Hiuma
| Hiuma | |
| Lokalizacja | |
| Flaga | |
| Główne informacje | |
| Waluta | euro |
| Powierzchnia | 1023 |
| Liczba ludności | 8 638 |
| Język | estoński |
Hiuma – należąca do Estonii wyspa, położona na Bałtyku na południe od wejścia do Zatoki Fińskiej, otwierająca zatokę Ryską, od Saremy oddzielona cieśniną Soela väin, od stałego lądu cieśniną Muhu Väin. Powierzchnia 989 km2; ludność 11 tysięcy, 96% to Estończycy. Administracyjnie wyspa dzieli się na miasto Kärdla, 2 gminy ze stolicą w miastach Kõrgessaare i Käina oraz dwie gminy wiejskie Emmaste i Pühalepa. Na Hiumie znajduje się około 180 osad.
Charakterystyka
[edytuj]Hiuma znajduje się na północ od wyspy Sarema i na zachód od kontynentu. Powstała 455 milionów lat temu w wyniku wybuchu meteorytu Hiuma jest jedną z najstarszych wysp na świecie, znaną z bogactwa latarni morskich.
Mieszkańcy Hiumy są spokojni i tolerancyjni. Żyją blisko natury i mają swój własny język – Hiiu, choć w zasadzie wszyscy mówią też po estońsku. Wielu mówi również po rosyjsku, angielsku, niemiecku i fińsku.
Najważniejszą rzeczą do zapamiętania u ludzi jest ich poczucie humoru – lubią śmiać się z siebie i uwielbiają wszelkiego rodzaju dowcipy – zwłaszcza te dotyczące sąsiadów (mieszkańców Saaremy).
Informacja turystyczna znajduje się w Kärdla.
Klimat
[edytuj]Dzięki otaczającemu morzu klimat na Hiuma różni się nieco od tego na kontynencie. Dni słonecznych jest więcej, a deszczowych mniej. Najlepszy czas na wizytę na Hiumie to okres od maja do września. Jeśli chcesz się opalać, zaleca się wizytę w lipcu lub sierpniu. W pobliżu brzegów może być bardzo wietrznie w porównaniu do kontynentu, nawet latem, więc zabierz ciepłe ubrania.
Miejscowości
[edytuj]Dojazd
[edytuj]Samolotem
[edytuj]Najszybszym sposobem dotarcia do Hiumy jest samolot. Regularne loty między Tallinnem a Kärdla obsługiwane są przez Transaviabaltika sześć dni w tygodniu (nie ma lotów w soboty) i przez cały rok. Lot z Tallinna do Kärdla zajmuje 35 minut.
Autobusem
[edytuj]Chociaż Hiuma jest bardzo mała, niektóre autobusy nie kierują się do Kärdla: niektóre jadą wzdłuż południowej części wyspy do Käina i Emmaste. Zobacz Estonia#Poruszanie się po rozkłady jazdy autobusów.
Statkiem
[edytuj]Przeważnie ludzie przypływają do Hiumy promami, albo z Rohuküla (na kontynencie) do Heltermaa, albo z Triigi na Saremie do Sõru.
- Rohuküla-2 Heltermaa – trwa około 1 godziny i kosztuje 10 €/samochód plus 3,50 €/osobę. Bądź na promie wcześniej niż 20 minut lub kup wcześniej.
- 3 Sõru-Triigi – Mniejszy prom (Kõrgelaid) pływa tą trasą. Prom jest bardziej ascetyczny, ale podróż trwa tylko 1 godz. Zakaz żeglowania przy silnych warunkach lodowych w okresie zimowym.
Łodzie rekreacyjne
[edytuj]Formalności dla osób przybywających z zagranicy można dopełnić w 4 Lethma (59° 3′ 57″ N 22° 42′ 8″ E). W sezonie letnim policja portowa i służby celne czynne od 8:00 do 22:00.
W Kärdla, Sõru-Päma i Orjaku (Slave Marina) latem mogą cumować żeglarze z łodziami o długości do 24 m (zanurzenie w zależności od lokalizacji 2,30-3,20 m). Sezon portowy rozpoczyna się 15 maja i kończy 15 września. W Kärdla znajduje się hangar na zimowanie.
Lodową drogą
[edytuj]Zimą droga lodowa – tak! droga nad lodem morskim – łączy ląd stały z Hiumą.
