Arshi Pipa
| Arši Pipa | |
|---|---|
| Biografske informacije | |
| Rođenje | 1920 Skadar |
| Smrt | 20. Jul 1997 Washington, D.C., Sjedinjene Američke Države |
| Nacionalnost | Albanac |
| Obrazovanje | |
| Školovanje | doktor filozofije |
| Alma mater | Univerzitet u Firenci |
| Zanimanje | filozof |
| Opus | |
| 1944—1995 | |
| Književne vrste | epska poezija, književni kriticizam |
| Jezik | Albanski, Engleski, Francuski, Italijanski |
Arši Pipa (1920 — 20. jul 1997) je bio albanski filozof, pisac, pesnik i književni kritičar.[1]
Pipa se školovao u Skadru do 1938 a zatim je doktorirao filozofiju na Univerzitetu u Firenci 1942 godine.[2] Po završetku studija je bio učitelj Italijanskog jezika u raznim školama u Albaniji.[3] U periodu 1946—1956 je bio u zatvoru zbog toga što se zamerio albanskom komunističkom režimu.[4] recitujući određene Geteove stihove na jednom književnom skupu.[3] Bio je osuđen na kaznu zatvora u trajanju od dvadeset godina ali je pomilovan posle odsluženih deset godina. Pobegao je iz Albanije u Jugoslaviju posle odslužene kazne i u periodu 1957—1959 je živeo u Sarajevu.[3] Emigrirao je u Sjedinjene države 1959 godine i radio kao profesor na Adelfi koledžu, Univerzitetu Džordžtaun, Kolumbija Univerzitetu, Berkli Univerzitetu i u periodu 1966—1989 kao profesor italijanske književnosti na Univerzitetu u Minesoti, odeljenju za romanske jezike.[3][5][6]
Umro je u Vašingtonu 20. jula 1997.[6]
Poeziju je počeo da stvara krajem 1930tih, njegove pesme pod nazivom Lundërtarë (Mornari) su objavljene u Tirani 1944. Dok je bio u zatvoru on je sastavio delove ili čitave pesme iz njegove najpoznatije zbirke pesama Libri i burgut (Zatvorska Knjiga) objavljene 1959.[7] Njegova epska pesma Rusha (1968), koju je sastavio dok je bio u zatvoru, opisuje ljubav između Albanaca i Srba krajem 14. veka.[3]
Pipa je smatrao da je normiranje Albanskog jezika bilo veoma pogrešno jer je njime osiromašen Albanski jezik time što je za zvaničan književni jezik proglašen samo dijalekt kojim govore Toske i time naneta šteta Gegama.[8] Pipa je uniformni Albanski jezik nazivao montruoznim proizvodom komunističkog režima pod vođstvom Toski koji su vojnički zaposeli teritoriju anti-komunističkog severa Albanije i nametnuli svoj Toska dijalekt Gegama.[9]
- ↑ Elsie, Robert. „Arshi Pipa”. Robert Elsie. Arhivirano iz originala na datum 2012-01-09. Pristupljeno 9. 1. 2012. »Writer and scholar, Arshi Pipa (1920-1997) ..studied philosophy...published... poetry«
- ↑ Elsie, Robert. „Arshi Pipa”. Robert Elsie. Arhivirano iz originala na datum 2012-01-09. Pristupljeno 9. 1. 2012. »in Shkodra where he attended school until 1938. ..Pipa studied philosophy at the University of Florence, where he received the degree of "dottore in filosofia" in 1942.«
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 The Columbia literary history of Eastern Europe since 1945, New York: Columbia University Press, 2008, p. 152, ISBN 9780231508049, OCLC 174138806, pristupljeno 11. 1. 2012, »...at a poetry reading ... antagonized the authorities with his recitation of lyrics...that also included ... lines from Goethe's song...«
- ↑ Elsie, Robert. „1959 Arshi Pipa: Communism and Albanian Writers”. Arhivirano iz originala na datum 2012-01-27. Pristupljeno 10. 1. 2012. »Arshi Pipa (1920-1997) spent ten years in prison (1946-1956) in communist Albania«
- ↑ Zeitschrift für Balkanologie. R. Trofenik. 1984. str. 211. Pristupljeno 11. 1. 2012.
- ↑ 6,0 6,1 Kvanbeck, Martha (1997). „1997-98 UNIVERSITY OF MINNESOTA (No. 1) UNIVERSITY SENATE MINUTES”. University of Minnesota. Arhivirano iz originala na datum 2012-01-11. Pristupljeno 11. 1. 2012. »he taught at Georgetown, Columbia, and Berkeley before being appointed in 1966 to our University's Department of romance Languages«
- ↑ Books abroad. University of Oklahoma. 1971. str. 556. Pristupljeno 10. 1. 2012. »Arshi Pipa, an Albanian poet now living in the United States, is best known for his Libri i Burgut (The Prison Book), a collection of poems which were thought out, and in some cases actually written, during a long spell of political«
- ↑ Canadian review of studies in nationalism: Revue canadienne des études sur le nationalisme, Volume 19. University of Prince Edward Island. 1992. str. 206. Pristupljeno 10. 1. 2012.
- ↑ Canadian review of studies in nationalism: Revue canadienne des études sur le nationalisme, Volume 19. University of Prince Edward Island. 1992. str. 207. Pristupljeno 10. 1. 2012.