Antigua (Litje Antillen)
Antigua (spoansk foar "oold") is een Ailound fon do Litje Antillen in ju Karibik un dät Haud-Ailound fon dän Stoat Antigua un Barbuda.
Geografie
[Beoarbaidje | beoarbaidje Wältext]Dät Ailound lait sowät 80 km aastelk fon Nevis, 50 km noudaastelk fon Montserrat, 100 km noudelk fon Guadeloupe un 40 km suudelk fon Barbuda.
Dät Ailound is sowät 281 km² groot, do Höäwele roagje ap bit ap 400 m uur dän Speegel fon ju See. Do Strounde fon dät Ailound jäilde as besunners fluch un fien.
Wirtskup un Befoulkenge
[Beoarbaidje | beoarbaidje Wältext]Ju Munte fon Antigua is die Aastkaribiske Dollar (EC$). Ju Loundskup wäd bestimd fon Poolmen, Ananas- un Katuun-Fäildere. Aaltouhoope lieuwje 67.000 Ljuude ap Antigua. foar
Geskichte
[Beoarbaidje | beoarbaidje Wältext]Apfiendenge
[Beoarbaidje | beoarbaidje Wältext]Antigua wuude in dän November 1493 fon Christoph Kolumbus ap sien twäide Foart fuunen. Hie naamde dät Ailound ätter sien Skutshillige Maria La Antigua[1] Hie sälwen häd dät Ailound wäil nit betreeden[2] – oun düssen Dai "klapperden" do Spoaniere moorere Ailounde ou, uum Española tou roakjen, un fuuren dän ädderen Mäiden an Antigua foarbie.[3] – un sien Begjuchte skällen dät Ailound so beskrieuwen hääbe, dät dät fon Wüülde bewoond waas, do niks fon Wäid hieden un uk neen Drinkwoater.[4][5] In 1520 fersoachte een Gruppe Spoaniere, dät Ailound tou besiedeljen, man roate bolde wier tou[4] Do ienheemske Indioanere sunt deerbie wäil uutstuurwen, fon hiere Kultuur fiende sik noch toalrieke Artefakte un een poor Siedelengs-Steeden.[4]
Ängelske Kolonie
[Beoarbaidje | beoarbaidje Wältext]Dät Ailound wuude eerste bienaist 150 Jiere ätter ju Apfiendenge, in't Jier 1632, truch do Briten kolonioalisierd. Twisketruch ärooberde ju frantsööske Flotte in dän November 1666 wilst dän Twäiden Ängelsk-Niederloundsken Kriech dät Ailound.
In 1674 bieldede Antigua touhoope mäd Nevis, St. Kitts un Montserrat een Konföderatsjoon fon ängelske Ailound-Kolonien mäd een meensoam Ouoardende-Huus unner dän Gouverneuer William Stapleton[6] Fon 1674 oun wuude Sukkerroor ounbaud, deer wuuden in do foulgjende Jiere Sklouen foar ap dät Ailound broacht. Hiere Toal steech fon 12.000 in't Jier 1713 ap 37.500 in dät Jier 1775.
Ju britiske Kolonioalheerskup duurde bit 1981 tou. Mäd ju Uunouhongegaidsferkloorenge ap dän 1. November 1981 wuude die Noome fon ju Kolonie, Antigua uurd in dän Noome fon dän uunouhongigen Stoat Antigua un Barbuda, die däälich een parlemäntoariske Monarchie is. Ju Haudstääd St. John's, lait ap Antigua.
Kultuur
[Beoarbaidje | beoarbaidje Wältext]Wät dät tou sjoon rakt
[Beoarbaidje | beoarbaidje Wältext]In't Suude fon dät Ailound lait die Kiek-Hoawen Nelson’ Dockyard, aan in't 18. Jierhunnert fon ju Royal Navy befäästigeden Kriechshoawen, die truch sien natüürelke Loage tou ju litje Toal fon Troopenstoarm-seekere Hoawen-Anloagen heert.
Uut dät 17. Jierhunnert stommet ju eerste Sukkerroor-Plontenge fon dät Ailound, Betty's Hope. Die Oainer Christopher Codrington benaamde ju Plontenge ätter sien Dochter Betty. Twäin Wiendmäälne-Toudene un do Ruinen fon ju Baaneräi ärinnerje an dän domoaligen Riekdum.[7]
Ap ju Aasterkaante fon dät Ailound lait dät Natuur-Toankmoal Devil’s Bridge. Do Buulgen fon dän Atlantik foarmden aan natüürelken Boogen uut Kalksteen.
Persöönelkgaiden
[Beoarbaidje | beoarbaidje Wältext]- Eric Clapton (* 1945), ängelsken Gitarrist, Sjunger un Komponist gruundede hier dät Crossroads Centre Antigua , een Droogen-Klinik foar Rieke.
- Frederick Crute (DJ Red Alert) (* 1956), US-amerikoansken DJ un Hip-Hop-Produsänt.
Wällen
[Beoarbaidje | beoarbaidje Wältext]- Düssen Artikkel foutet ap een Uursättenge uut ju düütske Wikipedia.
Ferbiendengen ätter buute
[Beoarbaidje | beoarbaidje Wältext]Oankelde Ätterwiese
[Beoarbaidje | beoarbaidje Wältext]- ↑ ju in ju Santa María La Antigua in Sevilla fereerd wäd, wät sik ap ju Säärke Santa Maria Antiqua in Room belukt, ju fon roomsken Uursproang is; Diskussion in Linda B. Hall: Mary, Mother and Warrior: The Virgin in Spain and the Americas; Ferloag:University of Texas Press, 2009; ISBN=978-0-292-79742-0
- ↑ Lucius Lee Hubbard; Uutreeker:American geographical society: Did Columbus discover the islands Antigua and St. Martin?; 1931
- ↑ Alexander Bridport Becher:The Landfall of Columbus on His First Voyage to America; Ferloag:J. D. Potter; 1856; Kapitel: Apendix Second Voyage 1493–1496
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Unbekoanden Skrieuwer:Antigua and the Antiguans: A Full Account of the Colony and Its Inhabitants; Beend I; Ferloag: Saunders and Otley; 1844; Chapter I., Ousnit Discovery by Columbus; Wier näi eepentelk moaked: Cambridge Library Collection – Slavery and Abolition; Ferloag:Cambridge University Press; 2011; ISBN=978-1-108-02777-9
- ↑ Ju wuude uk wäil bloot uut ju Fierte benaamt, uumdät do Skiepe do aastelke Antillen foulgeden. Hubbard: Did Columbus discover …; ju ooldste kartogroafiske Oubieldenge is wildääge ap ju Piri-Reis-Koarte fon 1513, un dan bie Kunstmann ca. 1519–20 un ju Turiner Koarte ca. 1523. Gregory C. McIntosh, Norman J. W. Thrower (Meeoarbaider):Piri Reis Map of 1513; Ferloag:University of Georgia Press; 2012; ISBN=978-0-8203-4359-4; Kapitel: Puerto Rico and Lesser Antilles; wildääge wuude ju uk ap ju Räächfoart 1496 of leeter besoacht, deer is die Noome Marygalante Bay foar ju Friars Head Bay uurlääwerd (Moll, Atlas minor, 1716–1732), wät sik ap dät uurs al ängelsk benaamde Ailound ap Kolumbus sien Flaagskip fon ju twäide Foart, ju Maria Galanda beluuke kuude.
- ↑ H. Wellenreuther: Niedergang und Aufstieg. S. 401.
- ↑ Betty’s Hope (Memento fon dän 13. August 2006 in't Internet Archive)