Limba latina
| Custu artìculu est galu unu abbotzu. Lu podes modificare e fàghere mannu e pretzisu. Agiuda·si! |
Articulu in logudoresu
Su latinu est una limba morta chi fit naschida in s'antiga Roma e fit faeddada in totu s'imperu romanu. Finas a su XIX seculu est istada sa limba internazionale impidada in tota s'Europa pro sa diplomazia e pro sas publicatziones iscientificas.
Dae su latinu sunt naschidas sas limbas romanzas, chi sunt s'italianu, su frantzesu, s'ispagnolu, su portughesu, su catalanu, su sardu, su romunu e medas influentzias s'agatant puru in s'inglesu e in su tedescu.
Istòria
[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]Su latinu est una limba itàlica, e, antiguamente dialetu de su Làtziu. Sas primas testimonias parent bìdere chi su latinu a sa fundatzione de Roma non fiat che oe. Iscritziones comente su Lapis niger nos lu dimustrant. A pustis sos romanos ant conchistadu diversos territòrios e su latinu s'est evòlvidu e s'est isparèssidu in s'Europa meridionale e in s'Àfrica de su Nord. Cun sa ruta de s'Impèriu romanu su latinu s'est dissòlvidu e sunt nàschidas sas limbas romànicas
Latinu Bèciu
[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]Su primu innetu de latinu bèciu iscritu est unu rètulu in una broscia de su VII securu a.C., chi narat in latinu classicu "Manius me fecit Numerio" (Manio m'at fatu pro Numerio). Su primu a iscriri literatura in latinu fut Livio Andronico in su 240 a.C., sighiu dae Nevio e Ennio. In su II sèculu incumenzat a nasci su triatu cun is commèdias de Plauto e Terenzio.