1222
(Preusmjereno sa stranice 1222.)
< |
12. vijek |
13. vijek
| 14. vijek
| >
< |
1190-e |
1200-e |
1210-e |
1220-e
| 1230-e
| 1240-e
| 1250-e
| >
<< |
< |
1218. |
1219. |
1220. |
1221. |
1222.
| 1223.
| 1224.
| 1225.
| 1226.
| >
| >>
| Gregorijanski | 1222. (MCCXXII) |
| Ab urbe condita | 1975. |
| Islamski | 618–619. |
| Iranski | 600–601. |
| Hebrejski | 4982–4983. |
| Bizantski | 6730–6731. |
| Koptski | 938–939. |
| Hindu kalendari | |
| • Vikram Samvat | 1277–1278. |
| • Shaka Samvat | 1144–1145. |
| • Kali Yuga | 4323–4324. |
| Kineski | |
| • Kontinualno | 3858–3859. |
| • 60 godina | Yang Voda Konj (od kineske Ng.) |
| Holocenski kalendar | 11222. |
| Podrobnije: Kalendarska era | |
Godina 1222 (MCCXXII) bila je redovna godina koja počinje u subotu u julijanskom kalendaru (1. januar).
- januar - Jovan III Duka Vatac je krunisan za nikejskog cara (do 1254). Njegov tast Teodor I Laskaris je umro prošlog novembra, Teodorovi sinovi se do 1224. suprotstavljaju Jovanu uz pomoć Latina.
- 1. 2. - Umro Aleksej I Trapezuntski, nasleđuje ga zet Andronik I (do 1235).
- 10. 3. - Umire kralj Johan I od Švedske, poslednji iz Sverkerove kuće, naslediće ga mali Erik XI (1222-29 i 1234-50) iz dinastije nazvane po njemu.
- 12. 3. - Papa Honorije III piše Dubrovčanima: poziva ih da izaberu novog nadbiskupa, koji bi uz pomoć legata Akoncija mogao "ukrotiti omiške Kačiće i bosanske jeretike".[1]
- mart - Solunski kralj Démétrios de Montferrat posetio papu a uskoro i cara Frederika II. Proglašen je krstaški pohod na epirskog vladara Teodora, koji ugrožava Solun, trupe se okupljaju u Italiji.
- 8. 5. - Heinrich (11), sin svetog rimskog cara Fridrika II., okrunjen u Aachenu za rimsko-njemačkog cara.
- 11. 5. - Razoran zemljotres pogađa Pafos na Kipru, cunami primećen i u Aleksandriji i Libiji.
- maj - Nakon dvogodišnjeg putovanja, taoistički mudrac Qiu Chuji je stigao do Džingis-kana u dan. Afganistanu pod Hindukušom - vode duhovne razgovore, kana je zanimala besmrtnost.
- 14. 6. - Mongoli su, nakon pobune, po drugi put u dve godine razorili Herat, ostaje u ruševinama do 1236.
- ca. jun - "Kraljevske sluge", tj. zemljoposednici, traže ustupke od ugarsko-hrvatskog kralja Andrije II. Tódor Csanád je kraće vreme palatin umesto Gyule Kána. U prvoj polovini godine, kraljev sin Béla, koji vlada zemljama između Drave i Jadrana, rastavio se od supruge Marije Laskarine, na očev zahtev, ali papa to ne priznaje.
- Ugarsko-hrvatski kralj Andrija II. izdaje Zlatnu bulu na saboru u Stolnom Biogradu: plemstvo dobija pravo neposluha kada kralj ne poštiva zakone (ius resistendi); plemstvo i svećenstvo je oslobođeno daći, ne mora ići u rat izvana kraljevstva niti ga financirati itd..[2]
- Bela se izmirio s ocem posredovanjem velikaša, uzeo je naslov "po Božjoj milosti kralj i herceg čitave Slovinske zemlje", jer osim Hrvatske i Dalmacije, smatra da njegova vlast seže i u Bosnu i Hum; također i u prekodravske županije Zalajsku, Šimešku i Baranjsku. Bela je zagrebačkom biskupu Stjepanu izdao povelju kojom mu je darovao zemlju Pser ili Psarjevo.[3]
- Andrija izdaje povelju po kojoj se svećenici izvode samo pred duhovni sud, i slobodni su od daća i poreza. On međutim ubrzo krši Zlatnu bulu, pa se metež nastavlja.[3]
- 4. 7. - Papa Honorije III. poziva mađarske prelate da primene crkvene kazne na one koji su lojalni Beli umesto kralju Andriji II. U ovo vrijeme je građanski rat u Ugarskoj i Hrvatskoj, uključujući Zagreb, gdje je spaljena crkva svetog Stjepana.[4]
- 11. 7. - Sukob Firence i Pize: Pizanci su potučeni kod Castel del Bosca (sukob između dva grada je iniciran pre dve godine sporom oko jednog psetanceta[5]). Ove godine, Pizanci su se sukobili i sa Đenovljanima u Akri, gde su im spalili četvrt.[6]
- leto - Oberto II di Biandrate sa delom krstaša je stigao u Solun.
