Educational Publications 2018-2020
Educational Publications 2018-2020
Ks;h
4 fY%aKsh
i
m<uqjk uqøKh - 2018
fojk uqøKh - 2019
f;jk uqøKh - 2020
ISBN 978-955-25-0243-9
ii
Y%S ,xld cd;sl .Sh
iii
wms fjuq tl ujlf. orefjda
tl ksjfiys fjfikd
tl mdge;s tl reêrh fõ
wm lh ;=< ÿjkd
- wdkkao iurfldaka -
iv
fmrjok
ukq.=Koï iqrlskakg ks;s lemjqKq l=i,;d msß ukqIH j¾.hdg fï f,dalh
jvd;a fid`ÿre ìula njg m;a l< yels h' ta i`oyd rgl wOHdmkh ksr;=reju
n,iïmkak lr.;hq;= jkafka wkd.; jevf,dj ms<sn`oj o ukd wjÈfhka isáñks'
Èfkka Èk úYaj .ïudkh fj; tlajk idrj;a kj oekqu wfma bf.kqï b.ekaùï
l%shdj,sh iu`. uqiqlr .ekSu wksjd¾hfhka isÿúh hq;= w;ru wmf.a hy.=Koï o
ta yd tald;añl lr.kakg wu;l fkdl< hq;= h' fuu idOkSh .=Kdx. /l.ksñka
jvd;a hym;a isiq mrmqrla ks¾udKh lsÍfï W;alDIag fufyjrg wjeis .=Kd;aul
bf.kqï wdOdrl iïmdokh lsÍu wm fomd¾;fïka;=fõ m%uqL mrud¾:h nj
wjOdrKh lrñ'
fkal úis;=re is;a;ï yd wl=rej,ska imsß fï fm<fmd;a wkd.; f,djg u`. t<s
o,ajk m%§mia;ïN n`ÿ h' Tn mdi,a ìfuka iuq.;a Èkl jqj" ;=áka isys l< yels
ñysß u;l" fï mdvï fmd;a msgq w;r /`§ ;sfnkq ksiel h' .=re ;rej, fkdu`o
wdf,dalh ,nd .ksñka Tn fï oekqu yd úkaokh leál< wk.s ;Hd.fhka ksis
m, fk<d .; hq;af;a ;j ;j;a oekqï wjldY fj; hqyqiq¨j mshuksñks' rch
fm<fmd;a fjkqfjka jeh l< wm%udK jQ OkialkaOhg wñ, w.hla ,nd Èh
yelafla mdi,a isiq ore oeßhka jQ Tng muKs' Èúh fj; yUd tk wfkal ndOl
Èßfhka chf.k" fyg f,dj iqmqIams; lrjkakg oefha oreoeßhkag yelsfõjdhs
wm%udK iafkayfhka wdYS¾jdo lrkafkñ'
v
kshdukh yd wëlaIKh - mS' tka' whs,mafmreu
wOHdmk m%ldYk flduidßia ckrd,a
wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j
ixialdrl uKav,h
- ksfhdacH flduidßia
fla' fla' ysud,s m%sho¾YskS
wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j
vi
f,aLl uKav,h
- úÿy,am;s fiajh
fla' ta' Ñka;d pdreu;S uqksodi
nm$fyda mqjlamsáh W;=r uyd úµd,h
mqjlamsáh
- iyldr úÿy,am;s
wrkaorf.a fodak m%shdks mqIamsld
nm$ch$fldÜgdj W;=r O¾umd, úµd,h
fydalkaor mdr" mkaksmsáh
- .=re fiajh
ã' wkacdks o fldia;d oikdhl
úYdLd úoHd,h
jðr mdr" fld<U 05
- .=re fiajh
ã' fla' ta' fikr;a hdmd
wkq,d úoHd,h
kqf.af.dv
- .=re fiajh
