Cillian Murphy
Cillian Murphy | |
|---|---|
Murphy në 2014 | |
| U lind në | 25 maj 1976 Douglas, County Cork, Irlandë |
| Kombësia | irlandez |
| Profesioni | Aktor |
| Vite aktiviteti | 1996–sot |
| Bashkëshorti/ja | Yvonne McGuinness |
| Fëmijë | 2 |
Cillian Murphy (lindur më 25 maj 1976) është një aktor irlandez. Ai bëri debutimin e tij profesional në shfaqjen e Enda Walsh të vitit 1996, Disco Pigs, një rol që ai e riprodhoi më vonë në përshtatjen e ekranit të vitit 2001. Kriteret e tij të hershme të shquara të filmit përfshijnë filmin horror 28 Days Later (2002), komedinë e errët Intermission (2003), thriller Syri i Kuq (2005), dramë lufte irlandeze The Wind That Shakes the Barley (2006), dhe thriller fantashkencë Sunshine (2007). Ai luajti një grua transgjinore irlandeze në komedinë-dramë Breakfast on Pluto (2005), e cila i dha atij një nominim për Golden Globe Award.
Murphy filloi të bashkëpunonte me regjisorin Christopher Nolan më 2005, duke luajtur Dr. Jonathan Crane / Scarecrow në trilogjinë The Dark Knight (2005–2012) si dhe duke u shfaqur në Inception (2010), Dunkirk (2017) dhe duke portretizuar rolin kryesor të J. Robert Oppenheimer në epikën biografike Oppenheimer (2023). Ai fitoi më shumë rëndësi për rolin e tij si Tommy Shelby në serialin dramatik të periudhës së BBC-së Peaky Blinders (2013–2022) dhe për luajtjen në vazhdimin horror A Quiet Place Part II (2020).
Në vitin 2011, Murphy fitoi Irish Times Theatre Award për aktorin më të mirë dhe Drama Desk Award për Performancën e Jashtëzakonshme Solo për shfaqjen e një personi Misterman. Në vitin 2020, The Irish Times e quajti atë një nga aktorët më të mëdhenj të filmit irlandez.[1]
Jeta e hershme dhe edukimi
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Murphy lindi më 25 maj 1976[2] në Douglas, Cork. Nëna e tij mësonte frëngjisht ndërsa babai i tij, Brendan, punonte për Departamentin e Arsimit.[3] Gjyshi, hallat dhe dajat e tij ishin gjithashtu mësues. Ai u rrit në Ballintemple, Cork, së bashku me vëllain e tij më të vogël Páidi dhe dy motrat më të vogla Sile dhe Orla.[4][5] Ai filloi të shkruante dhe interpretonte këngë në moshën 10-vjeçare.[6]
Murphy u rrit si katolik dhe ndoqi shkollën e mesme katolike me tarifa Presentation Brothers College, ku ia doli mirë akademikisht, por shpesh hynte në telashe, ndonjëherë duke u pezulluar; ai vendosi në vitin e tij të katërt se sjellja e keqe nuk ia vlente mundimi.[3] I pa interesuar për sportin, i cili ishte një pjesë kryesore e kurrikulës së shkollës, ai zbuloi se ndjekjet artistike ishin lënë pas dore në shkollë.[4]
Murphy e mori shijen e parë të interpretimit në shkollën e mesme, kur mori pjesë në një modul drame të prezantuar nga drejtori i Corcadorca Theatre Company, Pat Kiernan. Ai më vonë e përshkroi përvojën si një ndjenjë "të lartë" dhe "plotësisht të gjallë" që më pas u nis për ta ndjekur.[7] Romancieri William Wall, i cili ishte mësuesi i tij i anglishtes, e inkurajoi atë të ndiqte aktrimin, por ai ishte vendosur të bëhej një yll roku.[8] Në fund të adoleshencës dhe në fillim të viteve 20, ai këndoi dhe luajti kitarë në disa grupe së bashku me vëllain e tij, Páidi, dhe dyshja e fiksuar pas Beatles e quajtën grupin e tyre më të suksesshëm The Sons of Mr. Green Genes, të cilin e adoptuan nga kënga e Frank Zappa me të njëjtin emër. Ai më vonë tha se grupi "i specializuar në tekste të çuditshme dhe solo të pafundme kitarë". Atyre iu ofrua një marrëveshje me pesë albume nga Acid Jazz Records, të cilën ata e refuzuan sepse Páidi ishte ende në shkollë dhe dyshja nuk ishin dakord me shumën e vogël të parave që do të merrnin për t'i dhënë etiketës diskografike të drejtat për kompozimet e Murphy.[7][9] Më vonë, Murphy rrëfeu: "Jam shumë i kënaqur në retrospektivë që ne nuk nënshkruam, sepse ti ia lëshon jetën një labeli dhe të gjithë muzikën tënde."[10]
