Zatrucie arszenikiem
| Klasyfikacje | |
| ICD-10 |
T57.0 |
|---|---|
Zatrucie arszenikiem – jedna z przyczyn zatruć związkami arsenu.
Zastosowania medyczne
[edytuj | edytuj kod]Dawniej stosowany był do spędzenia płodu, często wywoływał śmiertelne zatrucie kobiety. Na przełomie XIX i XX wieku popularny był tonik – płyn Fowlera (Liquor Kalii arsenicosi), tj. roztwór arszeniku i wodorowęglanu potasu (opracowany przez Thomasa Fowlera)[1], stosowany w leczeniu np. chorób skóry. Środek ten przedawkowany powodował zatrucia przewlekłe.
W medycynie współczesnej stosowany jest jako lek przeciwnowotworowy w leczeniu ostrej białaczki promielocytowej. Ma status leku sierocego[2].
Toksyczność
[edytuj | edytuj kod]Toksyczność arsenu i jego związków jest znacząco różna[3]. Dawka toksyczna arszeniku wynosi około 10–50 mg, śmiertelna przy ostrym zatruciu 70–200 mg lub 1 mg/kg m.c./dzień[4] (przy dużym zróżnicowaniu tolerancji osobniczej).
LD50 wynosi 15 mg/kg (szczury, doustnie)[5].
Zatrucia
[edytuj | edytuj kod]- Ostre
- bóle brzucha
- nudności
- wymioty
- biegunka – gwałtowna, prowadząca do odwodnienia
- bóle głowy
- wylewy do mózgu
- utrata przytomności
- wstrząs
- śmierć
- Podostre
- zapalenie spojówek i błon śluzowych jamy nosowej i gardła
- utrata apetytu
- osłabienie
- obniżenie temperatury ciała
- Przewlekłe
W wypadku mniejszej dawki lub zatrucia przewlekłego objawy to nudności, wymioty, biegunka, później odwodnienie, ostra niewydolność nerek. Jeśli osoba zatruta przeżyje ten okres, pojawiają się objawy uszkodzenia wątroby (żółtaczka) i układu nerwowego (polineuropatie).
Inne częste objawy zatrucia przewlekłego to:
- zmiany skórne
- zapalenia błon śluzowych
- bóle brzucha
- biegunki
- niedokrwistość
- niedowłady i zaniki mięśni
- neuropatia - ostra, szybko postępująca neuropatia czuciowo-ruchowa rozpoczynająca się od okolic stóp i wstępująca proksymalnie[6]
- wypadanie włosów
- hiperpigmentacja skóry[7]
- prążkowanie paznokci (pasma Meesa) i ich łamliwość
Działanie kancerogenne
[edytuj | edytuj kod]Arszenik ma właściwości kancerogenne według standardów IARC, OSHA, ACGIH, NTP i EPA. IARC klasyfikuje go w grupie 1 czynników rakotwórczych[5].
Leczenie zatruć
[edytuj | edytuj kod]- płukanie żołądka z dodatkiem magnezji palonej
- można dodać antidotum metallorum Sautera
- leczenie objawów zaburzeń wodno-elektrolitowych, obniżenia ciśnienia tętniczego itp.
- środki chelatujące, np. BAL, DMPS
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ K.H. Antman. Introduction: The History of Arsenic Trioxide in Cancer Therapy. „Oncologist”, s. 1–2, 2001. DOI: 10.1634/theoncologist.6-suppl_2-1. PMID: 11331433.
- ↑ pslgroup.com: FDA Grants Orphan Drug Designation To Trisenox (Arsenic Trioxide) For Treatment Of Chronic And Acute Myeloid Leukemia. [dostęp 2009-07-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (11 maja 2008)]. (ang.).
- ↑ D. Mathieu, M. Mathieu-Nolf, M. Germain-Alonso, R. Neviere, D. Furon, F. Wattel. Massive arsenic poisoning - effect of hemodialysis and dimercaprol on arsenic kinetics.. „Intensive care medicine”. 1 (18), s. 47–50, 1992. PMID: 1578049.
- ↑ Richard C. Dart: Medical toxicology. Philadelphia: Lippincott, Williams & Wilkins, 2003. ISBN 0-7817-2845-2.
- ↑ a b Tlenek arsenu(III) (nr 311383) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski.
- ↑ G. Henry i inni, Stany nagłe w neurologii od objawu do rozpoznania, Warszawa: PZWL, 2007, s. 146, ISBN 978-83-200-3233-8.
- ↑ Israel Davidsohn, William D. James, John Bernard Henry, Timothy G. Berger, Clinical diagnosis by laboratory methods, Dirk M. Elston, Richard B. Odom: Andrews' diseases of the skin: clinical dermatology. Philadelphia: Saunders Elsevier, 2006, s. 859. ISBN 0-7216-2921-0.