ud;rf.a {dk,;d
wdkkao úoHd,h
fld<U 10
- lÓldpd¾h
fla' ta' iuka l¿fndaú,
ydmsá.ï cd;sl wOHdmk úµdmSGh
óß.u
isxy, NdId ixialrKh
- ksIamdok wxYh
fÊ' tÉ' ufkdaßld m%shx.kS
wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j
vii
iïmdol uKav, igyk
iïmdol uKav,h
viii
mgqk
1 ixLHd - 1 1
2 tl;= lsÍu - 1 6
3 È. uekSu - 1 9
4 wvq lsÍu - 1 13
5 ixLHd rgd 15
6 .=K lsÍu - 1 16
7 Nd. 20
8 >k jia;= yd yev;, 24
9 ixLHd - 2 27
10 m%ia;dr - 1 30
11 fn§u - 1 33
12 mqkÍlaIKh - m<uqjk jdrh 36
13 mßudj yd Odß;dj - 1 44
14 nr uekSu - 1 47
15 ÈYd 51
16 tl;= lsÍu - 2 54
17 ld,h - 1 57
18 wvq lsÍu - 2 59
19 uqo,a - 1 61
ix
20 .=K lsÍu - 2 67
21 È. uekSu - 2 71
22 ld,h - 2 73
23 fn§u - 2 76
24 mqkÍlaIKh - fojk jdrh 81
25 ixLHd - 3 90
26 tl;= lsÍu - 3 92
27 nr uekSu - 2 95
28 wvq lsÍu - 3 99
29 mßudj yd Odß;dj - 2 101
30 .=K lsÍu - 3 103
31 fn§u - 3 105
32 frdau ixLHdxl 108
33 m%ia;dr - 2 109
34 uqo,a - 2 111
35 yev yd wjldYh 115
36 mqkÍlaIKh - f;jk jdrh 118
37 mqkÍlaIKh - jir wjidk 127
weuqKqï
x
ixLHd - 1 1
1 ysia;eka iïmQ¾K lrkak' ixLHd lshjkak'
728
...... 968
...... ......
(6) 729 (7) (8) ...... (9) (10) 994
......
...... ...... ......
...... ...... 983 995
......
...... ......
...... ...... ...... ......
......
...... ...... ......
...... 973 ......
...... ...... ......
...... ...... ......
...... 851 ......
...... 979
......
850
...... ......
6 ms<s;=re ,shkak'
(1) ishhia:dkh 4" oyhia:dkh 7 iy tlia:dkh 5 jk f,i b,lalï
msysgk ixLHdj l=ula o@
(2) tlia:dkh 0" ishhia:dkh 3 iy oyhia:dkh 6 jk f,i b,lalï
msysgk ixLHdj l=ula o@
(3) oyhia:dkh 0" tlia:dkh 0 iy ishhia:dkh 7 jk f,i b,lalï
msysgk ixLHdj l=ula o@
(4) ishhia:dkh 9" tlia:dkh 9 iy oyhia:dkh 0 jk f,i b,lalï
msysgk ixLHdj l=ula o@
2
ixLHd - 1 1
7 .Kl rduqfõ ksrEms; ixLHdj ,shkak'
WodyrKh (- (1)
is o t is o t
2 3 4
................. .................
(2) (3)
is o t is o t
................. .................
3
ixLHd - 1 1
(4) (5)
is o t is o t
................. .................
(1) 1 0 0 (2) 8 0 0
3 0 0
5 0 6 0
7 0
2
2
372
.......................... .......................... ..........................