Lodowa droga umożliwia jazdę z dość dużą prędkością z rozpiętymi pasami bezpieczeństwa. Prędkość zmniejsza się tylko podczas zbliżania się do sporadycznych pęknięć pokrytych deskami. Przeprawa w sprzyjających warunkach zajmuje około 20 minut. Możesz nawet wyprzedzać promy, które „jeżdżą” następnym pasem.
Transport
[edytuj]Planer trasy Peatus.ee zawiera informacje o transporcie publicznym. Połączenia autobusowe są złe, a żaden z nich nie jedzie bezpośrednio do latarni morskich. Tylko do latarni morskiej Kõpu można dojechać autobusem wzdłuż pobliskiej głównej drogi z autobusami jadącymi na koniec półwyspu. Najlepiej zapytać w miejscu, w którym się zatrzymasz, czy ludzie z samochodami planują zwiedzanie latarni morskich i czy możesz przyjechać.
Ciekawe miejsca
[edytuj]Latarnie morskie
[edytuj]- 1 Latarnia morska Kõpu, Kõpu küla, Kõrgessaare vald, ☎ +372 5299162, e-mail: info@tuletornikohvik.ee. codziennie 10:00–20:00. Na najwyższym wzgórzu (68 m) Hiumy, Tornimägi, znajduje się latarnia morska. Ze względu na bardzo ważny szlak żeglugowy, Hanzeatycka Liga Handlowa była bardzo zainteresowana uczynieniem tego niebezpiecznego przejścia przez płytką rafę bezpieczniejszym. W 1500 r. magistrat Tallina uzyskał zgodę biskupa Jana III Orgesa na wzniesienie tutaj zabytku. W 1531 roku, po wybraniu najwyższego wzgórza Hiiumaa, ukończono masywną kamienną wieżę, z której później wywodzi się ta latarnia morska. Budowę kilkakrotnie przerywała zaraza, dlatego jej ukończenie zajęło 30 lat. Już wtedy wieża miała kształt czworonożnego pryzmatu, który w czterech głównych rogach był podtrzymywany przez potężne siły przeciwne. Kõpu to trzecia najstarsza stale czynna latarnia morska na świecie. 2/1 EUR (dorosły/z rabatem) na latarnię morską lub 5/2 EUR na wszystkie 3.
- 2 Latarnia morska Tahkuna, Tahkuna küla, Kõrgessaare vald, ☎ +372 56919583.. maj–wrzesień 10–19:00. Budowę żeliwnej latarni morskiej rozpoczęto w 1873 roku. Wykonana w Paryżu, w częściach została przywieziona do Hiiumaa. W Paryżu zamówiono dwa beacony – drugi wykorzystano do latarni morskiej Ristna. Tahkuna i Ristna są nowsze i wywodzą się z okresu, kiedy używano żelaza zamiast kamienia, jak w przypadku Kõpu. W 1941 roku u podnóża tej latarni bojownicy Armii Radzieckiej poddali się Niemcom. Tahkuna to najwyższa latarnia morska w Estonii - 42,6 m n.p.m. Widać go z odległości 33 km. 2/1 EUR (dorosły/z rabatem) na latarnię morską lub 5/2 EUR na wszystkie 3.
- 3 Latarnia morska Ristna, ☎ +372 5243824.. Maj–15 września: Wt–Nd 10–19:00. Mniejszy i mniej imponujący, ale ładny i interesujący architektonicznie, w najbardziej wysuniętym na zachód punkcie półwyspu Kõpu. Światło 37 m n.p.m. widać z odległości 31,5 km, czyli mniej niż 50 km światła latarni morskiej Kõpu na 102 m n.p.m. Latarnia Ristna została wzniesiona w 1874 roku z części przywiezionych z Francji. W 1915 roku na latarnię morską zaatakowały niemieckie okręty wojenne, poważnie ją uszkadzając. Poniżej w 1920 r. wsparty był betonowym pasem. 2/1 EUR (dorosły/zdyskontowany) za latarnię lub 5/2 EUR za wszystkie 3
Muzea
[edytuj]- 4 Muzeum Wojskowe Hiumy, Tahkuna nina, Tahkuna küla, Kõrgessaare vald, Hiiu maakond, ☎ +372 56276020, +372 53479819., e-mail: info@militaarmuuseum.ee.. 15 maja–15 września: wt–nie 10–18:00. Klejnotem w koronie wystawy jest lufa armaty BB-316 z baterii Tahkuna Kukeraba. Wystawa muzealna obejmuje struktury obrony wybrzeża, uzbrojenie i amunicję Hiumy. W symulowanych barakach zwiedzający mogą obejrzeć sprzęt do monitoringu i łączności. Na podwórku rekonstrukcja pasa granicznego. 3/1,50 € (dorosły/zniżka).