Murphy filloi të studionte drejtësi në University College Cork (UCC) (UCC) në 1996, por dështoi në provimet e tij të vitit të parë sepse ai "nuk kishte ambicie për ta bërë atë".[7] Jo vetëm që ishte i zënë me grupin e tij, por ai e dinte brenda disa ditësh pasi filloi në UCC se ligji nuk ishte ajo që ai donte të bënte.[6] Pasi pa produksionin skenik të Corcadorca të A Clockwork Orange, drejtuar nga Kiernan, aktrimi filloi të tërhiqte interesin e tij.[7] Roli i tij i parë i madh ishte në prodhimin amator të Shoqërisë Drama UCC të Observe the Sons of Ulster Marching Towards the Somme, ku luajti komediani irlandez-amerikan Des Bishop. Murphy gjithashtu luajti rolin kryesor në produksionin e tyre të Little Shop of Horrors, i cili u shfaq në Cork Opera House. Ai më vonë pranoi se motivimi i tij kryesor në atë kohë nuk ishte të ndiqte një karrierë aktrimi, por të shkonte në festa dhe të takonte gra.[6]
Jeta personale
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Në mesin e vitit 2004, Murphy u martua me të dashurën e tij prej kohësh Yvonne McGuinness, të cilën e takoi në një nga shfaqjet e grupit të tij rock në 1996.[11] Ata jetuan në Londër nga viti 2001 deri në vitin 2015, përpara se të transferoheshin në Dublin. Ata kanë dy djem, të lindur në dhjetor 2005 dhe korrik 2007 respektivisht.[12][13]
Një dashnor i zjarrtë i muzikës, Murphy deklaroi në vitin 2004, "E vetmja gjë ekstravagante në lidhje me stilin tim të jetesës është sistemi im stereo, blerja e muzikës dhe shkuarja në koncerte."[7] Ai nuk luan më në një grup rock, por luan rregullisht muzikë me miqtë dhe më vete,[14] dhe ende shkruan këngë.[4] Murphy nuk planifikon të krijojë një grup tjetër dhe tha: "Edhe sikur të isha i mirë, vetë nocioni i të qenit një aktor me një grup rock në krah do të thoshte se nuk do të merresha kurrë seriozisht."[9] Murphy ka paraqitur programe të shumta në stacionin radiodixhital britanik BBC Radio 6 Music që nga viti 2013, duke përfshirë serinë Cillian Murphy's Limited Edition ku ai ndan dhe diskuton muzikën e tij të preferuar.[15] Në vitin 2005, ai emëroi shokët e tjerë aktorë irlandezë Colin Farrell, Jonathan Rhys Meyers, dhe Liam Neeson si miq,[16] duke e quajtur Neeson "babain e tij zëvendësues të filmit".[17] Megjithatë, miqësitë e tij më të ngushta janë ato që ai bëri përpara se të bëhej i njohur.[14][18]
Murphy u rrit si katolik romak dhe kishte qenë në prag të agnosticizmit derisa hulumtoi rolin e tij si fizikan dhe astronaut në filmin Sunshine të vitit 2007, i cili konfirmoi ateizmin e tij.[19][20] Në vitin 2019, ai deklaroi se besimi katolik ende formësonte moralin e tij.[21][22] Ai ishte vegjetarian për rreth 15 vjet, gjë që ai tha se ndodhi sepse ai ishte "i shqetësuar për sëmundjen e lopës së çmendur" dhe jo një vendim moral.[23] Ai gjithashtu kishte shqetësime për praktikat e pashëndetshme të agrobiznesit.[24] Ai filloi të hante mish përsëri për të rritur për rolin e tij në Peaky Blinders.[23] Atij i pëlqen vrapimi.[25]
Filmografia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Filma
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]| Viti | Titulli | Roli | Shënime |
|---|---|---|---|
| 1997 | Quando | Pat | Film i shkurtër[26] |
| 1998 | The Tale of Sweety Barrett | Pat the Barman | |
| 1999 | Eviction | Brendan McBride | Film i shkurtër |
| Sunburn | Davin McDerby | ||
| At Death's Door | Grim Reaper, Jr. | Film i shkurtër | |
| The Trench | Rag Rookwood | ||
| 2000 | Filleann an Feall | Ger | Film i shkurtër |
| A Man of Few Words | Best man | Film i shkurtër | |
| 2001 | On the Edge | Jonathan Breech | |
| How Harry Became a Tree | Gus | ||
| Disco Pigs | Darren / Pig | ||
| Watchmen | Phil | Film i shkurtër | |
| 2002 | 28 Days Later | Jim | |
