Melina's Reviews > Τσέρνομπιλ: Ένα χρονικό του μέλλοντος

Το βιβλίο αυτό δεν σηκώνει κριτική. Ποιος να κριτικάρει τη ζωή, τον πόνο, τη δυστυχία και τις αναμνήσεις αυτών των ανθρώπων; Στις εξιστορήσεις τους ανατριχιάζεις...μένεις άφωνος... σοκαρισμένος...

Στο βιβλίο αυτό είδα έναν άνθρωπο που βασιζόμενος στα ψέματα, την προπαγάνδα, την παραπληροφόρηση, την ελλιπή ενημέρωση και πατώντας στο βαθύ πατριωτικό ένστικτο των ανθρώπων και στην τυφλή πίστη τους στο κράτος δε διστάζει να παίξει με αθώες ζωές και να ρισκάρει ακόμα και το μέλλον της αθρωπότητας, απλά και μόνο για να μην αποκαλυφθεί το αποτρόπαιο έγκλημα που έγινε λόγω της αμάθειας και της ανευθυνότητας των εμπλεκόμενων προσώπων και να μη χάσει την εξουσία απο τα χέρια. Να μην εκτεθεί στα μάτια του εχθρού.

Το βιβλίο αυτό για να το διαβάσεις πρέπει να είσαι προετοιμασμένος να γονατίσεις συναισθηματικά. Εγώ δεν ήμουν. Το διάβασα και σε μικρό χρονικό διάστημα απο το ''Άουσβιτς'' του Rees Laurence, οπότε πόση πίστη να σου μείνει για την ανθρωπότητα. Παρ'όλα αυτά το γεγονός αυτό με βοήθησε να καταλάβω πως τελικά δεν είναι θέμα πολιτικών πεποιθήσεων. Και στο Άουσβιτς των Ναζί όπως και στο Τσέρνομπιλ της ΕΣΣΔ αυτός που εξάντλησε την ευφυϊα του στο κακό, η πηγή του κακού, αυτός που δεν υπολόγιζει τίποτα στο πέρασμά του όταν διακυβεύεται ο τίτλος του, το αξίωμά του, ο μισθός του, τα προνόμιά του, οι ωραιές διακοπές με την οικογένειά του, ένα καινούριο αμάξι, μια προαγωγή, το εξοχικό που πάντα ονειρευόταν, είναι πάντα ο ίδιος ο άνθρωπος.

Όπως πολύ σωστά είχα διαβάσει κάπου ''Αν θες να δεις τέρατα μην τα ψάχνεις στο Τσερνομπιλ, ρίξε μια ματιά στον καθρέφτη''.

''Αν αυτό ήταν πόλεμος τότε εγώ τον είχα φανταστεί εντελώς διαφορετικά... Εκρήξεις παντού, βόμβες να σφυρίζουν πάνω άπ'το κεφάλι μου... Έτσι φανταζόμουν τον πόλεμο''

Δεν μπορώ να συλλογιστώ τη φρίκη που ένιωσαν αυτοί οι άνθρωποι όταν ξεριζώθηκαν από τους τόπους τους, χωρίς κανείς να τους εξηγεί το γιατί. Για αυτούς ήταν άλλη μια συνηθισμένη ανοιξιάτικη μέρα, με τον γαλάζιο ουρανό, με τα πράσινα δέντρα, τα λουλούδια, τα πουλιά. Δεν υπήρχε πόλεμος. Ή μάλλον υπήρχε απλώς αυτη τη φορά ο εχθρός ήταν ''άοσμος, αόρατος, άυλος''.

''Γνώριζα πώς να εγκαταλείψω το σπίτι μου, πώς να φύγω με τα παιδιά μου, τι θα έπαιρνα μαζί μου, τι θα έγραφα στη μητέρα μου. Κι όλα αυτά σε μια εποχή που η ζωή κυλούσε ομαλά και η τηλεόραση έπαιζε κωμωδίες''.

Και απ'την άλλη μεριά μια αχτίδα φωτός στο σκοτάδι, το μεγαλείο της αυτοθυσίας των εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων που με αυταπάρνηση θυσιάστηκαν για το μέλλον της ανθρωπότητας. Μια υπόνοια πως ίσως δικαιούμαστε ακόμα να θεωρούμαστε το πιο εξελιγμένο είδος αυτού του πλανήτη.

Και κάτι ακόμα: όταν συγκρίνουμε το Τσερνομπιλ με τον εξίσου αποτρόπαιο και φρικιαστικό πόλεμο, αφαιρούμε απ'το πρώτο ένα ολόδικό του χαρακτηριστικό. Την ικανότητα του να σκοτώνει σε βάθος χρόνου. Τη στιγμή που όποιος επιστρέφει από έναν πόλεμο ξέρει πώς εφόσον ο πόλεμος έληξε είναι ασφαλής, το ίδιο δεν συμβαίνει με το Τσερνομπιλ που θύματά του βλέπουμε ακόμα και σήμερα και θα βλέπουμε για πολύ καιρό ακόμη.

Θέλω να παραθέσω λίγα ακόμα αποσπάσματα από αυτό το βιβλίο:

''Δεν είναι δύσκολο να κατασκευάσεις ένα καλύτερο και πιο άνετο σπίτι, αλλά είναι αδύνατο να μεταφέρεις σ'ένα νέο τόπο το σύμπαν που έχασαν. Αυτοί οι άνθρωποι ήταν δεμένοι με τη γη τους. Η απομάκρυνσή τους απ'αυτή ήταν ένα βίαιο ψυχολογικό χτύπημα. Κάθε δεσμός τους με μια παράδοση αιώνων έσπασε σε μια νύχτα, ένας ολόκληρος κόσμος χάθηκε στο άγνωστο.... Κανείς δεν έχει τον τρόπο να εγκαταστήσει αυτούς τους αθρώπους σ'ένα μέλλον που δεν τους ανήκει''.

''Το Τσερνομπιλ είναι το μαύρο κουτί της ανθρωπότητας, αυτό που περιέχει την αφήγηση της καταστροφής. Ως εκ τούτου η μαρτυρία των θυμάτων του είναι η μόνη πυξίδα για να αποτρέψουμε την επανάληψή της. Καθώς η μόνη ηθική που μπορεί να μεταφέρει το φορτίο μιας τέτοιας προσπάθειας είναι η ηθική ιερότητα ετούτων των θυμάτων''.

''Είμαστε σαν τα μαύτα κουτιά που έχουν τα αεροπλάνα στο πιλοτήριό τους... Αυτά που καταγράφουν τι συμβαίνει σε κάθε πτήση. Εμείς νομίζουμε ότι ζούμε, ότι μιλάμε, περπατάμε, τρώμε... Νομίζουμε ότι κάνουμε έρωτα...Στην πραγματικότητα όμως καταγράφουμε πληροφορίες για την ανθρωπότητα''

Και μια συγκλονιστική μαρτυρία ενός παιδιού:

''Η γιαγιά γονατιστή μας έλεγε: Προσευχηθείτε! Ήρθε το τέλος του κόσμου. Ο Θεός μας τιμωρεί για τις αμαρτίες μας.
Ο αδελφός μου ήταν οκτώ χρονών και εγώ έξι. Θυμηθήκαμε τις αμαρτίες μας: αυτός είχε σπάσει ένα βάζο με μαρμελάδα βατόμουρο... Κι εγώ δεν είχα πει στη μαμά μου πως είχα σκίσει το καινούριο μου φόρεμα............''