İçeriğe atla

Aseksüellik

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Aseksüel sayfasından yönlendirildi)
Makale serilerinden
LGBT
Cinsel yönelim ve cinsiyet
Tarih
Kültür
Haklar
Sağlık
Toplumsal tutum
Önyargı / Şiddet
Akademik alanlar ve söylev
Makale serilerinden
İnsan cinselliği
Cinsiyetler
Cinsel yönelimler
Kavramları
Saptama
Diğer konular

Aseksüellik,[1][2] herhangi birine yönelik cinsel çekim eksikliği veya cinsel etkinlikteki ilgi düşüklüğü veya yokluğu.[3][4][5] Bir cinsel yönelim eksikliği olarak veya karşıcinsellik, eşcinsellik ve çiftcinselliğin yanındaki dördüncü bir varyasyon olarak düşünülebilir.[6][7][8] 2004'te yapılan bir çalışmada aseksüelliğin yaygınlığı %1 olarak belirlenmiştir.[6][9]

Aseksüellik, davranışsal ve genellikle bireyin kişisel veya dini inançları gibi unsurların üzerinde etkili olduğu[10] cinsel etkinlikten kaçınma ve bekarlıktan farklıdır;[11] cinsel davranışın aksine, cinsel yönelimin kalıcı olduğuna inanılmaktadır.[12] Bazı aseksüel kişiler romantik partnerlerini memnun etme arzusu ya da çocuk sahibi olma arzusu gibi çeşitli nedenler dolayısıyla, cinsel çekim veya seks arzusu eksikliğine rağmen cinsel etkinlikte bulunabilirler.[5]

Bir cinsel yönelim olarak aseksüelliğin kabulü ve bilimsel araştırma alanı açısından halen oldukça yenidir,[3][5][7][13] hem sosyoloji hem de psikoloji bakımından büyüyen bir araştırma alanı olarak gelişmeye başlamıştır.[5] Bazı araştırmacıların aseksüelliğin bir cinsel yönelim olduğunu savunmasına karşın, bazı araştırmacılar ise aynı görüşte değildir.[7][8]

İnternet ve sosyal medyanın ortaya çıkışından bu yana çeşitli aseksüel topluluklar oluşmaya başlamıştır. Bu topluluklardan en hızlı büyüyen ve en bilineni David Jay tarafından 2001'de kurulan Aseksüel Görünürlüğü ve Eğitimi Ağı'dır (Asexual Visibility and Education Network) (AVEN).[8][14]

Tanımlamalar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Romantik ilişkiler ve kimlik

[değiştir | kaynağı değiştir]
Daha fazla bilgi: Romantik yönelim

Aseksüel kişiler, herhangi bir cinse yönelik cinsel çekim eksikliğine rağmen, tamamen romantik ilişkilerde bulunabilirler.[8][15][16][17] Cinsel yönelim veya cinsel kimliğin romantik veya duygusal yönleri bakımından, kendilerini karşıcinsel, lezbiyen, gey, çiftcinsel[13] veya aşağıdaki terimlerden biri olarak tanımlayabilirler:

  • aromantik: herkese yönelik romantik çekim eksikliği
  • biromantik (veya ambiromantik): erkeklere ve kadınlara yönelik romantik çekim (fakat aynı zamanda olmasa da olur) - çiftcinselliğin romantik yönü
  • heteroromantik: kendinden farklı cinsiyetten olan kişilere yönelik romantik çekim - karşıcinselliğin romantik yönü
  • homoromantik: kendisi ile aynı cinsiyetten olan kişilere yönelik romantik çekim - eşcinselliğin romantik yönü
  • panromantik: her cinsiyetten olan kişiye yönelik romantik çekim - panseksüelliğin romantik yönü
  • poliromantik: birden çok cinsiyete yönelik romantik çekim (fakat tüm cinsiyetlere değil). Poliseksüelliğin romantik yönü.
  • andromantik, gayneromantik ve ambiromantik: çekici gelen bireyin cinsiyetini ima etmeden yalnızca maskülenliği veya feminenliği ya da interseks/üçüncü cinsiyetten olmayı ifade eden kişilere yönelik romantik çekim; sıklıkla ikili olmayan bir cinsiyet kimliğine sahip aseksüeller tarafından kullanılır. androfili, gaynefili ve ambifilinin romantik yönü.
  • demiromantik veya demiseksüel: kendisini "gri romantik"[18] veya "gri aseksüel" olarak tanımlayan kişi, çünkü bu kişiler yalnızca uygun istikrarlı veya büyük duygusal bağlantı oluştuğunda romantik veya cinsel çekim hissedebilirler.[19]

