Władysław Witrylak
major | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne | |
Jednostki |
1 Pułk Strzelców Lwowskich, |
Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa, |
Odznaczenia | |
Władysław Józef Witrylak (ur. 16 grudnia 1898 w Stryju, zm. 19 grudnia 1971 w Londynie) – podharcmistrz, kapitan piechoty Wojska Polskiego II RP, major Polskich Sił Zbrojnych.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 16 grudnia 1898 w Stryju[1][2]. Był jednym z dziesięciu dzieci Mariana (1879-1947) i Emilii z domu Kuliczka (1879-1963), wnukiem powstańca styczniowego, Władysława Kuliczki[1][3]. Początkowo kształcił się w Stryju, następnie w Filii C. K. Gimnazjum w Samborze, gdzie w 1913 ukończył IV klasę[4][1], a później zdał egzamin dojrzałości[2]. W 1911 w wieku 13 lat przystąpił do III Drużyny Skautowej im. Stanisława Staszica[1]. W styczniu 1912 złożył przyrzeczenie skautowe[2].
Podczas I wojny światowej zbiegł z domu, po czym zgłosił się do Legionów Polskich, z których został odesłany z uwagi na zbyt młody wiek[1][2]. W sierpniu wraz z rodziną został ewakuowany do Bregencji, od stycznia 1915 przebywał w czeskiej Pradze, a we wrześniu tego roku powrócił do Sambora, gdzie zorganizował 1 Drużynę Skautową im. Józefa Piłsudskiego[1][2]. W październiku 1917 podjął studia na Wydziale Inżynierii Lądowej Politechniki Lwowskiej i w 1917 został skarbnikiem naczelnej Komendy Skautowej[1][2]. Pod koniec października 1918 wstąpił do Polskich Kadr Wojskowych[1][2]. U kresu wojny w listopadzie 1918 jako żołnierz Wojska Polskiego uczestniczył w obronie Lwowa w 1918 w trakcie wojny polsko-ukraińskiej[1][2]. W czasie późniejszych walk tego konfliktu służył w szeregach 1 Pułku Strzelców Lwowskich, później będąc plutonowym pełnił funkcję kreślarza w 5 Dywizji Piechoty[2]. Na przełomie 1919/1920 kontynuował studia na politechnice, po czym służył w sztabie ww. dywizji do maja 1920, skąd został skierowany na trzymiesięczny kurs Szkoły Podchorążych w Warszawie, który ukończył[1][2]. Następnie jako podchorąży został przydzielony 55 Pułku Piechoty w Krotoszynie, a później brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej w szeregach 33 Pułku Piechoty na stanowisku dowódcy plutonu[1][2]. Został awansowany na stopień porucznika piechoty w ze starszeństwem z dniem 1 września 1922[5][6][7][8]. W latach 20. był oficerem 5 Pułku Strzelców Podhalańskich z Przemyśla, służąc w jego częściowej dyslokacji w Samborze. 6 września 1923 został przydzielony do Powiatowej Komendy Uzupełnień Sambor na stanowisko oficera instrukcyjnego[9][10][11]. Pełnił funkcję sekretarza ekspozytury powiatowej w Samborze Polskiego Towarzystwa Opieki nad Grobami Bohaterów[12]. W marcu 1926 został przydzielony do macierzystego 5 psp[13][14][15]. W tym czasie był instruktorem harcerskim w zajęciach Przysposobienia Wojskowego, pełniąc funkcję komendanta Hufca Harcerskiego w Samborze w stopniu podharcmistrza do września 1929, gdy został przeniesiony do przemyskiej siedziby swojego pułku[1][2]. Został awansowany na stopień kapitana artylerii w 1935[1]. Według stanu z marca 1939 w strukturze 38 Pułku Piechoty Strzelców Lwowskich pełnił funkcję komendanta miejskiego PW w Przemyślu w ramach 38 obwodu przysposobienia wojskowego „Przemyśl”[16].
W chwili wybuchu II wojny światowej na początku kampanii wrześniowej był dowódcą 1 kompanii Batalionu „Przemyśl” Obrony Narodowej, stacjonującego wówczas w Rzepedzi[17][1]. Wraz z kompanią brał udział w walkach pod Olszanicą[17]. Później był dowódcą 5 kompanii 3 Brygady Górskiej[1]. Później przedostał się na Węgry, dalej przez Jugosławię do Francji, gdzie trafił w styczniu 1940[1][17]. Tam wstąpił do szeregów Wojska Polskiego we Francji i został żołnierzem Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich, w której na stanowisku dowódcy kompanii gospodarczej w IV Batalionie 2 Półbrygady uczestniczył w bitwie o Narwik w 1940[1][17][18]. W 1941 był ewakuowany z Francji z przeznaczeniem do Wielkiej Brytanii przez Hiszpanię, gdzie został internowany w Miranda de Ebro[1]. W kwietniu 1943 został zwolniony stamtąd, po czym trafił do Anglii[1]. W Szkocji został przydzielony do 2 Dywizji Grenadierów Pancernych Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie[1]. Po lądowaniu dywizji we Francji w październiku 1944 został skierowany do Paryża na stanowisko kwatermistrza i komendanta Obozu Żołnierzy Nr 1 w koszarach w Bessières[1]. Tam został awansowany na stopień majora[1]. Po zakończeniu wojny przebywał we Francji do 1948, pełniąc funkcję komendanta Obozu Zbornego Wojska Polskiego Nr 3 w Lille[1].