4
ixLHd - 1 1
i;shla ;=< § fjf<`oi,l wf,ú jQ mqj;am;a ms<sn`o
9
f;dr;=re my; ±lafõ'
udOHh mqj;am;a
.Kk
isxy, 987
fou< 789
bx.%Sis 798
10 5 1 9 4 8 3
7 0 6
(1) tla tla fldgqfõ we;s b,lalï ;=ku Ndú;fhka iEÈh yels úYd,
u ixLHd fjk fjk u ,shkak'
(2) ,shk ,o ixLHd ;=k l=vd u ixLHdfõ isg úYd, u ixLHdj f;la
mámdáhg ,shkak'
(3) tla tla fldgqfõ we;s b,lalï ;=ku Ndú;fhka iEÈh yels
l=vd u ixLHd fjk fjk u ,shkak'
(4) ,shk ,o ixLHd ;=k úYd, u ixLHdfõ isg l=vd u ixLHdj f;la
mámdáhg ,shkak'
5
tl;= lsÍu - 1 2
1 tlia:dkfha isg oyhia:dkhg f.k hñka tl;= lrkak'
ishfha tajd oyfha tajd tflaa tajd
WodyrKh (-
is o t
1
1 3 7
+ 2 1 8
3 5 5
147 409 is o t
509 317 3 8
356 38 + 3 5 6
3 9 4
6
tl;= lsÍu - 1 2
01
3 oyhia:dkfha isg ishhia:dkhg f.k hñka tl;=
lrkak'
ishfha tajd oyfha tajd tflaa tajd
WodyrKh (-
is o t
1
2 5 3
+1 7 5
4 2 8
(1) tla .ilska mqjla f.ä 475 la o ;j;a .ilska mqjla f.ä 341 la
o lvk ,È' lvk ,o uq¿ mqjla f.ä .Kk lSh o@
(2) 3 fY%aKsfha isiqyq 278 la o 4 fY%aKsfha isiqyq 281 la o isá;s' fY%aKs
fofla u isák uq¿ isiqka .Kk lSh o@
(3) mqia;ld,hl fmd;a rdlalhl fmd;aa 605 la ;snqKs' tys ;j fmd;a
185 la ;nk ,È' ±ka rdlalfha we;s uq¿ fmd;a .Kk lSh o@
(4) tla fldaÉÑ fmÜáhl u.Ska 178 la o ;j;a fldaÉÑ fmÜáhl
u.Ska 118 la o isá;a kï fmÜá fofla u isák u.Ska .Kk
lSh o@
(5) wU f.dvl wuq wU f.ä 480 la o bÿKq wU f.ä 168 la o we;'
tys we;s uq¿ wU f.ä .Kk lSh o@
8
È. uekSu - 1 3
fïjdfha È.
ukskafka fldfydu o@
9
È. uekSu - 1 3
2 .=re fïih u; øjH lsysmhla ;nd we;s wdldrh
rEmfha ±lafõ' øjH w;r ÿr ;s;a bß Èf.a fldaÿj ;nd
fikaáógrj,ska uek ,shkak'
6 cm
1m
100 cm
10
È. uekSu - 1 3
3 fikaáógrj,ska ,shkak'
WodyrKh (- 3 m = 300 cm
4 ógrj,ska ,shkak'
WodyrKh (- 500 cm = 5 m
1m ................
.......... 500 cm
9m ................
.......... 1100 cm
13 m ................
.......... 1800 cm
11
È. uekSu - 1 3
mdif,a we;s ia:dk$øjH lsysmhla f;dard f.k tajdfha
6
È. ógrj,ska yd fikaáógrj,ska uek j.=j mqrjkak'
ukskq ,nk È. ógr yd fikaáógr
fikaáógr
^1& .=re fïifha È. 1 m 22 cm 122 cm
^4&
^5&
^6&
7 fikaáógrj,ska ,shkak'
WodyrKh (- 3 m 20 cm = 320 cm
12
wvq lsÍu - 1 4
01
1 wvq lrkak'
WodyrKh (-
94 − 20 = ^1& 79 − 27 =
7 4
−5 2 − 3 0
2 2
13
wvq lsÍu - 1 4
^2& 48 − 24 = ^3& 84 − = 4 3
−1 1 − 2 1
^4& ^5& 89 − 42 =
93 − = 3 3
− 2 1 −2 0
14
ixLHd rgd 5
01
1 rgdj y`ÿkd f.k ysia;ekaj,g .e<fmk ixLHd ,shkak'
(1) 20, 22, 24, ........., ........., .........