- 5 Muzeum Hiiumaa Dom wystawowy Kassari, Kassari küla, Käina vald,, ☎ +372 5232225., e-mail: info@muuseum.hiiumaa.ee.. maj-sierpień: codziennie 10–18:00, wrzesień: codziennie 10–17:00. Znajdują się tam przedmioty pochodzące z okresów carskich, estońskich i sowieckich, związane z historią morską, a także historią rolnictwa i dworów. Jest też wiele do zobaczenia na zewnątrz – szalupa ratunkowa z SS Estonia, maszt flagowy szkoły Kassari, wałek do trawnika itp. Ceny patrz Długi Dom w Muzeum Hiiumaa.
- 6 Muzeum Dom Rudolfa Tobiasza, Hiiu maantee 33, Käina alevik, Käina vald,, ☎ +372 4632091,, e-mail: info@muuseum.hiiumaa.ee.. 13 września–13 czerwca: po wcześniejszym umówieniu; lato: Śr-Sob 11:00–17:00. Dom, wybudowany w 1839 roku w Käina, jest jedną z najstarszych rezydencji małomiasteczkowych w Estonii. Wystawa w miejscu narodzin kompozytora daje szczegółowy przegląd życia i twórczości Tobiasza. Ceny patrz Długi Dom w Muzeum Hiiumaa.
- 7 Muzeum Farmy Mihkli, Malvaste küla, Kõrgessaare vald,, ☎ +372 4632091,, e-mail: oie.laksberg@gmail.com.. 14 maja–sierpień: W–Nd 11:00–18:00, Wrzesień–13 maja: po wcześniejszym umówieniu. Skansen Hiiumaa przedstawia lokalną architekturę i artefakty z XIX wieku. Przestronny dziedziniec to idealne miejsce na różne aktywności, od palenia smoły latem po „krainę świąteczną” zimą. Wizyta w wyjątkowej saunie dymnej czy piknik na skraju lasu to tylko niektóre z dodatkowych usług oferowanych przez muzeum. Ceny patrz Długi Dom w Muzeum Hiiumaa.
- 8 Muzeum Zagrody Soery, Malvaste küla, Kõrgessaare vald,, ☎ +372 534 22087,, e-mail: soeratalu@gmail.com.. Wt–Sob 11:00–18:00 Pn Nd nieczynne. Niemal wszystkie charakterystyczne cechy dawnego folwarku zostały zachowane: długi budynek mieszkalno-młocarski, obszerne podwórze, magazyny, kuchnia zewnętrzna, piwnica i mała sauna dymna. Centralna część mieszkania pochodzi z połowy XIX wieku, izby z drugiej połowy XIX wieku. Poznaj także leśny szlak i wystawę lokalnych skał o nazwie The House of Rocks. 3 euro za osobę dorosłą, 1 euro za dziecko.
Kościoły
[edytuj]- 9 Kościół Kuriste, Kuriste küla, Käina vald, Taterma,, ☎ +372 5090251,, e-mail: aabraham@eoc.ee.. Estoński Kościół Prawosławny Hiumy Narodzenia Matki Bożej został ukończony w 1873 roku. Wystawione są ikony i tkaniny liturgiczne z końca XIX i początku XX wieku. Cerkiew jest jedyną zachowaną cerkwią prawosławną w Hiiumaa, gdzie nadal odbywają się nabożeństwa
- 10 Kościół Pühalepa, Suuremõisa küla, Pühalepa vald, Ten tradycyjny ufortyfikowany kościół jest najstarszym kamiennym kościołem w Hiumie, którego historia sięga XIV wieku. Obecny budynek pochodzi z XIX wieku.