- 2. 8. - Umro Raymond VI, grof Tuluze i markiz Provanse, nasleđuje ga sin Raymond VII. Na jugu Francuske je u toku Katarski križarski rat, Raymondu nedostaje još da povrati Carcassonne.
- 12. 8. - Umro moravski markgrof Vladislav Jindřich, nasleđuje ga sinovac Vladislav, sin češkog kralja Přemysla Otakara I.
- 19. 8. - Ventimiglia prihvata predaju nakon trogodišnje pobune protiv Đenovske vlasti, preuzeta 8. septembra.[7]
- 10. 9. - Halleyjeva kometa je u perihelu, vidljiva je na Dalekom istoku.
- 11. 9. - Adam, biskup Caithnessa na severoistočnom vrhu Škotske, živ je zapaljen od strane stočara kojima je povećao porez. Za ovo je okrivljen jarl od Orkneya, Jon Haraldsson, kome pripada ova oblast, škotski kralj Alexander II koristi priliku da, uz vešanja i sakaćenja, istakne svoju prevlast.
- septembar - Francuski kralj Philippe II Auguste je oronulog zdravlja, sastavlja testament (umire u julu).
- septembar - Bitka kod Khunana, na severoistoku dan. Turske: mongolske snage pod Subutajem i Džebeom porazili gruzinske snage, kralj Giorgi IV. je ranjen i umire u januaru. Mongoli zatim odlaze na sever od Kavkaza gde su porazili Alane, Čerkeze i Kumane. Njihovo poslanstvo u rusku zemlju je ubijeno.
- 30. 10. - U Dubrovniku posvećen nadbiskup Arengarije, Akoncije predsedava sastanku biskupa Dalmacije, bezuspešno pokušava organizovati pohod protiv jeretika (krajem decembra se vraća u Zadar).
- 15. 12. - Papa Honorije mora opet posredovati između kralja Andrije i ugarskih velikaša.[3]
- 25. 12. - Razoran zemljotres pogodio Bresciju na severu Italije, procenjuje se da je bilo 12.000 mrtvih.
- decembar? - Teodor Komnin je započeo operacije protiv Soluna, opsada počinje sledeće godine.
- Humski knez Petar je načelnik Splita 1222-26, nakon kneza Višana od Zvonigrada. Za Višanova načelnikovanja, grad su uznemiravali cetinski knezovi Budislav i Hranislav. Za Petrovog načelnikovanja, Tolen i Vučeta, sinovi Butkovi, su zauzeli splitsko mesto Ostrog ali su ga Splićani povratili.[8]
- Livonski križarski rat: danski kralj Valdemar II ponovno pokušava zauzeti otok Saaremaa, ali urođenici nadvladavaju. Estonski pagani su ove godine podigli ustanak koji je do sledeće poražen; u pomoć su zvali ruske kneževine.
- Prvi put se pominje Univerzitet u Padovi, koji je nastao jer su neki studenti i predavači iz Bologne želeli veću akademsku slobodu.
- 1222-24 - Car Fridrik II. u nekoliko pohoda umirio muslimanski ustanak na Siciliji, južno i zapadno od Palerma i Monrealea.
- Kanonizovan Robert od Molesmea, osnivač cistercitskog reda.
- Vladar Multana Nasir al-Din Qabacha je odbio od grada bivšeg hvarezmijskog vladara Jalal al-Din Mangburnija kao i Mongole koji su progonili ovoga, prvo na čelu sa Čagataj-kanom, zatim Dorbei Doqshinom.
- ? Na porodičnom kurultaju u Mongoliji, Čagataj postavlja pitanje legitimiteta Džučija, najstarijeg Džingis-kanovog sina, ali Džingis ga priznaje za prvorođenog legitimnog sina.
- Na istoku Jave, kraljevina Singhasari je zamenila raniju Kediri
- 16. februar - Nićiren, japanski budistički vođa i reformator († 1282)
- c. Andrej II Jaroslavič, veliki knez Vladimira († 1264)
- c. Qalawun, mamelučki vladar Egipta († 1290)
- 23. 6. - Konstanca Aragonska, supruga s.r. cara Fridrika II (* 1179)
- 2. 8. - Raymond VI, grof Tuluze i markiz Provanse (* 1156)
- Heinrich von Morungen, minezenger
- ↑ Balcanica, tom 12, str. 32
- ↑ Klaić, 204-5
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Klaić, 206
- ↑ Klaić, 203
- ↑ Thomas Adolphus Trollop. A History of the Commonwealth of Florence: ... Volume 1, p. 109
- ↑ Olivier Berrou. The role of Genoa in the Latin Kingdom of Jerusalem: political and diplomatic struggles between 1250 and 1291. p64
- ↑ Duecento deprecato. cumpagniadiventemigliusi.it
- ↑ Klaić, 210
- Literatura