Zeta Reticuli
| ζ¹ Ret | |||||||||||||||||
Położenie w gwiazdozbiorze | |||||||||||||||||
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||||||||||||||||
| Gwiazdozbiór | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rektascensja |
03h 17m 46,163s[1] | ||||||||||||||||
| Deklinacja |
−62° 34′ 31,16″[1] | ||||||||||||||||
| Paralaksa (π) | |||||||||||||||||
| Odległość | |||||||||||||||||
| Wielkość obserwowana | |||||||||||||||||
| Ruch własny (RA) | |||||||||||||||||
| Ruch własny (DEC) |
649,12 ± 0,21 mas/rok[1] | ||||||||||||||||
| Prędkość radialna |
12,30 ± 0,58 km/s[1] | ||||||||||||||||
| Charakterystyka fizyczna | |||||||||||||||||
| Rodzaj gwiazdy | |||||||||||||||||
| Typ widmowy |
G4 V[1] | ||||||||||||||||
| Masa | |||||||||||||||||
| Promień | |||||||||||||||||
| Jasność | |||||||||||||||||
| Wiek |
1,5–3 miliardy lat[3] | ||||||||||||||||
| Temperatura |
5675 K[2] | ||||||||||||||||
| Alternatywne oznaczenia | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| ζ² Ret | |||||||||||||||||
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||||||||||||||||
| Gwiazdozbiór |
Sieć | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rektascensja |
03h 18m 12,819s[4] | ||||||||||||||||
| Deklinacja |
−62° 30′ 22,90″[4] | ||||||||||||||||
| Paralaksa (π) |
0,08311 ± 0,00019″ | ||||||||||||||||
| Odległość | |||||||||||||||||
| Wielkość obserwowana | |||||||||||||||||
| Ruch własny (RA) | |||||||||||||||||
| Ruch własny (DEC) |
647,11 ± 0,19 mas/rok[4] | ||||||||||||||||
| Prędkość radialna |
11,60 ± 0,50 km/s[4] | ||||||||||||||||
| Charakterystyka fizyczna | |||||||||||||||||
| Rodzaj gwiazdy | |||||||||||||||||
| Typ widmowy |
G0 V[4] | ||||||||||||||||
| Masa |
0,96 M☉ | ||||||||||||||||
| Promień |
1,0 R☉ | ||||||||||||||||
| Jasność | |||||||||||||||||
| Wiek |
1,5–3 miliardy lat[3] | ||||||||||||||||
| Temperatura |
5795 K[2] | ||||||||||||||||
| Alternatywne oznaczenia | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Zeta Reticuli (ζ Ret) – gwiazda podwójna znajdująca się w gwiazdozbiorze Sieci w odległości około 39 lat świetlnych od Słońca. Jest możliwa do zobaczenia okiem nieuzbrojonym na półkuli południowej.
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Jej składniki to dwa, niemal identyczne[5], żółte karły trochę mniejsze i lżejsze od Słońca. Na niebie są oddalone od siebie o 309,2 sekundy kątowej[6], czyli, biorąc pod uwagę ich odległość, o co najmniej 3750 au w przestrzeni[2]. Obserwowana wielkość gwiazdowa obu składników to odpowiednio 5,57 i 5,30m[6]. Okres orbitalny układu to ponad 170 tysięcy lat[2]. Według obserwacji z 1978 roku składnik ζ² Ret miał być gwiazdą spektroskopowo podwójną, jednak późniejsze obserwacje nie potwierdziły tego[6].
W 1996 roku Europejskie Obserwatorium Południowe poinformowało o odkryciu planety pozasłonecznej, tzw. gorącego jowisza krążącego wokół Zeta² Reticuli. W ciągu dwóch dni ta interpretacja została jednak odwołana, jako że sygnał przypisywany planecie okazał się pochodzić od pulsacji samej gwiazdy[3][7]. Obecnie nie są znane żadne planety krążące w tym układzie, jedynie dysk pyłowy wokół ζ² Ret, choć istnienie planet nie jest wykluczone[2][3][7].
Zeta Reticuli w fantastyce i ufologii
[edytuj | edytuj kod]Z układem Zeta Reticuli wiąże się opowieść o rzekomym uprowadzeniu małżeństwa Barneya i Betty Hillów przez UFO w latach 60. XX wieku. Jedno z uprowadzonych miało zobaczyć na pokładzie statku obcych mapę gwiezdną, która po późniejszym odtworzeniu miała kierować do układu Zeta Reticuli, jako miejsca pochodzenia obcych[2][7].
Opowieść ta stała się inspiracją dla ufologów i zwolenników teorii spiskowych o ukrywaniu kontaktów z obcymi przez rządy[3]. Odbiła się echem w kulturze masowej i wiele prac z dziedziny fantastyki naukowej nawiązuje do układu Zeta Reticuli. Kosmici z tego systemu pojawili się m.in. w serialach Z Archiwum X oraz Gwiezdna eskadra[7]. Bohaterowie filmu Obcy – ósmy pasażer Nostromo właśnie w układzie Zeta Reticuli napotykają tytułowego Obcego[8][7].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h Zeta¹ Reticuli w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ a b c d e f g h i j Jim Kaler: ZETA RET (Zeta Reticuli). [w:] STARS [on-line]. 2008-09-26. [dostęp 2017-05-21]. (ang.).
- ↑ a b c d e Zeta Reticuli. [w:] Sol Station [on-line]. [dostęp 2017-05-21]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g Zeta² Reticuli w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ Ian Ridpath: Gwiazdy i planety. Przewodnik Collinsa. Warszawa: MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2010, s. 218. ISBN 978-83-7073-928-7.
- ↑ a b c Mason et al.: WDS J03182-6230B. [w:] The Washington Double Star Catalog [on-line]. VizieR, 2014.
- ↑ a b c d e Colin Johnston: The Truth About Zeta Reticuli. Armagh Planetarium, 2013-05-09. [dostęp 2017-05-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-06-01)]. (ang.).
- ↑ Obcy - 8. pasażer Nostromo (1979). Internet Movie Database. [dostęp 2017-05-21]. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Zeta Reticuli w bazie SIMBAD (ang.)