15
.=K lsÍu - 1 6
foflka .=K lruq'
WodyrKh (-
ms<s;=r ,efnkafka fufyuhs'
o t
1 4 1 4
2 « 2
« 8 m<uqj 4, 2ka .=K lr we;'
2 8 2 0 fojkqj 10, 2ka .=K lr we;'
2 8 B<`.g 8 yd 20 tl;= lr we;'
WodyrKh (-
ms<s;=r ,efnkafka fufyuhs'
o t
3 8 3 8
2 « 2
« 1 6 m<uqj 8, 2ka .=K lr we;'
7 6 6 0 fojkqj 30, 2ka .=K lr we;'
1 7 6 B<`.g 16 yd 60 tl;= lr we;'
16
.=K lsÍu - 1 6
01
(6) (7) (8) (9) (10)
6 8 7 5 8 8 9 7 9 9
« 2 « 2 « 2 « 2 « 2
3 .eg¨ úi`okak'
(1) ;E.s md¾i,hlg fmd;a folla ne.ska oukq ,efí' tjeks ;E.s
md¾i,a 42 la i`oyd wjYH fmd;a ixLHdj lSh o@
(2) tl lKqjl ne¨ka fol ne.ska lKq 18 l ne¨ka lShla t,a,sh
yels o@
(3) <uhska 49 la i`oyd mekai,a fol ne.ska §ug wjYH mekai,a
.Kk lSh o@
(4) l%Svd W;aijhl § tla lKqjlg fldä fol ne.ska .eg .eish
hq;=j we;' lKq 30 la i`oyd wjYH fldä .Kk lSh o@
(2) 1« 5 15 (7) 7« 5 35
(3) 8« 5 25 (8) 4« 5 50
(5) 6« 5 5 (10) 10 « 5 20
17
.=K lsÍu - 1 6
mfyka .=K lruq'
WodyrKh (-
ms<s;=r ,efnkafka fufyuhs'
o t
3 6 3 6
« 5 « 5
3 0 m<uqj 6, 5ka .=K lr we;'
1 8 0 15 0 fojkqj 30, 5ka .=K lr we;'
3 18 0 B<`.g 30 yd 150 tl;= lr we;'
6 .eg¨ úi`okak'
(1) mka;shl <uhska 25 ne.ska jQ mka;s myla we;' mka;s mfya isák
uq¿ <uhska ixLHdj lSh o@
(2) fmÜáhl mekai,a 36la we;' tjeks fmÜá myl we;s mekai,a
.Kk lSh o@
(3) tla fmÜáhl ìialÜ melÜ my ne.ska fmÜá 29l we;s ìialÜ
melÜ .Kk lSh o@
(4) mn¿ ud,hla iE§ug mn¿ 50la wjYH fõ' tjeks ud, myla
iE§ug wjYH uq¿ mn¿ .Kk lSh o@
18
.=K lsÍu - 1 6
01
oyfhka .=K lruq'
WodyrKh (-
ms<s;=r ,efnkafka fufyuhs'
o t
2 3 2 3
« 1 0
«1 0 3 0 m<uqj 3, 10ka .=K lr we;'
2 3 0 20 0 fojkqj 20, 10ka .=K lr we;'
3 23 0 B<`.g 30 yd 200 tl;= lr we;'
7 .=K lrkak'
8 .eg¨ úi`okak'
(1) mdi,a nia r:hl <uhska 48lg .uka l< yels h' tjeks nia r:
foll .uka l< yels uq¿ <uhska m%udKh fldmuK o@
(2) fmÜáhlg fmd;a 12la ±ñh yels h' tjeks fmÜá mylg ±ñh
yels fmd;a .Kk lSh o@
(3) tla melÜgqjl fgd*s 15la we;' tjeks melÜ oyhl we;s fgd*s
.Kk lSh o@
(4) frda.sfhl= i`oyd Èklg fnfy;a .=,s myla fokq ,efí' Èk 60la
.; jk úg frda.shdg fok ,o fnfy;a .=,s .Kk lSh o@
(5) tla fmÜáhl nksia oyhls' tjeks fmÜá 75la mdi,g ,enqKs
kï ,enqKq nksia m%udKh fldmuK o@
19
Nd. 7
1
1 § we;s rEmj, nd.hla ^ 2 & mdg lrkak'
(4) (5)
20
Nd. 7
01
1
4 § we;s rEmj, ld,la ^ 4 & mdg lrkak'
21
Nd. 7
7 øjH iuQyhlska nd.h y`ÿkd .ksuq'
1
(2) u,a 18 ka 2 l u,a lSh o@
22
Nd. 7
01
1
(1) fnda, 8 ka 4 l fnda, lSh o@
1
(2) weK 16 ka 4 l weK lSh o@
23
>k jia;= yd yev;, 8
(1) A yd B
(2) B yd C
A C
