Vittorio De Sica

Vittorio De Sica
	; Vittorio De Sica (1959)
Data i miejsce urodzenia	7 lipca 1901 lub 1902 ; Sora
Data i miejsce śmierci	13 listopada 1974 ; Paryż
Zawód	aktor, reżyser, scenarzysta
Współmałżonek	Giuditta Rissone; (1937–1954; rozwód); María Mercader; (1968–1974; jego śmierć)
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Gina Lollobrigida i Vittorio De Sica w filmie *Chleb, miłość i fantazja* z 1953

Vittorio De Sica (ur. 7 lipca 1901 lub 1902^[1] w Sorze we Włoszech, zm. 13 listopada 1974 w Paryżu^[1]) – włoski aktor, reżyser i scenarzysta^[2], przedstawiciel neorealizmu włoskiego^[3]^[4].

Życiorys

Vittorio De Sica był początkowo aktorem komediowym^[5]. Po raz pierwszy wystąpił w niemym filmie z 1918 roku Il Processo Clémenceau^[6]. Godne uwagi są jego występy w filmach Maria Cameriniego, takich jak Gli uomini che mascalzoni! (1932), Darò un milione (1935) oraz Grandi magazzini (1939). Grał w sumie w ponad stu filmach, kręconych we Włoszech i zagranicą, a otrzymane wynagrodzenia przeznaczał na produkcje reżyserowane przez siebie^[7].

Jego pierwsze filmy jako reżysera (Szkarłatne róże oraz Magdaleno, dwója ze sprawowania) były komediami, w których występował również jako aktor^[7]. Vittorio De Sica pracował często ze scenarzystą Cesare Zavattinim. Zrealizowali wspólnie dwadzieścia sześć filmów^[8] w ciągu trzydziestu lat, począwszy od historii siedmioletniego chłopca, będącego świadkiem rozpadającego się małżeństwa jego rodziców, ukazanej w filmie Dzieci patrzą na nas^[9]. Poważna tematyka dotyczyła także ich kolejnego filmu – Dzieci ulicy (1946), którego tematem jest los samotnych dzieci, o które nikt się nie troszczy^[10].

Reżyser zdobył uznanie filmami, w których uwaga skupiona jest na ludziach bezbronnych i pozbawionych siły przebicia. Wśród nich znajdują się Złodzieje rowerów, które przyniosły mu międzynarodową sławę. Bohaterowie tego filmu (bezrobotny ojciec i jego dziewięcioletni syn) próbują bezskutecznie odnaleźć skradziony rower, który jest potrzebny do podjęcia pracy. Ich wysiłki budzą wiele emocji, a film uchodzi za typowy przykład kina neorealistycznego^[10].

De Sica koncentrował uwagę także na innych wykluczonych osobach: starszych jak niezamożny emeryt Umberto Domenico Ferrari (bohater Umberto D.) czy prostoduszny biedak Totò, przedstawiony w komediodramacie Cud w Mediolanie^[11].

Filmografia

Reżyser

1940: Szkarłatne róże (Rose scarlatte)
1940: Magdaleno, dwója ze sprawowania (Maddalena... zero in condotta)
1942: Un garibaldino al convento
1944: Dzieci patrzą na nas (I bambini ci guardano)
1945: Brama nieba (La porta del cielo)
1946: Dzieci ulicy (Sciuscià)
1948: Cuore
1948: Złodzieje rowerów (Ladri di biciclette)
1951: Cud w Mediolanie (Miracolo a Milano)
1952: Umberto D.
1953: Zakochani z Villa Borghese (Villa Borghese)
1953: Stacja końcowa (Stazione Termini)
1954: Złoto Neapolu (D’oro di Napoli)
1956: Dach (Il tetto)
1958: Anna z Brooklynu (Anna di Brooklyn)
1960: Matka i córka (La ciociara)
1961: Sąd ostateczny (Il giudizio universale)
1962: Boccaccio ’70 (epizod)
1962: Więźniowie z Altony (I sequestrati di Altona)
1962: Il Boom
1963: Wczoraj, dziś, jutro (Ieri, oggi, domani)
1964: Małżeństwo po włosku (Matrimonio all’italiana)
1966: Polowanie na lisa (Caccia alla volpe)
1966: Nowy Świat (Un monde nouveau)
1967: Czarownice (Le streghe, epizod)
1967: Siedem razy kobieta (Woman Times Seven)
1968: Kochankowie (Amanti)
1970: Słoneczniki (I girasoli)
1970: Pary (Le Coppie)
1970: Ogród Finzi-Continich (Il giardino dei Finzi-Contini)
1971: I Cavalieri di Malta
1971: Dal referendum alla costituzione: Il 2 giugno
1972: Nazwiemy go Andrea (Lo chiameremo Andrea)
1973: Krótkie wakacje (Una breve vacanza)
1974: Podróż (Il viaggio)

