Galata Surları
 | |
| Diğer ad(lar) | Ceneviz Surları |
|---|---|
| Genel bilgiler | |
| Tür | Sur |
| Konum | İstanbul, Türkiye |
| Adres | Azapkapı, Cevahir Çk. 1 A, 34421 Beyoğlu/İstanbul |
| Koordinatlar | 41°01′30″K 28°58′08″D / 41.02500°K 28.96889°D |
| Yenileme | 2021 |
| Yıkılma | 1870 |
Galata Surları veya Ceneviz Surları,[1] günümüzde İstanbul sınırları içerisinde bulunan Galata'yı çevreleyen ve günümüzde bazı kalıntıları varlığını sürdüren surlardır.
Tarihçesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Galata, Bizans döneminde Sykai'nin dış mahallesi olduğu zamanlar korunaklı değildi ve Haliç'in ağzında boydan boya uzanan zinciri tarafından korunuyordu. Bununla birlikte, 1204 yılında şehrin zayıflaması sonrası Galata, bir Venedik mahallesi haline geldi ve daha sonra Ceneviz Cumhuriyeti'nin kolonisi oldu. Bizanslıların itirazlarına rağmen Bizans kontrolü dışında, Cenevizliler mahallelerini kale hendeği ile çevirmeyi başardılar. Koloni etrafındaki kale tipi evlerini kendi yarattıkları ilk duvarla birleştirdiler. Galata Kulesi daha sonra "Turris Sancte Crucis" (Kutsal Haç Kulesi) olarak adlandırıldı ve diğer sur uzatmaları 1349 yılında kuzey kısımda yapıldı. Daha sonraki sur genişletmeleri 1387, 1397 ve 1404 yıllarında gerçekleştirildi. Kabaca yamuk (trapezoid) bir şekilde yapılan bir genişleme onlara geniş bir kapalı alan sağlıyordu. Genişleme, Azapkapı'dan kuzeye Şişhane'ye oradan Tophane'ye ve daha sonra Karaköy'e doğru oldu.
İstanbul'un fethi ardından, Galata Surları büyük ölçüde yıkıldı. Bazı bölümleri Fatih Sultan Mehmed tarafından yıkılsa da, en büyük yıkım 1864'te gerçekleşti. Günümüzde Galata Surları'ndan birkaç harabe duvar ve Galata Kulesi dışında neredeyse hiçbir iz kalmadı.[kaynak belirtilmeli]
Galata Surları'ndan günümüze ulaşan ilk kısım, Azapkapı'ndaki duvar kalıntılarıdır. Bu kalıntılar, Tersane Caddesi'nin Haliç kıyısında yer alır ve Saliha Sultan Çeşmesi ile Sokullu Mehmet Paşa Camii'nin yakınında, Yenikapı-Hacıosman Metro Köprüsü'nün altında bulunur. Kalıntılar, Haliç'e dik ve Haliç'e paralel iki duvardan meydana gelir.[kaynak belirtilmeli]
İstanbul Büyükşehir Belediyesi, surların ayakta kalan bölümünün onarılması için 2021 yılında restorasyon çalışması başlattı.[2]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021.
- ^ "İBB Miras". 27 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2021.
Konuyla ilgili yayınlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Arseven, Celal Esat (1989). Eski Galata ve Binaları. İstanbul: Çelik Gülersoy Vakfı Yayınları.
- D'Alessio, E. Dalleggio (1928). "Une nouvelle inscription génoise découverte à Galata". Revue des études byzantines (Fransızca). 27 (150): 168-174. doi:10.3406/rebyz.1928.4659.
- Sauvaget, Jean (1934). "Notes sur la Colonie génoise de Péra". Syria. Archéologie, Art et histoire (Fransızca). 15 (3): 252-275. doi:10.3406/syria.1934.3760.
- Eyice, Semavi (1969). Galata ve Kulesi. İstanbul: Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu Yayınları.
- Okur Coşkunçay, Esra (2018). "Galata Surları'nın yıkım süreci". Tasarım+Kuram. 25 (14): 33-58. doi:10.23835/tasarimkuram.534679.
- Sağlam, Hasan Sercan (2020). "Galata Kulesi'nin Ceneviz dönemine yönelik bir yeniden değerlendirme". YILLIK: Annual of Istanbul Studies (2): 53-80. 8 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2021.
- Galata Kulesi ve Çevresi Bölge Düzenleme Projesi. İstanbul: Beyoğlu Belediye Başkanlığı Yayınları. 1988.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Mural Slabs from Genoese Galata 23 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.