| 2003 | Intermission | John | |
| Girl with a Pearl Earring | Pieter | ||
| Cold Mountain | Bardolph | ||
| Zonad | Guy Hendrickson | Film i shkurtër | |
| 2005 | Batman Begins | Dr. Jonathan Crane / Scarecrow | |
| Syri i Kuq | Jackson Rippner | ||
| Breakfast on Pluto | Patrick "Kitten" Braden | ||
| 2006 | The Silent City | Soldier | Film i shkurtër |
| The Wind That Shakes the Barley | Damien O'Donovan | ||
| 2007 | Sunshine | Robert Capa | |
| Watching the Detectives | Neil[27] | ||
| 2008 | The Dark Knight | Dr. Jonathan Crane / Scarecrow | Cameo |
| The Edge of Love | William Killick | ||
| Waveriders | Narrator (zëri) | Dokumentar | |
| 2009 | Perrier's Bounty | Michael McCrea | |
| The Water | Son | Film i shkurtër | |
| 2010 | Peacock | John / Emma Skillpa | |
| Hippie Hippie Shake | Richard Neville | Unreleased | |
| Inception | Robert Fischer | ||
| Tron: Legacy | Edward Dillinger, Jr. | Uncredited cameo | |
| 2011 | Retreat | Martin | |
| Në Kohë | Rejmond Leon | ||
| 2012 | Red Lights | Tom Buckley | |
| Broken | Mike Kiernan | ||
| The Dark Knight Rises | Dr. Jonathan Crane / Scarecrow | Cameo | |
| 2013 | Harriet and the Matches | Cat (zëri) | Film i shkurtër |
| 2014 | Aloft | Ivan | |
| Transcendence | Agent Donald Buchanan | ||
| From the Mountain | Narrator (zëri) | Film i shkurtër | |
| 2015 | Atlantic: The Wildest Ocean on Earth | Narrator | Dokumentar; zëri |
| In the Heart of the Sea | Matthew Joy | ||
| 2016 | Anthropoid | Jozef Gabčík | |
| Free Fire | Chris | ||
| 2017 | The Party | Tom | |
| Dunkirk | Shivering Soldier | ||
| 2018 | The Delinquent Season | Jim | |
| The Overcoat | Akaky (zëri) | Film i shkurtër | |
| 2019 | Anna | Lenny Miller | |
| 2020 | A Quiet Place Part II | Emmett | |
| 2021 | All of This Unreal Time | Man | Film i shkurtër |
| 2023 | Kensuke's Kingdom | Dad (zëri) | |
| Oppenheimer | Robert Oppenheimer | ||
| 2024 | Small Things like These | Bill Furlong | Gjithashtu producent |
| 2025 | 28 Years Later | Jim | Post-production; gjithashtu producent ekzekutiv |
| TBA | Steve | Steve | Post-production; gjithashtu producent[28][29][30] |
| 28 Years Later Part II: The Bone Temple | Jim | Duke u xhiruar; gjithashtu producent ekzekutiv | |
| The Immortal Man | Thomas Shelby | Duke u xhiruar; gjithashtu producent |
Television
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]| Viti | Titulli | Roli |
|---|---|---|
| 2001 | The Way We Live Now | Paul Montague |
| 2013–2022 | Peaky Blinders | Thomas Shelby |
Çmimet dhe nominimet
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Artikulli kryesor: Lista e çmimeve dhe nominimeve të marra nga Cillian Murphy
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ Clarke, Donald; Brady, Tara (13 qershor 2020). "The 50 greatest Irish film actors of all time". Irish Times (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 5 gusht 2020. Marrë më 14 qershor 2020.
- ^ Boland, Yasmin (16 gusht 2021). "Horoscope". TV Guide (në anglisht). fq. 72.
- ^ a b Walsh, John (31 mars 2007). "Murphy's lore: Meet the action hero who looks on the verge of tears". The Independent (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 20 prill 2008. Marrë më 18 korrik 2007.
- ^ a b c O'Sullivan, Gemma (1 shkurt 2004). "Ireland: Sane Boy of the Western World". The Sunday Times (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 15 qershor 2011. Marrë më 11 dhjetor 2007.
- ^ Lytal, Cristy (shkurt 2006). "The 24 Finest Performances of 2005: Cillian Murphy" (në anglisht). Premiere. Arkivuar nga origjinali më 5 dhjetor 2008. Marrë më 19 korrik 2007.
- ^ a b c O'Donoghue, Donal (6 shkurt 2004). "Western Hero". RTÉ Guide (në anglisht).
- ^ a b c d e Jackson, Joe (8 shkurt 2004). "From Cork to Gotham". Sunday Independent Life Magazine (në anglisht).