- 11 Ruiny kościoła Käina, Hiiu maantee, Käina alevik, Käina, Największy kościół w Hiiumaa został zbudowany na przełomie XV i XVI wieku i został zniszczony w 1941 roku. Kilka nagrobków oraz krzyż słoneczny nad wejściem jest chronionych jako zabytki sztuki.
- 12 Kościół Reigi, Pihla küla, Kõrgessaare vald, Największym skarbem Kościoła Reigi jest jego kolekcja dzieł sztuki.
Inne
[edytuj]- 13 Wzgórze Krzyży, Pihla küla, Kõrgessaare vald, (6 km od Kärdla w kierunku słynnych latarni morskich). Zdecydowanie nie tak imponujący jak litewski odpowiednik, ale dobry na przystanek, jeśli mimo wszystko przejdziesz obok. Tuż obok znajduje się parking. Pierwszy krzyż pochodził od Szwedów w 1781 roku, którzy musieli opuścić Hiiumaa z rozkazu carycy Katarzyny II. Zostali wypędzeni ze swoich gospodarstw i mieli przesiedlić się na Ukrainę. Ponieważ jednak musieli rozpocząć swoją podróż zimą, tylko połowa z 1000 osób dotarła do celu w założonej później wsi Gammalsvenskby. Wreszcie w 1929 roku potomkowie tych Szwedów otrzymali pozwolenie Rosji Sowieckiej na powrót do Szwecji. Większość pojechała na Gotlandię. Wszystkie kolejne krzyże zostały wzniesione przez zwiedzających na pamiątkę tych Szwedów i ich trudnej wędrówki.
- 14 Zamek Suuremõisa, Suuremõisa küla, Pühalepa vald,, ☎ +372 4694267, +372 5158381,, e-mail: ingrid@hak.edu.ee.. Pn-Pt 10:00–16:00. Obecny dwór wybudowała hrabina Ebba Margaretha Stenbock. Zamek Suuremõisa to jeden z najpiękniejszych i największych dworów w Estonii. Wartość zamku tkwi w jego czystym stylu barokowo-rokokowym. Do parku dworskiego można udać się wspaniałym szlakiem. W dworku mieści się również Szkoła Techniczna Suuremõisa i Szkoła Podstawowa Suuremõisa. Obejmuje również restaurację otwartą dłużej. 2/1,50 € dorosły/zniżka.
- 16 Port Orjaku Żadnych oficjalnych promów, tylko ruch prywatny. Ale port jest dość malowniczy.
- Motorówka Ernst Jaakson, Pärna küla, Emmaste vald Zbudowana w latach 1937–1939 trójmasztowa żaglówka motorowa Ernst Jaakson (Alar) o długości 35 metrów i szerokości 8 metrów jest największą „starą” łodzią, jaka przetrwała w Estonii.
- 17 Starożytne kamienie przymierza Jest to najprawdopodobniej starożytny święty gaj, w którym ludzie zasięgali rady bogów i zawierali umowy w ważnych sprawach. Albo mogło to być miejsce, w którym marynarze przynosili bogom kamienie na szczęście przed wyruszeniem w podróż. W każdym razie było to miejsce głębokiej powagi. Bezpłatny.
Aktywny wypoczynek
[edytuj]W Estonii trudno znaleźć miejsce o bardziej malowniczej przyrodzie niż na wyspie Hiuma. Różnorodność krajobrazu sprawia, że Hiuma jest wyjątkowa. Podczas słonecznego lata można bedzie podziwiać długie na kilometry kuszące piaszczyste plaże wzdłuż wybrzeża półwyspów Tahkuna i Kõpu.
- 1 Eksploruj zniszczone obiekty wojskowe (półwyspy Tahkuna i Kõpu). 24 godz. Na wyspie znajdują się baterie przybrzeżne, wieże strażnicze, bunkry karabinów maszynowych, kilka lotnisk i 2 stacje radarowe. Wyspa przez wieki była kluczowym miejscem obronnym różnych mocarstw. Baterie i budynki wojskowe Imperium Rosyjskiego i ZSRR (pomimo że oficjalnie znajdują się pod ochroną od 1999 roku) wciąż tam są, ale w bardzo złym stanie z powodu zaniedbania, ale dość interesujące do odwiedzenia. Półwysep Tahkuna był strategicznie bardzo ważny zarówno podczas pierwszej, jak i drugiej wojny światowej. Umieszczono tu liczne baterie artylerii przybrzeżnej, które mają zapobiegać przedostawaniu się niemieckich okrętów wojennych do Zatoki Fińskiej. Zabierz ze sobą latarkę. wolny. (aktualizacja czerwiec 2020 | edytuj)
- 2 Dolina Starej Rzeki (Dolina Vanajõe). Ma rzeki, jeziora, wzgórza i doliny.