(3) C yd D
(4) D yd A
(5) A yd C
(6) B yd D
24
>k jia;= yd yev;, 8
01
2 fldgq .Kka lr yev w`Èkak'
(1) fldgq 4 la È. fldgq 4la m<, fldgq .Kka lr,d
iup;=ri%hla w`Èkak' yev w`Èuq'
(2) fldgq 8 la È. fldgq 5la m<,
RcqfldaKdi%hla w`Èkak'
ie,eiau
ie,eiau
(1)
25
>k jia;= yd yev;, 8
(2)
Z
A
P R Y
B
C X
26
ixLHd - 2 9
01
999g 1 la jeä ixLHdj
999 + 1 = 1000 - oyi ^ody&
1000 - oyi
2000 - fooyi
3000 - ;=kaoyi
4000 - ydroyi
3248 .............................................................
4120 .............................................................
6050 .............................................................
9990 .............................................................
od is o t od is o t od is o t
od is o t od is o t od is o t
5 ysia;eka mqrjkak'
ixLHdj b,lalu b,lalu msysá ia:dkh b,lalu
olajk w.h
1273 2 ishhia:dkh 200
2640 2 ................................. ....................
28
ixLHd - 2 9
01
6 rjqu ;=< we;s b,lalï ish,a, Ndú;fhka b,lalï
y;f¾ ixLHd myla j.=j ;=< ,shd j.=j iïmQ¾K lrkak'
5
7
0 2
b,lalfuka
ixLHdj ia:dkh wkqj b,lalu
±lafjk w.h
5207 ishhia:dkfha b,lalu 2 200
7 úysÿjd ,shkak'
WodyrKh (- 1675 = 1000 + 600 + 70 + 5
29
m%ia;dr - 1 10
1 mqj;am;a wf,ú i,l Èkl § úl=Kk ,o mqj;am;a
ms<sn`o f;dr;=re my; j.=fõ ±lafõ'
mqj;am; úl=Kk ,o mqj;am;a .Kk
ñysß 10
iqr; 8
Èh; 7
Èuq;= 2
kqjK 8
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
ñysß iqr; Èh; Èuq;= kqjK
mqj;am;
30
m%ia;dr - 1 10
01
mka;shl ckjdß" fmnrjdß" ud¾;= iy wfm%a,a udij,
2
bmÿKq <uhska ms<sn`o f;dr;=re my; rEmfhka ±lafõ'
th weiqfrka my; j.=j mqrjkak'
uu ud¾;=
uu wfma%,a
uu ud¾;=
uu ckjdß
uu fmnrjdß uu ckjdß
uu ckjdß uu ud¾;=
uu ud¾;= uu wfma%,a
uu fmnrjdß uu fmnrjdß
uu ud¾;=
uu fmnrjdß
uu fmnrjdß uu ud¾;=
uu wfma%,a
uu ud¾;=
uu wfma%,a bmÿKq jd¾;d <uhska
udih l< whqre .Kk
ckjdß 5
uu ckjdß
uu ud¾;= fmnrjdß
ud¾;=
wfma%,a
31
m%ia;dr - 1 10
• j.=j weiqfrka my; ±lafjk ;Sr m%ia;drh iïmQ¾K lrkak'
10
9
8
<uhska .Kk
7
6
5
4
3
2
1
0
fmnrjdß
wfm%a,a
ud¾;=
ckjdß
udih
32
fn§u - 1 11
01
foflka fnouq'
WodyrKh (- 26" foflka fnouq' tkï 26 ÷ 2
2 26 13
2 26
2
06
6
0
26 ÷ 2 =13 hs
1 2ka fnokak'
33
fn§u - 1 11
WodyrKh (- 38" foflka fnouq' tkï 38 ÷ 2
2 38 19
2 38
2
18
18
0
38 ÷ 2 =19 hs
3 2 ka fnokak'
WodyrKh
(- 249" foflka fnouq' tkï 249 ÷ 2
ixLHdj f,dl= jqKdg
fnokak yß myiqhs'
Thd lshk foa
yßhg u yß
124
2 249
2
04
4
09
8
1
249 ÷ 2 = 124 b;=re 1 hs
is o t is o t
142
........... 100 + ........
