Døme på hovudformer og sideformer i nynorsk. Hovudformer er mogleg og mogeleg (likestilte hovudformer); sideform er muleg. I det andre dømet er moglegheit og mogelegheit likestilte hovudformer, medan mugelegheit er sideform. I rettskrivingsreforma i 2012 vart mange av sideformene fjerna frå rettskrivinga og heile skiljet mellom hovudformer og sideformer oppheva.
Sideform eller klammeform var i norsk rettskriving skriveformer eller bøyingsformer som var oppførte i ordlistene, men som ikkje kunne brukast i godkjende lærebøker. Her måtte ein bruke hovudformer. Sideformer vart oppførte i ordlistene i skarpe klammer [ ], derfor vart dei òg kalla klammeformene.
klammeform
Ei sideform hadde ein annan status enn ei hovudform. Tanken med å innføre sideformer/klammeformer var at dei anten skulle representere ei mogleg framtidig fellesform for bokmål og nynorsk, eller dei framleis tillét bruk av former som språkplanleggjarane gjekk ut frå ville bli borte i seinare språkreformer. Sideformene inneheldt ofte òg fleire dialektvariantar.
Skiljet mellom sideformer og hovudformer oppstod med rettskrivingsreforma i 1938. Hovudformene skulle brukast i lærebøker og i statstenesta. Elevane kunne bruke sideformer i skriftlege arbeid. Ved kgl.res. 24. juli 1981 vart det fastsett at hovudformene skulle brukast i statstenesta. Ordninga med sideformer vart oppheva i bokmål i 2005 og nynorsk i 2012.
Rettskrivingsreforma i 1917 skilde mellom obligatoriske og valfrie endringar i høve til den tidlegare rettskrivinga. Men tanken var at dei obligatoriske og dei valfrie formene i prinsippet skulle vere jamstilte.
I landsmålsrettskrivinga frå 1901 vart Hægstad-normalen gjord til offisiell norm, men elevar kunne bruke midlandsnormalen i skriftlege arbeid.
Kommentarar
Kommentarar til artikkelen blir synleg for alle. Ikkje skriv inn sensitive opplysningar, for eksempel helseopplysningar. Fagansvarleg eller redaktør svarar når dei kan. Det kan ta tid før du får svar.
Du må være logga inn for å kommentere.