Cinsel yönelim ve etimoloji

[değiştir | kaynağı değiştir]

Aseksüelliğin, bir cinsel yönelim olup olmadığı üzerinde önemli tartışmalar vardır.[18][20] Özellikle, kimseye seksüel ilgi duymama, cinsel isteğin azalması/bulunmaması belirtilerini Hipoaktif Cinsel İstek Bozukluğu ile aynı kabul edip aseksüelliğin tıbbi bir sorun olduğunu savunanlar bulunur. Fakat aseksüellik genel olarak bir bozukluk (örneğin anorgazm, anhedoni gibi) ya da cinsel işlev bozukluğu olarak kabul edilmez.[21][22][23] Ayrıca aseksüellerin, HCİB olanların aksine bariz bir sıkıntı göstermediği ve cinsel uyarılma konusundaki eksikliklerine ilişkin insanlar arasında zorluk deneyimi yaşamadığı da görülmektedir. Aseksüeller, cinsel çekim hissetmemelerini hayatlarının bir parçası olarak görüp, kalıcı karakteristik özellikleri olarak kabul etmektedirler.[22][24] Aseksüeller ile HCİB'ler arasında yapılan bir çalışmada HCİB'lerin yaşadıkları cinsel arzu ve istek eksikliğini aseksüellerden daha çok sıkıntı ve sorun olarak görüp, daha çok depresif belirtiler gösterdikleri ortaya çıktı.[25] Araştırmacılar Richards ve Barker, hazırladıkları raporda aseksüellerde aleksitimi, depresyon ya da kişilik bozuklukları oranlarında bir anormallik olmadığına değindiler.[22] Bununla birlikte bazı insanlar da aseksüelliğin belirtilen hastalıkların bir sonucu olarak ortaya çıkabileceğini de savunmaktadır.[26]

Bazı argümanlarda aseksüellerin doğal cinselliği reddettiği ve cinselliğin anksiyeteye, istismara sebep olduğunu savunduğu ve bazen mastürbasyon yapan aseksüellerin de bu inanca dayandığı da belirtilir.[20] Bunların haricinde aseksüellerin partnerlerini romantik açıdan memnun edebilmek için cinsel faaliyette bulundukları da argümanlar arasındadır.[20][27]

Aseksüelliğin bir cinsel işlev bozukluğu olup olmadığı toplum içinde halen bir tartışma konusudur. Aseksüellik olarak tanımlanan durumlar genelde bir cinsel yönelim olarak kabul ediliyor.[24]

Bazı bilim insanları, kimi aseksüellerin doğal cinsel dürtüleri olduğu halde mastürbasyona başvurmadıklarını ve aseksüel olarak yaşamlarını sürdürdükleri bu yüzden aseksüelliğin bir cinsel yönelim olduğunu beyan etmişlerdir.[25]

Aseksüel bayrağı

[değiştir | kaynağı değiştir]
Aseksüel bayrağı

Ağustos 2010'da, AVEN dışında ve İngilizceye bağlı kalmaksızın yapılan oylama ve fikirlere dayanılarak yapılan araştırmada; aseksüelliğin farkındalığını artırmak için şu anki bayrak kabul görmüştür. Bayrak AVEN dışı bir websiteden seçilip oylamada %41.1 oyla birinci seçilmiştir ve bu oylamada %10.4lük kesim aseksüelliğin bayrağı olmaması taraftarı olmuştur.[28] Bayrakta 4 yatay şerit bulunmaktadır ve diğer seksüel yönelim bayraklarına benzemektedir. Aseksüelliğin sembolü olarak kabul görülmektedir.

