy przez Dunaj. Wcześniej funkcjonowały tu dwa austro-węgierskie mosty pontonowe. Jeden został zdemontowany w 1918 roku, a drugi, wzniesiony na potrzeby wojenne, został zniszczony przez krę w 1924 roku. Budowa mostu docelowego trwała w latach 1921–1928. Została sfinansowana z niemieckich reparacji wojennych. W latach 1924–1928 w związku ze zniszczeniem mostu pontonowego Nowy Sad i Petrovaradin nie posiadały połączenia drogowego. Pierwowzorem stałej konstrukcji był Most Łańcuchowy w Budapeszcie. Nowy most liczył 341 metrów długości. Nadano mu imię księcia Tomisława Karadziordziewicia, syna króla Aleksandra I. 10 kwietnia 1941, w trakcie kampanii bałkańskiej, most został zaminowany przez siły jugosłowiańskie w ramach działań obronnych, a następnie uległ zniszczeniu po raz pierwszy w swojej historii. Niemiecki okupant odbudował most, jednak 22 października 1944 tym razem to on dokonał jego destrukcji w trakcie swojego odwrotu, tym samym most został zniszczony po raz drugi[1][2].
W miejscu starego mostu wzniesiono zupełnie inną konstrukcję. Odbudowa trwała 160 dni. Nowy most został oddany do użytku 20 stycznia 1946. Nadano mu imię marszałka Tity. Był o 3 metry dłuższy od poprzednika. Pełnił funkcję drogowo-kolejową. Ruch kolejowy zamknięto w maju 1962 roku, po wzniesieniu docelowego miejskiego mostu kolejowego[1].
23 kwietnia 1999, w trakcie nalotów sił NATO, w godzinach porannych most został trafiony dwunastokrotnie i zawalił się. Na moście zginął Oleg Nasov, 30-letni muzyk, uważany za pierwszą cywilną ofiarę ataku NATO na Jugosławię[3]. W 2000 roku most odbudowano po raz kolejny, tym razem jako most dźwigarowy[1][4]. Jego aktualna długość to 304 metry[3].
Galeria zdjęć
[edytuj | edytuj kod]-
-
-
-
Tablica ku czci Olega Nasova
-
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Istorija novosadskih mostova: Nasleđe kojeg više nema – Gradjevinarstvo.rs. Gradjevinarstvo.rs. [dostęp 2020-11-02]. (serb.).
- ↑ Most Kraljevića Tomislava nekada je spajao dve obale – Novosadska hronika. Novosadska hronika, 2016-07-09. [dostęp 2020-11-02]. (serb.).
- ↑ a b BIO JE SAM NA MOSTU, KAD JE GRUNULA PRVA SMRTONOSNA RAKETA! Oleg je prva civilna žrtva NATO-a u NS-u (FOTO). Espreso, 2019-04-01. [dostęp 2020-11-02]. (serb.).
- ↑ Varadin Bridge (Novi Sad, 2000). Structurae. [dostęp 2020-11-02]. (ang.).