Homoljske planine
| Homoljske planine | |
|---|---|
| Nadmorska visina | 962 m |
| Države | |
| Grupa | Karpati |
|
| |
| Jezik | srpski |
Homoljske planine se nalaze u istočnoj Srbiji i pripadaju Karpatsko-balkanskoj grupi planina. Izgrađene su pretežno od škriljaca i krečnjaka. Imaju pravac pružanja zapad-istok i smeštene su između Zviške kotline na severu i Žagubičke kotline na jugu, kao i između Mlavske kotline na zapadu i izvorišnih delova Gornjeg Peka na istoku. Prosečna visina je oko 900 metara, a najviša tačka iznosi 962 metra. Planine su bogate gustom šumom i mnogim rečnim izvorima, koji se spuštaju sa padina.
U administrativnom smislu skoro u potpunosti pripadaju opštini Žagubica, koja se graniči sa opštinama: Petrovac, Despotovac, Bor, Majdanpek i Kučevo.[1]
Na obroncima i padinama Homoljskih planina i u klisuri reke Mlave nalaze se ostaci brjnih manastira iz srednjeg veka. Do danas su tu ostali manastiri: Trška crkva kod Žagubice, Gornjak, Sv. Trojica i Reškovica kod sela Ždrelo, Đerinac[2] kod Bistrice, Vitovnica i Bradača.[3]
U ovom kraju dobro su očuvana obeležja stare kulture, narodnih običaja, starih zanata i tradicionalne arhitekture. Niži delovi planina obrasli su hrastovim šumama, na srednjim delovima su hrastove i bukove šume, dok se na najvišim delovima nalaze se pašnjaci i livade, i na njima katuni i bačije, starinska stočarska staništa, koja su i danas u upotrebi, posebno između Đurđevdana i Mitrovdana, gde pasu stada ovaca, od čijeg se mleka pravi homoljski sir.[4]
- Homoljski Oman 962 m[7][8][9]
- Štubej 940 m
- Kupinova Glava 923 m
- Veliki Sumorovac 911 m
- Zdravča 897 m
- Veliki Vranj 884 m
- Poljana Tresnita 880 m
- Čoka Njamci 856 m
- Tilva Uroša 854 m
- Strnjak 848 m
- Pripor 846 m
- Veliki Vukan 825 m
- Vrata 815 m
- Kobilja Glava 778 m
- Mali Vukan 752 m
- Ježevac 675 m
- ↑ Homoljski konaci: Homoljske planine Arhivirano 2013-10-22 na Wayback Machine-u, Pristupljeno 22. 12. 2012.
- ↑ Svetinje Braničeva: Manastir Đerinac, 3. 1. 2011., Pristupljeno 23. 12. 2012.
- ↑ Laznica: Homolje Arhivirano 2012-12-08 na Wayback Machine-u, Pristupljeno 23. 12. 2012.
- ↑ Klub putnika: Gornjačka klisura,, Pristupljeno 29. 4. 2013.
- ↑ Planinarsko društvo „Vukan“: Homoljske planine Arhivirano 2012-02-19 na Wayback Machine-u, Pristupljeno 22. 12. 2012.
- ↑ Planinarski savez Srbije: Akcije[mrtav link], Pristupljeno 22. 12. 2012.
- ↑ Osnovna škola u Žagubici Arhivirano 2016-08-16 na Wayback Machine-u, Pristupljeno 22. 12. 2012.
- ↑ Planinarsko društvo „Vukan“: Uspon na Oman 962 m[mrtav link], Pristupljeno 29. 4. 2013.
- ↑ Atlas Srbije: Ivan Bertić, Denis Šehić, Demir Šehić, Politika AD, Beograd (2007) ISBN 978-86-86809-05-6
- Grupa autora, Enciklopedija Jugoslavije, (1982), Jugoslavenski leksikografski zavod, Zagreb
- Mala enciklopedija Prosveta, Treće izdanje (1985); Beograd: „Prosveta“; ISBN 86-07-00001-2
- Jovan Đ. Marković (1990): Enciklopedijski geografski leksikon Jugoslavije Sarajevo: „Svjetlost“; ISBN 86-01-02651-6