Aktor

1933: Un cattivo soggetto jako Willy
1934: Tempo massimo jako Giacomo Bensi
1935: Kocham tylko ciebie (Amo te sola) jako prof. Giovanni Agano
1940: Szkarłatne róże (Rose scarlatte) jako Alberto Verani
1940: Magdaleno, dwója ze sprawowania (Maddalena, zero in condotta) jako Carlo Hartman
1953: Chleb, miłość i fantazja (Pane, amore e fantasia) jako Antonio Carotenuto
1954: Chleb, miłość i zazdrość (Pane, amore e gelosia) jako Antonio Carotenuto
1955: Chleb, miłość i... (Pane, amore e...) jako Antonio Carotenuto
1955: Pod znakiem Wenus (Il segno di Venere) jako Alessio Spano
1956: To się zdarzyło w Monte Carlo jako hrabia Dino della Fiaba
1957: Pożegnanie z bronią jako major Alessandro Rinaldi
1957: Padri e figli jako Vincenzo Corallo
1958: Anna z Brooklynu jako don Luigi
1958: Chleb, miłość i...Andaluzja (Pane, amore e Andalusia) jako Antonio Carotenuto
1959: Generał della Rovere (Il generale Della Rovere) jako Emanuele Bardone/Grimaldi
1960: Gastone jako książę
1960: Austerlitz jako papież Pius VII
1961: Sąd ostateczny (Il giudizio universale) jako obrońca w postępowaniu karnym
1965: The Amorous Adventures of Moll Flanders jako hrabia
1968: Trzewiki rybaka jako kardynał Rinaldi
1972: Snow Job jako Enrico Dolphi

Przypisy

↑ ^a ^b Pendergast i Pendergast 2000 ↓, s. 260.
↑ De Sica, Vittorio. treccani.it. [dostęp 2017-12-16]. (wł.).
↑ Vittorio De Sica, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2017-12-16] (ang.).
↑ De Sica Vittorio, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2017-12-16] .
↑ Helman 2011 ↓, s. 576.
↑ Pendergast i Pendergast 2000 ↓, s. 261.
↑ ^a ^b Pendergast i Pendergast 2000 ↓, s. 263.
↑ Cesare Zavattini, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2017-12-16] (ang.).
↑ Helman 2011 ↓, s. 572.
↑ ^a ^b Helman 2011 ↓, s. 595-596.
↑ Helman 2011 ↓, s. 598-599.

Bibliografia

Alicja Helman: Włoski neorealizm. W: Tadeusz Lubelski, Iwona Sowińska, Rafał Syska: Kino klasyczne. Historia kina, tom 2. Kraków: Universitas, 2011, s. 565–615. ISBN 97883-242-2234-6.
Tom Pendergast, Sara Pendergast: International Dictionary of Film and Filmmakers. Wyd. 4. T. 2: Directors. St. James Press, 2000, s. 260–264.

Linki zewnętrzne

Vittorio De Sica w bazie IMDb (ang.)
Vittorio De Sica w bazie Filmweb
Vittorio De Sica w bazie Notable Names Database (ang.)
Plakaty do filmów Vittoria De Sica w galerii plakatu filmowego Filmoteki Narodowej „Gapla”

[CITEREFPendergastPendergast2000260-1] Pendergast i Pendergast 2000 ↓, s. 260.

[treccani.it-2] De Sica, Vittorio. treccani.it. [dostęp 2017-12-16]. (wł.).

[Encyclopaedia_Britannica-3] Vittorio De Sica, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2017-12-16] (ang.).

[Encyklopedia_PWN-4] De Sica Vittorio, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2017-12-16] .

[CITEREFHelman2011576-5] Helman 2011 ↓, s. 576.

[CITEREFPendergastPendergast2000261-6] Pendergast i Pendergast 2000 ↓, s. 261.

[CITEREFPendergastPendergast2000263-7] Pendergast i Pendergast 2000 ↓, s. 263.

[Encyclopaedia_Britannica22-8] Cesare Zavattini, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2017-12-16] (ang.).

[CITEREFHelman2011572-9] Helman 2011 ↓, s. 572.

[CITEREFHelman2011595-596-10] Helman 2011 ↓, s. 595-596.

[CITEREFHelman2011598-599-11] Helman 2011 ↓, s. 598-599.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

1939–49	Szkarłatne róże (1939) Magdaleno, dwója ze sprawowania (1940) Un garibaldino al convento (1942) Dzieci patrzą na nas (1944) Brama nieba (1945) Dzieci ulicy (1946) Cuore (1948) Złodzieje rowerów (1948)
1950–59	Cud w Mediolanie (1951) Umberto D. (1952) Zakochani z Villa Borghese (1953) Stacja końcowa (1953) Złoto Neapolu (1954) Dach (1956) Anna z Brooklynu (1958)
1960–69	Matka i córka (1960) Sąd ostateczny (1961) Boccaccio ’70 (1962, segment) Więźniowie z Altony (1962) Il Boom (1962) Wczoraj, dziś, jutro (1963) Małżeństwo po włosku (1964) Polowanie na lisa (1966) Nowy Świat (1966) Czarownice (1967, segment) Siedem razy kobieta (1967) Kochankowie (1968)
1970–79	Słoneczniki (1970) Pary (1970) Ogród Finzi-Continich (1970) I Cavalieri di Malta (1971) Dal referendum alla costituzione: Il 2 giugno (1971) Nazwiemy go Andrea (1972) Krótkie wakacje (1973) Podróż (1974)