........... 40 + ......
2 ........... ........... + ........ + ......
(2) (3)
is o t is o t
........... ........... + ........ + ...... ........... ........... + ........ + ......
36
mqkÍlaIKh - m<uqjk jdrh 12
01
(4) (5)
is o t is o t
3 ysia;eka mqrjkak'
ixLHdj b,lalu b,lalfuka ksrEms;
w.h
154 4
843 4
467 4
908 9
692 9
519 9
mdi,l isiqkaf.ka ;uka jvd;a u leu;s l%Svdj ms<sn`o
4
úuik ,ÿj my; f;dr;=re ,enqKs'
leu;s l%Svdj isiqka ixLHdj
fpia 275
l%slÜ 725
t,af,a 572
(1) jeä u isiqka ixLHdjla leu;s l%Svdj l=ula o@ tu isiqka ixLHdj
lSh o@
(2) wvq u isiqka ixLHdjla leu;s l%Svdj l=ula o@ tu isiqka ixLHdj
lSh o@
(3) isiqka ixLHd" wvq u ixLHdfõ isg jeä u ixLHdj f;la mámdáhg
,shkak'
37
mqkÍlaIKh - m<uqjk jdrh 12
5 tl;= lrkak'
(1) (2) (3) (4) (5)
1 1 2 5 1 6 5 2 3 4 0 4 6 0 3
+2 4 7 +3 6 6 +2 9 4 +2 5 8 +3 0 9
6 .eg¨ úi`okak'
(1) fld<U isg uykqjr yryd nÿ,a, n,d hk úfYAI YS>%.dó ÿïßhl
uykqjrg hk u.Syq 216 la o nÿ,a,g hk u.Syq 415 la o isá;s'
ÿïßfha .uka lrk uq¿ u.Ska .Kk lSh o@
(2) ud <`. uqoaor 450 la ;snqKs' ;d;a;d ug ;j uqoaor 365 la ÿkafka h'
±ka ud <`. we;s uq¿ uqoaor .Kk fldmuK o@
7 fikaáógrj,ska ,shkak'
(1) 1 m (2) 4 m (3) 6 m (4) 8 m 60 cm (5) 9 m 50 cm
9 wvq lrkak'
(1) (2) (3) (4) (5)
5 4 9 8 7 6 9 9 8 7
−2 0 −5 5 −3 4 −7 9 −5 4
38
mqkÍlaIKh - m<uqjk jdrh 12
01
10 .eg¨ úi`okak'
12 .=K lrkak'
(1) (2) (3) (4) (5) (6)
6 4 8 7 4 1 3 9 2 0 7 5
« 2 « 2 « 5 « 5 «1 0 «1 0
39
mqkÍlaIKh - m<uqjk jdrh 12
13 .eg¨ úi`okak'
(1) jÜáhl u,a 35 la we;' tjeks u,a jÜá foll we;s uq¿ u,a m%udKh
fldmuK o@
(4) tla wfhl=g mdka nd.h ne.ska mdka f.ä 26la lS fofkl=g
m%udKj;a fõ o@
1
14 my; tla tla rEmfha 2 la mdg lrkak'
(4) (5)
40
mqkÍlaIKh - m<uqjk jdrh 12
01
1
15 my; tla tla rEmfha 4
la mdg lrkak'
(4) (5)
od is o t od is o t od is o t
od is o t od is o t od is o t
22 úysÿjd ,shkak'
(1) 1934 = .........................................................................
