Avis Hanedanı
| Avis Hanedanı | |
|---|---|
| Ülke | |
| Ana hanedan | Portekiz Burgonya Hanedanı |
| Kuruluş | 1385 |
| Kurucu | I. João |
| Yıkılış | 1580 |
| Son hükümdar | I. Henrique António (tartışmalı) |
| Unvan(lar) | Portekiz kralı Aragon kralı Algarve kralı Antakya prensi Portekiz prensi Viseu dükü Coimbra dükü Beja dükü Guimarães dükü |
| Alt kolları | Bragança Hanedanı |
Avis Hanedanı (Portekizce : Casa de Avis ), aynı zamanda Joanine Hanedanlığı (Dinastia Joanina ) olarak da bilinir, Portekiz'in gücünü genişlettiği Rönesans ve keşifleri döneminde başında olan Portekiz kökenli bir hanedandı.
Hanedan, Kral I. Pedro'nun gayri meşru oğlu Portekiz Kralı I. João tarafından kuruldu. Hanedan 1385'te fetret dönemi sonrası João'nun tahta geçmesiyle kurulup I. Henrique'nin öldüğü 1580 yılına kadar varlığını sürdürdü. Avis hükümdarları Portekiz'i Coğrafi keşifler boyunca yönetecek ve Portekiz İmparatorluğu'nun kurulmasının ardından Portekiz'i küresel bir güç haline getirecekti. 1494 yılında Papa VI.Alexander Tordesillas Antlaşması ile yeni dünyayı Portekiz ve İspanya'nın egemenliğine böldü.
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]Kökeni
[değiştir | kaynağı değiştir]Hanedanın adı Avis tarikatı'ndan gelir. I. Pedro ve Teresa Lourenço'nun oğlu olarak doğan João 7 yaşındayken Avis tarikatının büyük üstadı yapıldı.
Kuruluş ve Portekiz tahtına geçiş
[değiştir | kaynağı değiştir]1383'te I. Fernando erkek çocuğu olmadan öldü. Fernando'nun karısı ile hayatta kalan tek çocuğu Beatriz idi.[1] 6 Nisan 1385'te Cortes I. João'yu portekiz kralı ilan etti. 14 Ağustos 1385'te I. João ve Nuno Álvares Pereira Aljubarrota Muharebesi'nde Kastilya ordusunu yendi.[1] Bu muharebe ile Portekiz fetret devrinden çıktı ve Avis hanedanı kesin bir şekilde portekizi yönetmeye başladı.
Hanedanın son bulması
[değiştir | kaynağı değiştir]III. João 1557'de öldüğünde yerine torunu I. Sebastião geçti. Sebastião 1578'de Vadisseyl Muharebesi çocuksuz olarak öldü. Yerine büyük amcası ve III. João'nun kardeşi I. Henrique geçti. Henrique kardinaldi ve çocuğu yoktu. 1580'de Henrique'de öldü. Henrique'nin ölümü sonrası II. Felipe ve Crato başrahibi António arasında bir veraset krizi ortaya çıktı.[2] 1580'de António çeşitli şehirlerde kral ilan edildi. Alcântara Muharebesi'nde Felipe António'nun taraftarlarını yendi. António 1583'e kadar Azorlar'da meşru kral olarak tanındı.[3] 1640'ta IV. João kral oldu ve İber Birliği sonlandı.
Hükümdarlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Portekiz kralları
[değiştir | kaynağı değiştir]| Ad | Hüküm sürdüğü yıllar | Notlar |
|---|---|---|
| I. João | 1385 - 1433 | Avis Hanedanının kurucusu |
| Duarte | 1433 - 1438 | I. João'nun oğlu |
| V. Afonso | 1438 - 1481 | Duarte'nin oğlu |
| II. João | 1481 - 1495 | V. Afonso'nun oğlu |
| I. Manuel | 1495 - 1521 | II. João'nun kuzeni ve Duarte'nin torunu |
| III. João | 1521 - 1557 | I. Manuel'in oğlu |
| I. Sebastião | 1557 - 1578 | III. João'nun torunu |
| I. Henrique | 1578 - 1580 | I. Manuel'in oğlu ve III. João'nun kardeşi |
| António | 1580 | III. João ve I. Henrique'nin yeğeni, I. Manuel'in torunu
II. Felipe'ye karşı taht mücadelesine girişti |
Aragon kralları
[değiştir | kaynağı değiştir]| Ad | Hüküm sürdüğü yıllar | Notlar |
|---|---|---|
| Coimbralı Pedro | 1463 - 1466 | Katalan İç Savaşı'nda II. Juan'a karşı V. Pedro olarak aragon kralı ilan edildi. |
Antakya prensleri
[değiştir | kaynağı değiştir]| Ad | Hüküm sürdüğü yıllar | Notlar |
|---|---|---|
| João | 1456 - 1457 | III. Jean adıyla Antakya prensi oldu. |
Armalar
[değiştir | kaynağı değiştir]| Arma | Ünvan |
|---|---|
| Portekiz kralı | |
| Algarve kralı | |
| Avis haçı | |
| Aragon Kralı | |
| Antakya prensi | |
| Viseu dükü | |
| Beja dükü |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Çağlar Boyunca Kadın Yöneticiler". Erişim tarihi: 5 Eylül 2024.
- ^ "Habsburg yönetimi altındaki İspanya:İmparatorluk ve mutlakiyetçilik, 1516-1598". 7 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2024.
- ^ "Archivo dos Açores". Erişim tarihi: 7 Eylül 2024.