Po zlikwidowaniu ww. obozów osiadł w Wielkiej Brytanii[1]. Był oficerem Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia[19]. Tam początkowo pracował fizycznie[1]. W 1953 został kierownikiem i administratorem Hospicjum św. Stanisława (dom studencki Fundacji „Veritas”)[1]. Po sprzedaży tego domu pracował w Katolickim Ośrodku Wydawniczym Fundacji „Veritas” do lutego 1967[1]. Wówczas przeszedł na emeryturę[1].
Zmarł 19 grudnia 1971 w Londynie[2][19]. Msza pogrzebowa została odprawiona 23 grudnia 1971[19]. Jego prochy zostały pochowany w grobowcu rodzinnym na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 246-7-9)[3][19].
W 1923 ożenił się z Janiną Ostrowską (także harcerką, zm. 1981 w wieku 82 lat), z którą miał synów Stanisława, Janusza i Jerzego oraz córkę Aleksandrę[1][2][3].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Walecznych (przed 1932)
- Medal Niepodległości – 9 listopada 1933 roku „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[20]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac Ś. p. Władysław Witrylak / Z żałobnej karty. „Biuletyn”. Nr 22, s. 109-110, 117, Czerwiec 1972. Koło Lwowian w Londynie.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n Władysław Józef Witrylak. Mój harcerski życiorys. „Skaut”. Nr 3 (34), s. 3, Wrzesień 2014. ISSN 1898-7729.
- ↑ a b c Cmentarz Stare Powązki: EMILIA WITRYLAK, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2018-10-08] .
- ↑ Sprawozdanie Kierownika Filii C. K. Gimnazyum w Samborze za rok szkolny 1912/13. Sambor: 1913, s. 61.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 458.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 400.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 261.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 96.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 60 z 18 września 1923 roku, s. 562.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 388.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 334, 1347.
- ↑ Sprawozdanie Polskiego Towarzystwa Opieki nad Grobami Bohaterów (Towarzystwa Polskiego Żałobnego Krzyża) Zarządu Oddziału Wojewódzkiego we Lwowie za rok 1926. Lwów: Polskie Towarzystwo Opieki nad Grobami Bohaterów, 1927, s. 34.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 9.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 105.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 619.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 593-594 i 675–676.
- ↑ a b c d O kampanii wrześniowej z Janem Koprowskim rozmawia Jerzy Kirsza. polska1918-89.pl. s. 186-190. [dostęp 2018-10-08].
- ↑ Tadeusz Panecki: Samodzielna Brygada Strzelców Podhalańskich. Warszawa: Bellona, 1992, 2010, s. 235. ISBN 978-83-11-11733-4.
- ↑ a b c d Małgorzata Wczelik. O pradziadku – harcerzu. „Skaut”. Nr 3 (34), s. 6, Wrzesień 2014. ISSN 1898-7729.
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 258, poz. 276.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
- Członkowie Polskich Kadr Wojskowych
- Członkowie Polskiego Towarzystwa Opieki nad Grobami Bohaterów
- Harcerze
- Internowani w Hiszpanii w czasie II wojny światowej
- Londyńska Polonia
- Ludzie urodzeni w Stryju
- Ludzie związani z Samborem
- Kapitanowie piechoty II Rzeczypospolitej
- Majorowie Polskich Sił Zbrojnych
- Oficerowie 38 Pułku Piechoty Strzelców Lwowskich
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Medalem Niepodległości
- Pochowani na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie
- Podharcmistrzowie
- Polacy – uczestnicy kampanii norweskiej 1940
- Polscy skauci
- Uczestnicy bitwy o Lwów 1918–1919 (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Urodzeni w 1898
- Wojskowi związani z Przemyślem
- Zmarli w 1971
- Żołnierze Obrony Narodowej w kampanii wrześniowej
- Żołnierze Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia
- Żołnierze Wojska Polskiego na emigracji w Wielkiej Brytanii po II wojnie światowej