- 3 Obserwacja ptaków (w pobliżu Käina). Platforma widokowa (bez dachu) pośrodku małego sztucznego lasu. Stado owiec i stara mała latarnia morska na początku drogi do wieży.
Zakupy
[edytuj]Gastronomia
[edytuj]W ofercie jest wiele ryb wędzonych lokalnie. Hodują również ślimaki winniczki.
Pub w porcie Orjaku (Orjaku Pubi), port Orjaku, ☏ +372 53316291. Miły i przytulny, z mieszkańcami i dobry stosunek jakości do ceny w tym regionie. Serwuje również ryby. Spróbuj naleśnika.
Noclegi
[edytuj]Kilka opcji zakwaterowania istnieje w miastach i wsiach Hiumy, wiele z nich w Kärdla.
Kempingi
[edytuj]Estońska firma Lasów Państwowych zbudowała na całej wyspie kilka bezpłatnych kempingów z wyznaczonymi miejscami na ognisko.
- 1 Wieża widokowa Orjaku (Orjaku linnuvaatlustorn-näitusepaviljon). Na południowym wschodzie wysp znajduje się co najmniej jedna wieża do obserwacji ptaków, która ma dach i jest dobra na nocleg, jeśli masz materac i śpiwór. Miejsce dla 4-5 osób.
Bezpieczeństwo
[edytuj]Przed wejściem do licznych ruin bunkra należy zauważyć, że istnieje niebezpieczeństwo zawalenia.
Informacje turystyczne
[edytuj]Zwyczajem jest pozostawienie darowizny w bezobsługowych lokalnych „ciekawych miejscach”. Zwykle do tego celu służy słoik z zakrętką.
Kontakt
[edytuj]Gdzie dalej
[edytuj]Bez samochodu nie jest łatwo kontynuować podróż po zachodniej Estonii i na wyspach. Połączenia autobusowe są rzadkie i rzadkie, zwłaszcza między wyspami, a nawet między Haapsalu i Parnawą. Stąd prawdopodobnie będziesz musiał wrócić do Tallinna lub Tartu, a stamtąd do Parnawy i reszty Estonii Zachodniej oraz na wyspę.
- Sarema – Największa estońska i dzika wyspa o charakterze nadmorskim z zamkami i fortecami, jedna doskonale zachowana, plaża, spa i słynne młyny. Sarema jest nawet czasami nazywana Sparemaa.
- Muhu – trzecia co do wielkości estońska wyspa i wiejska gmina połączona sztucznym nasypem z pobliską Saremą, skąd przypływają promy do portu Virtsu. Ma skansen, a jego mieszkańcy są znani z tego, że wciąż szyją wełniane ubrania. Senne wioski rybackie, działające wiatraki, kryte strzechą chaty, mnóstwo jeleni, łosi i ptaków.
- Vormsi – czwarta co do wielkości estońska wyspa, bardzo blisko lądu. Vormsi to mała wyspa pokryta lasami i społecznością szwedzką. Unikalna mieszanka sowieckiej i szwedzkiej historii z nieskażoną naturą.
- Parnawa – czwarte co do wielkości miasto Estonii i letnia stolica Estonii, popularne ze względu na swoje kompleksy balneoterapii i ośrodki spa, otoczone licznymi plażami.
- Haapsalu – „Wenecja północy”, dobre do zwiedzania uzdrowisk, kąpieli błotnych, żeglowania, pływania, ciekawych zabytków średniowiecza, takich jak katedra i ruiny zamku Haapsalu oraz słynnego i malowniczego Muzeum Kolejnictwa.
- Tallinn – stolica i centrum finansowe i kosmopolityczne Estonii, ze średniowiecznym Starym Miastem. Piękne i drogie.
|
|
Ten artykuł ma już minimum informacji, które czynią go użytecznym. Jednak jeszcze wiele brakuje, aby stał się przewodnikiem. Możesz pomóc uzupełniając luki i rozbudowując już rozpoczęte sekcje. |