Semboller ve anlamları

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Siyah: Aseksüelliği sembolize etmektedir.
  • Gri: Gri-Aseksüelliği ve demiseksüelliği sembolize etmektedir.
  • Beyaz: Seksüel kesimi ifade etmektedir.
  • Mor: Aseksüel topluluğunu ifade etmektedir. (AVEN)[29]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Asexual". thefreedictionary.com. 18 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2014. 
  2. ^ Harris, Lynn (26 Mayıs 2005). "Asexual and proud!". Salon. 18 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2014. 
  3. ^ a b Bogaert, Anthony F. (2006). "Toward a conceptual understanding of asexuality" 14 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Review of General Psychology 10 (3) 241-250. Retrieved 31 August 2007.
  4. ^ Kelly, Gary F. (2004). "Chapter 12". Sexuality Today: The Human Perspective (7 bas.). McGraw-Hill. s. 401. ISBN 9780072558357  Asexuality is a condition characterized by a low interest in sex. 
  5. ^ a b c d Prause, Nicole; Cynthia A. Graham (Ağustos 2004). "Asexuality: Classification and Characterization" (PDF). Archives of Sexual Behavior. 36 (3). ss. 341-356. doi:10.1007/s10508-006-9142-3. PMID 17345167. 27 Eylül 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2007. 
  6. ^ a b Bogaert, Anthony F. (2004). "Asexuality: prevalence and associated factors in a national probability sample". Journal of Sex Research. 41 (3). ss. 279-87. doi:10.1080/00224490409552235. PMID 15497056. Erişim tarihi: 27 Aralık 2014. 
  7. ^ a b c Melby, Todd (Kasım 2005). "Asexuality gets more attention, but is it a sexual orientation?". Contemporary Sexuality. 39 (11). ss. 1, 4-5. ISSN 1094-5725. 29 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2014  The journal currently does not have a website 
  8. ^ a b c d Marshall Cavendish, (Ed.) (2010). "Asexuality". Sex and Society. 2. Marshall Cavendish. ss. 82-83. ISBN 978-0-7614-7906-2. 21 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2013. 
  9. ^ "Study: One in 100 adults asexual". CNN. 15 Ekim 2004. 27 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2014. 
  10. ^ The American Heritage Dictionary of the English Language (3d ed. 1992), entries for celibacy and thence abstinence
  11. ^ DePaulo, Bella (26 Eylül 2011). "ASEXUALS: Who Are They and Why Are They Important?". Psychology Today. 1 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2014. 
  12. ^ "Sexual orientation, homosexuality and bisexuality". American Psychological Association. 29 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2014. 
  13. ^ a b "Overview". The Asexual Visibility and Education Network (AVEN). 2008. 18 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2014. 
  14. ^ Swash, Rosie (25 Şubat 2012). "Among the asexuals". The Guardian. 27 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2014. 
  15. ^ Westphal, Sylvia Pagan (2004). "Feature: Glad to be asexual". New Scientist. 19 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2014. 
  16. ^ Relationship FAQ 27 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The Asexual Visibility and Education Network (AVEN), 2008. 27 Şubat 2014'te erişilmiştir.
  17. ^ Asexuality 13 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Wellington, N.Z.: Gay Line Wellington, 2000-2010). 27 Şubat 2014'te erişilmiştir.
  18. ^ a b "Cinsiyet ve Toplum - Marshall Cavendish". 16 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2015. 
  19. ^ Adler, Melissa (2010). "Meeting the Needs of LGBTIQ Library Users and Their Librarians: A Study of User Satisfaction and LGBTIQ Collection Development in Academic Libraries". Greenblatt, Ellen (Ed.). Serving LGBTIQ Library and Archives Users. Kuzey Karolina: McFarland. ISBN 978-0-7864-4894-4. 
  20. ^ a b c "Bazı cinsellik uzmanları şüpheli- Todd Melby". 6 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2014. 
  21. ^ "Aseksüeller: Onlar kim ve neden onlar önemli?". 1 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2014. 
  22. ^ a b c "Ruh Sağlığı Uzmanları için Cinsellik ve Toplumsal Cinsiyet: Pratik Bir Rehber". 28 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2015. 
  23. ^ "Aseksüelleri ve köklü potansiyellerini tekrar düşünmek" (PDF). 3 Mart 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2015. 
  24. ^ a b "Aseksüellik: Bir kavramsal anlama doğru". 14 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2014. 
  25. ^ a b "Aseksüellik: Cinsel İstek Bozukluğu Aşırı bir Varyant mı?" Cinsel Tıp Dergisi / Brotto, L. A., Yule, M. A., & Gorzalka, B. B. (2015).
  26. ^ "Aseksüellik: Feminist ve Eşcinsel Yaklaşımlar". 12 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2015. 
  27. ^ "Seks yok lütfen, biz aseksüelleriz!". 3 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2015. 
  28. ^ "Aven-Forum". Aven. 11 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2015. 
  29. ^ "Aven-Forum". Aven. 14 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2015. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Aseksüellik&oldid=34198004" sayfasından alınmıştır