Kuyruksürengiller
| Kuyruksürengiller | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Zebra kuyruksüreni (Mungos mungo) | |||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Cinsler | |||||||||||||||
| Metne bakınız. | |||||||||||||||
Kuyruksürengiller (Herpestidae), etçiller takımından bir kedimsi familyası.
Bu 35 türden oluşan familyanın üyelerine Afrika, Güney Asya ve Güney Avrupa'da rastlanılır. Familyanın Türkiye'de bulunan tek temsilcisi firavunfaresi'dir (Herpestes ichneumon).
Bu familyanın üyeleri zehirli yılan, akrep ve örümcek türlerine bile cesurca saldırıp bu tür hayvanlardan beslendikleri için insanlar antik çağdan beri bu hünerlerinden yararlanmak için kuyruksürengiller türlerini ev hayvanları olarak beslemiş ve daha geniş bir coğrafyaya yayılmalarında yardımcı olmuşlardır.
Özellikler
[değiştir | kaynağı değiştir]Kuyruksürengiller zarif vücutlu, kısa bacaklı, küçük yırtıcı hayvanlardır. Çoğu türlerin renkleri gri ya da kahverengi olmak üzere tek renklidir; birkaç türün alacalı lekeleri veya çizgileri vardır. Çoğu türlerin kuyrukları kısadır. Uzunlukları 18–71 cm (+15–53 cm kuyruk) ve ağırlıkları 0,2–5 kg arası değişir. Ayaklarında çoğunlukla beş parmakları vardır. Birkaç cinste sadece dört parmak vardır. Tırnaklarını içeri çekemezler. Çoğu türde kötü bir koku üreten anal beze bulunur. Kafaları vücutlarına göre küçük, kulakları küçük ve yuvarlağımsı, burunları sivridir. Türden türe göre 36 ila 40 adet diş bulunur.
Yayılım ve yaşam alanı
[değiştir | kaynağı değiştir]Familyanın en büyük çeşitliliğine Afrika kıtasında Sahara çölünün güneyinde rastlanılır. Birkaç türleri Arap Yarımadası'nda, Güney ve Güneydoğu Asya'da bulunur. Herpestes cinsine ait bir türün (H. ichneumon) İspanya'da ve Türkiye'de bulunmasının doğal mı yoksa insanların yardımı ile mi gerçekleşmiş olduğu kesin olarak bilinmemektedir. Zehirli yılanlar, akrep ve örümcek gibi haşeratlardan korunmak için kuyruksüren türlerinin yardımını kullanan insanlar, bu türleri İtalya, Hırvatistan, Japonya, Karaip Adaları, bazı Büyük Okyanus ve Hint Okyanusu Adalarına da götürmüşlerdir.
Kuyruksürengiller birçok çeşitli yaşam alanlarında rastlanır; çoğu tür açık alanları tercih eder, ama ormanlarda yaşayan birkaç türü de vardır. Genelde fazla kurak olan bölgelerden uzak dururlar.
Yaşam şekli
[değiştir | kaynağı değiştir]Kuyruksürengiller genelde yerde, tırnakları ile kazdıkları tünellerde ya da başka hayvanların terk ettikleri mağaralarda yaşarlar. Çoğu tür bir grup içinde, birkaç tür ise yalnız yaşar. Çoğu türler gündüz aktif iken, birkaç tür gece aktif olur.
Kuyruksürengiller genelde küçük hayvanlar ile beslenir; Böcekler, böceklerin kurtları, diğer omurgasızlar (solucanlar ve yengeçler) ve küçük omurgalı hayvanlar. Bazı türler zehirli yılanları ve akrepleri avlayabilme yetenekleri ile tanılır. Farklı derecede meyve gibi bitkisel şeylerle de beslenirler.
Çoğu türün çiftleşme ve üremesi hakkında çok az bilinmektedir. Çoğu türde dişilerin senede bir defadan fazla 40-80 gün gebe kalıp, 1-5 yavru dünyaya getirdiği bilinir. Yavrular birkaç hafta emzirilir ve uzun süre annelerinin yanında kalırlar.