- ^ Kaufman, Anthony (10 nëntor 2005). "Blue Streak". Time Out New York (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 29 shtator 2012. Marrë më 19 korrik 2007.
- ^ a b O'Hagan, Sean (11 qershor 2006). "I just want to challenge myself with each role". The Observer (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 8 janar 2014. Marrë më 8 gusht 2007.
- ^ "Hollywood star Cillian Murphy has swapped his movie script to spin the disks this week". Evening Herald (në anglisht). Dublin. 10 shkurt 2009. Arkivuar nga origjinali më 11 qershor 2014. Marrë më 3 mars 2014.(kërkohet abonim)
- ^ McLean, Craig (24 dhjetor 2005). "A Close Shave". Telegraph Magazine (në anglisht).
- ^ "Cillian Murphy: If you're an actor, it's essential to live like a normal person". Irish Independent (në anglisht). 24 shtator 2014. Arkivuar nga origjinali më 18 qershor 2015. Marrë më 18 qershor 2015.
- ^ Lorna Siggins (3 shkurt 2014). "'Persevere...and keep having a laugh,' actor Cillian Murphy tells youth groups in Galway". Irish Times (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 20 dhjetor 2016. Marrë më 30 nëntor 2016.
- ^ a b Cashin, Declan (6 prill 2007). "Reluctant Hero". Irish Independent (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 9 mars 2013. Marrë më 15 maj 2012.
- ^ "BBC Radio 6 Music announces the return of Cillian Murphy's Limited Edition and welcomes AFRODEUTSCHE to the station". BBC (në anglisht). 29 shtator 2021. Arkivuar nga origjinali më 28 nëntor 2021. Marrë më 28 nëntor 2021.
- ^ Didcock, Barry (12 qershor 2005). "The Man Behind the Mask: The Scarecrow Speaks". The Sunday Herald (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 5 dhjetor 2014. Marrë më 25 shkurt 2014.
- ^ Halper, Jenny (15 nëntor 2005). "Interview: Cillian Murphy on Breakfast on Pluto" (në anglisht). Cinema Confidential. Arkivuar nga origjinali më 27 shtator 2007. Marrë më 20 korrik 2007.
- ^ Naughton, John (tetor 2006). "Actor of the Year – Cillian Murphy". GQ UK (në anglisht).
- ^ Fulton, Rick (30 mars 2007). "Danny's New Golden Boy". Daily Record (në anglisht). Scotland. Arkivuar nga origjinali më 17 tetor 2020. Marrë më 18 korrik 2007.
- ^ "Killing time with Cillian Murphy". GamesRadar (në anglisht). 20 korrik 2017. Arkivuar nga origjinali më 20 korrik 2017.
- ^ Schube, Sam (2 tetor 2019). "How Cillian Murphy Keeps the Fame Wolves at the Door". GQ Style (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 4 tetor 2019. Marrë më 29 shtator 2021.
- ^ "Cillian Murphy interview: 'I'm not afraid to express opinions'". TimeOut (në anglisht). 4 shtator 2013. Arkivuar nga origjinali më 15 shtator 2013. Marrë më 29 shtator 2021.
- ^ a b O'Connor, Roisin (29 mars 2017). "Cillian Murphy gave up vegetarianism after 15 years for Peaky Blinders". Independent (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 20 janar 2018. Marrë më 25 gusht 2017.
- ^ Wallick, Lee (prill–maj 2007). "A, B, Cillian–Z". Wonderland (në anglisht).
- ^ Odell, Michael (mars 2007). "The Cult of Cillian". Elle UK (në anglisht).
- ^ Cillian Murphy Bio, Tribute.ca. Retrieved 25 February 2014.
- ^ "Watching the Detectives (2008)", RottenTomatoes.com. Retrieved 26 May 2008.
- ^ Tartaglione, Nancy (2024-07-03). "Cillian Murphy-Led 'Steve' Wraps Production With Jay Lycurgo Co-Starring: First-Look Set Photo". Deadline (në anglishte amerikane). Marrë më 2024-07-04.
- ^ Tartaglione, Nancy (2024-06-04). "'Peaky Blinders' Movie Officially Greenlit At Netflix With Cillian Murphy Starring & Producing; Tom Harper To Direct From Steven Knight's "No Holds Barred" Script". Deadline (në anglishte amerikane). Marrë më 2024-07-04.
- ^ Tartaglione, Nancy (2024-02-08). "Cillian Murphy Sets Next Movie: Will Star In & Produce 'Steve' For Netflix As He & Alan Moloney Officially Launch Production Company Big Things Films – Q&A". Deadline (në anglishte amerikane). Marrë më 2024-07-04.