Laavlârástágâš
| Laavlârástágâš Turdus philomelos (Linnaeus, 1758) |
|
|---|---|
| Tile | LC (eellimvuáimálâš)[1] |
| Tile Suomâst | LC (eellimvuáimálâš)[2] |
Tieđâlâš luokittâllâm |
|
| Doomeen | Sellâvááimusliih Eucarya |
| Kodde | Elleekodde Animalia |
| Uáiviráiđu | Savosuonâsiih Chordata |
| Vyeliráiđu | Čielgitávtáliih Vertebrata |
| Luokka | Lodeh Aves |
| Lahko | Varbuslodeh Passeriformes |
| Hiäimu | Rástágááh Turdidae |
| Suuhâ | Turdus |
| Šlaajâ | philomelos |
Laavlârástágâš (Turdus philomelos) ađai lávloorástágâš lii varbusluudij laahkon kullee loddešlaajâ.
Stuárudâh já tobdomeerhah
[mute | mute käldee]Laavlârástágâš lii 20–22 cm kukkosâš lodde, mii tiäddá 53–79 g.[3] Ton selgi lii ränisruškâd já čuávji vielgâd. Raddeest já ertpeelijn láá čapis tiälhuh. Käŋŋirpuuzah láá fiskislágáneh. Laavlârástágáást ij lah čielgâ säärgis čalmekulmeest tego veigiloddeest lii.
Laavlârástágáá kirdemjienâ lii kievrâs “tsik”. Lávlum lii maaŋgâhámásâš já tast láá čielgâ melodiah. Kiđđuv ores lávlu kuosâ kierruu alne korrâ jienáin eromâšávt aarriiđeed já ehidâsveeigi ääigi.[4] Kesi-syeinimáánust laavlârástágâš sáttá lávluđ iho-uv.
Lavdâm já eellimpiirâs
[mute | mute käldee]Laavlârástágâš iälá masa ubâ Euroopist sehe pááihui Aldanuorttân já Koskâ-Ruošâst. Tot lii ištâdum meiddei Australian já Uđđâ-Seelandân.
Šlaajâ pessee puohlágánijn vuovdijn ubâ Suomâst, mut tavveen härvibbeht. Suomâ pessimnääli lii áárvu mield 800 000–1 400 000 paarrâd.[3]
Laavlârástágâš tálvástâl Koskâmeerâ enâmijn. Čohčâvarrim lii čohčâ-roovvâdmáánust já kiđđâvarrim cuáŋui-vyesimáánust. Laavlârástágâš lii iänáážin ijjâvärrejeijee.
Lasanem
[mute | mute käldee]Laavlârástágáá piervâl lii muorâst 0–12 m aloduvvâst (táválávt 1–2 m). Piervâl lii rahtum oovsijn, siähtálijn, jievjâmin já koške loostâin. Niŋálâs mannee cuáŋui-vyesimáánust 2–6 mane já láálá taid 10–18 peivid. Maneh láá čuovjâdeh. Uđâgááh vyelgih piervâlist 12–16 peeivi ahasâžžân.[3] Sehe ores já niŋálâs piemmâv uđâgáid ton räi, ko toh láá 23–27 peeivi ahasiih.[4] Máánáh láá táválávt 2 ivveest.
Laavlârástágâš hilgo heerkiht piervâlis ton muddoost, ko tobbeen láá jo maneh.[4]
Raavâd
[mute | mute käldee]Laavlârástágâš porá čielgimielgâsttemijd, muorjijd já siemânijd.
Käldeeh
[mute | mute käldee]| Wikimedia Commonsist láá koveh teikkâ eres tiätuvuárháh fáádást Laavlârástágâš. |
- ↑ IUCN Red List Čujottum 04.08.2022 (eŋgâlâskielân)
- ↑ Valkama, Jari: Laavlârástágâš – Turdus philomelos Suomen Lajitietokeskus. 2019. Čujottum 4.8.2022. (suomâkielân)
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Laulurastas, Turdus philomelos - Linnut - LuontoPortti luontoportti.com. Čujottum 4.8.2022.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Koskimies, Pertti: Suomen lintuopas, s. 199. 4. riäntus. WSOY, 2018.