Sınıflandırma
[değiştir | kaynağı değiştir]Kuyruksürengiller etçiller takımının kedimsiler alt takımına aittir. Eskiden misk kedisigiller familyasına ait oldukları düşünülüp, kısmen bu familyanın bir alt familyası olarak sınıflandırılmışlardır. Yeni genetik araştırmalardan sonra kuyruksürengillerin sırtlangiller ile akrabalıkları daha yakın olduğu ortaya çıkmıştır. En yakın akrabaları ama madagaskar etçilleridir. Madagaskar etçillerinin ilk ortak atalarının bir kuyruksürengil olduğu ve zamanında Mozambik Boğazı'nı geçerek Madagaskar adasına yerleştiği düşünülür. Madagaskar etçillerinin bir kısmi eskiden kuyruksürengiller familyasının alt familyası olarak sınıflandırılmış, sonradan ama ayrılmıştır.
Sınıflandırma
[değiştir | kaynağı değiştir]- Familya: Herpestidae
- Cins: Atilax
- Bataklık kuyruksüreni (Atilax paludinosus)
- Cins Bdeogale
- Çalı kuyruklu kuyruksüren (Bdeogale crassicauda)
- Jackson kuyruksüreni (Bdeogale jacksoni)
- Kara ayaklı kuyruksüren (Bdeogale nigripes)
- Cins Crossarchus
- İskender kuyruksüreni (Crossarchus alexandri)
- Ansorge kuyruksüreni (Crossarchus ansorgei)
- Uzun burunlu kuyruksüren (Crossarchus obscurus)
- Yassı başlı kuyruksüren (Crossarchus platycephalus)
- Cins Cynictis
- Sarı kuyruksüren (Cynictis penicillata)
- Cins Dologale
- Pousargues kuyruksüreni (Dologale dybowskii)
- Cins Galerella
- Kara ince kuyruksüren (Galerella flavescens)
- Galerella ochracea
- Galerella pulverulenta
- İnce kuyruksüren (Galerella sanguinea)
- Kara kuyruksüren (Galerella nigrata)
- Cins Helogale
- Cins Herpestes
- Kısa kuyruklu kuyruksüren (Herpestes brachyurus)
- Boz kuyruksüren (Herpestes edwardsii)
- Hint kahverengi kuyruksüren (Herpestes fuscus)
- Firavunfaresi (Herpestes ichneumon).
- Benekli kuyruksüren (Herpestes javanicus) veya (Herpestes auropunctatus)
- Herpestes naso
- Bengal kuyruksüreni (Herpestes palustris)
- Yakalı kuyruksüren (Herpestes semitorquatus)
- Kızıl kuyruksüren (Herpestes smithii)
- Yengeç yiyen kuyruksüren (Herpestes urva)
- Herpestes vitticollis
- Cins Ichneumia
- Beyaz kuyruklu kuyruksüren (Ichneumia albicauda)
- Cins Liberiictus
- Liberya kuyruksüreni (Liberiictis kuhni)
- Cins Mungos
- Gambiya kuyruksüreni (Mungos gambianus)
- Zebra kuyruksüreni (Mungos mungo)
- Cins Mungotictis
- Dar çizgili kuyruksüren (Mungotictis decemlineata)
- Cins Paracynictis
- Selous kuyruksüreni (Paracynictis selousi)
- Cins Rhynchogale kuyruksüreni
- Meller kuyruksüreni (Rhynchogale melleri)
- Cins Suricata
- Mirket (Suricata suricata)
- Cins: Atilax
Kitaplar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Ronald M. Nowak: Walker's Mammals of the World. Johns Hopkins University Press, 1999 ISBN 0-8018-5789-9
- Wilson, D. E., and D. M. Reeder: Mammal Species of the World. Johns Hopkins University Press, 2005. ISBN 0-8018-8221-4
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Wikimedia Commons'ta Herpestidae ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
Vikitür'de Herpestidae ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
- Genellikle bir fotoğraf ve dağılım haritası ile bireysel türlerin (İngilizce) açıklaması.