Alfred Binet

	Vos an lenga piemontèisa
	Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

Alfred Binet a l'era nà a Nissa Marìtima a j'11 ëd luj 1857. Tramudà a Paris, a l'é laureasse an drit dël 1878 e an siense naturaj dël 1890. Ij sò anteresse a son tòst virasse vers la psichiatrìa e la psicologìa sperimental.

Dël 1889 a l'ha fondà ël laboratòri dë psicologìa dla Sorbon-a, dont a l'é vnù diretor dël 1894. Ant ël midem ann a l'ha fondà l'arvista L'année psychologique.
Dal 1899 a l'é butasse a studié la psicologìa dle masnà, an aderend a la Société libre pour l'étude psychologique de l'enfant. Ancarià da costa sossietà, dël 1902 a l'ha mnà ansema a Théodore Simon un gròss ëstudi an sl'anteligensa djë scolé dle scòle elementar ëd Paris, pr' ësgaté j'anormaj da buté an dle class a pòsta.

Alfred Binet a l'é mòrt ai 28 d'otóber dël 1911.

Sò pensé

Fin dai sò prim ëscrit, Binet a l'ha sot-linià ch'a-i era damanca che la pedagogìa a bandonèissa l'ampostassion filosòfica tradissional, moral e ciaciaron-a, për trasformesse an na siensa ch'a afrontèissa ij problema reaj dl'educassion e dël dësvlup ëd le masnà. Tutun, soa condana dla pedagogìa tradissional, empìrica, a l'é nen total. A sërca pitòst na mediassion antra j'arzultà dla pedagogìa e dla psicologìa sperimentaj e coj dla pedagogìa pràtica, tradissional.

Da coste arflession ëd Binet a l'han pijà l'andi la psicopedagogìa, la pedagogìa sientìfica e sperimental e tut col grand setor d'arserche an sij problema dl'amprendiment, dla conossensa, dle diferense dij sìngoj e dle disposission ch'a l'han avù un ròl amportant ant ël dësvlup ëd la scòla ativa e dl'educassion contemporania.

L'anteligensa e soa mzurassion

Durant j'arserche mnà antra 'l 1902 e ël 1905 an sjë scolé 'd Paris për arconòsse j'anormaj, Binet e Simon a l'han ës-ciairà che la mzurassion dla capassità crànica, che as costumava fé an col'época, a dasìa pà d'arzultà vàlid a propòsit dël livel mental dij soget ëstudià. Da sòn a l'é nassuje l'idèja ëd creé un médot ogetiv për la valutassion e la mzura dl'anteligensa, consistent an na serie ëd preuve mentaj organisà conforma a na scala métrica, a sconda dj'età: ël fanciòt a l'é sotponù a le preuve ch'a corëspondo a soa età cronològica; dal nùmer dle preuve riussìe as detèrmina soa età mental.
Dël 1908 e dël 1911 Binet e Simon a l'han fàit dle modìfiche a soa scala métrica.

Da j'esperiense fàite con j'anormaj, Binet a propon na sòrt d'ortopedìa mental, che a travers d'esercissi a pòsta a ativa 'n manera spòtica tute le facoltà mentaj: atension, memòria, përcession, giudissi, volontà e via fòrt.

Euvre prinsipaj

Les altérations de la personnalité (1892);
Introduction à la psychologie expérimentale (1894);
La fatigue intellectuelle (1898);
L'étude expérimental de l'intelligence (1903);
Les enfants anormaux (1907, an colaborassion con T. Simon);
Les idées modernes sur les enfants (1911)

Ambelessì Binet a sot-linia l'amportansa ëd na pedagogìa basà an sl'osservassion, an sl'esperiensa, an sl'arserca sperimental fàita an laboratòri e ant la scòla. La neuva pedagogìa a dev fissé soa atension an sj'aspet fondamentaj dl'educassion ch'a son ij programa, ij métod d'ansegnament e dzortut la përsonalità, le disposission e j'efetive possibilità djë scolé.
L'autor a s-ciairiss ëdcò soa concession dl'anteligensa, antèisa tanme comprension, anvension, diression e censura, e le diferense qualitative antra la ment dij grand e cola 'd na përson-a an camin ch'as dësvlupa.