1991
Olgoldâshäämi
1991 (MCMXCI) lâi normaalihe, mon älgim- já nuuhâmpeivin lâi gregoriaanlâš kalender mield majebargâ. Tot lâi 1990-lovo nubbe ihe.
Tábáhtusah
[mute | mute käldee]Kuovâmáánu
[mute | mute käldee]- kuovâmáánu 5. peeivi – Aulikki Oksanen vuoitij Runeberg-palhâšume kirjestis Henkivartija.[1]
- kuovâmáánu 25. peeivi – Aalmugregisterkuávdáá mield Suomâ olmoošloho šoodâi paijeel 5 miljovnân.
Kesimáánu
[mute | mute käldee]- kesimáánu 17. peeivi – Maadâ-Afrik jaska apartheid.
Syeinimáánu
[mute | mute käldee]- syeinimáánu 1. peeivi – Varsova litto lopâttui virgálávt Prahast.
Porgemáánu
[mute | mute käldee]- porgemáánu 20. peeivi – Eestieennâm šoodâi jiečânâssân Sovjetlittoost.
- porgemáánu 21. peeivi – Latvia šoodâi jiečânâssân Sovjetlittoost.
- porgemáánu 24. peeivi – Ukraina šoodâi jiečânâssân Sovjetlittoost.
- porgemáánu 26. peeivi – Simpsoneh oinui vuosmuu tove Suomâst Kolmoskanavast.
Nobel-palhâšumeh
[mute | mute käldee]- Fyysiik – Pierre-Gilles de Gennes[2]
- Kemia – Richard R. Ernst[3]
- Kirjálâšvuotâ – Nadine Gordimer[4]
- Ráávhu – Aung San Suu Kyi[5]
- Talhâstieđâ – Erwin Neher já Bert Sakmann[6]
Čuákánkiäsuh jieškote-uvlágán suorgijn
[mute | mute käldee]Šoddâmeh
[mute | mute käldee]- roovvâdmáánu 19. peeivi – Samantha Robinson, ovtâstumstaatâlâš čaittâleijee
- skammâmáánu 6. peeivi – John André Eira, tavesämmilâš musikkár já jyeigee
Jämimeh
[mute | mute käldee]- uđđâivemáánu 17. peeivi – Olav V, Taažâ kunâgâs iivij 1957–1991 (š. 1903)
- uđđâivemáánu 30. peeivi – John Bardeen, ive 1972 Nobel-fyysiikpalhâšume finnim ovtâstumstaatâlâš fysikkár já šleđgâinsner (š. 1908)[7]
- kuovâmáánu 6. peeivi – Salvador Luria, ive 1969 Nobel-fysiologia- teikkâ talhâstieđâpalhâšume finnim italialâš-ovtâstumstaatâlâš mikrobiolog (š. 1912)[8]
- čohčâmáánu 3. peeivi – Frank Capra, italialâš-ameriklâš stivrejeijee, čällee já pyevtitteijee (š. 1897)
- čohčâmáánu 7. peeivi – Edwin McMillan, ive 1951 Nobel-kemiapalhâšume finnim ovtâstumstaatâlâš fysikkár (š. 1907)[9]
- skammâmáánu 24. peeivi – Freddie Mercury, eŋlandlii rock-juávhu Queen lávloo, laavlârähtee já pianist (š. 1946)
Kalender
[mute | mute käldee]Fáádást eres soojijn
[mute | mute käldee]- Wikimedia Commonsist láá koveh teikkâ eres tiätuvuárháh fáádást 1991.
Käldeeh
[mute | mute käldee]
- ↑ 1,0 1,1 Kirjallisuuspalkintojen välille ei tarvita työnjakoa Aulikki Oksanen sai viidennen Runeberg-palkinnon. Helsingin Sanomat. 6.2.1991. Čujottum 10.2.2021 (suomâkielân)
- ↑ 2,0 2,1 The Nobel Prize in Physics 1991. The Nobel Prize. Čujottum 19.3.2021 (eŋgâlâskielân)
- ↑ 3,0 3,1 The Nobel Prize in Chemistry 1991. The Nobel Prize. Čujottum 19.3.2021 (eŋgâlâskielân)
- ↑ 4,0 4,1 The Nobel Prize in Literature 1991. The Nobel Prize. Čujottum 19.3.2021 (eŋgâlâskielân)
- ↑ 5,0 5,1 The Nobel Peace Prize 1991. The Nobel Prize. Čujottum 19.3.2021 (eŋgâlâskielân)
- ↑ 6,0 6,1 The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1991. The Nobel Prize. Čujottum 19.3.2021 (eŋgâlâskielân)
- ↑ John Bardeen nobelprize.org. Čujottum 17.7.2024. (eŋgâlâskielân)
- ↑ Salvador E. Luria nobelprize.org. Čujottum 21.10.2024. (eŋgâlâskielân)
- ↑ Edwin M. McMillan nobelprize.org. Čujottum 14.11.2022. (eŋgâlâskielân)