(2) 4023 = .........................................................................
(3) 6562 = .........................................................................
(4) 8105 = .........................................................................
42
mqkÍlaIKh - m<uqjk jdrh 12
01
irU ixo¾Ykhl § isiqka me,`o isá f;dmams my; rEmfha
23
±lafõ'
25 .eg¨ úi`okak'
(1) tla lKqjlg fldä fol ne.ska fldä 296 la .eg .eiSug wjYH
lKq .Kk lSh o@
(2) fgd*s 408 la fnda;,a follg iudkj ouk ,È' tla fnda;,hlg
±uQ fgd*s .Kk lSh o@
43
mßudj yd Odß;dj - 1 13
A Ndckfha ;sfnk
øj m%udKh fldmuK o@
,Sgr 1hs'
A 1l
B
B Ndckfha ;sfnk øj
? m%udKh ,Sgrhg jvd wvqhs'
tu øj m%udKh
ukskafka fldfydu o@
1l
500 ml 250 ml 100 ml
44
mßudj yd Odß;dj - 1 13
01
1 my; olajd we;s øj m%udK weiqfrka § we;s j.=j iïmQ¾K
lrkak'
fmd,a f;,a
;Ska;
c,h
.ï
f;a lsß
ñ,s,Sgr ñ,s,Sgr
200 ml 800 250 ml 975 ml 125 500 ml
øjh øj m%udKh
f;a ñ,s,Sgr 200 200 ml
;Ska;
lsß
fmd,a f;,a
.ï
c,h
45
mßudj yd Odß;dj - 1 13
3 (1) j.=fjys i`oyka n`ÿka imhd .kak' tu n`ÿkaj,g w,a,k øj
m%udK fldmuK ±hs is;d ,shkak'
(2) tla tla n`ÿkaj,g ±ñh yels c, m%udK fldmuK ±hs uek
j.=j iïmQ¾K lrkak'
4 ñ,s,Sgrj,ska ,shkak'
(1) 2 l = .................................. (3) 7 l = ..................................
(2) 5 l = .................................. (4) 9 l = ..................................
5 ,Sgrj,ska ,shkak'
(1) 1000 ml = ..................... (3) 6000 ml = .....................
(2) 3000 ml = ..................... (4) 8000 ml = .....................
6 ñ,s,Sgrj,ska ,shkak'
(1) 2 l 300 ml = .......................... (4) 6 l 900 ml = ..........................
(2) 5 l 100 ml = .......................... (5)7 l 95 ml = ..........................
(3) 5 l 5 ml = .......................... (6) 8 l 70 ml = ..........................
46
nr uekSu - 1 14
01
nr uekSu i`oyd fhdod .kakd ñkqï mä y`ÿkd .ksuq'
5g 10 g 20 g 50 g 100 g 200 g
500 g 1 kg 2 kg 5 kg
WodyrKh (- (1)
.a?ï 100
100 g .a?ï 250
..............
..............
(2) (3)
(3) (4)
øjHh nr
48
nr uekSu - 1 14
01
;rdÈj,ska ksrEmKh jk nr m%udK wkqj j.=j mqrjkak'
3
m%Yakj,g ms<s;=re imhkak'
(1) (2)
(3) (4)
øjHh nr
iy,a 2 kg 500 g
lrj,
...............................
w,
...............................
lv,
...............................
4 .a?ïj,ska ,shkak'
WodyrKh (- 3 kg = 3000 g (3) 5 kg = ...............................
(1) 6 kg = ............................... (4) 4 kg = ...............................
(2) 1 kg = ............................... (5) 7 kg = ...............................
6 .a?ïj,ska ,shkak'
WodyrKh (- 2 kg 50 g = 2050 g
2 kg la hkq 2000 g fõ' thg 50 g la tl;= l< úg ms<s;=r 2050 g fõ'
(1) 1 kg 400 g = ........................ (3) 4 kg 200 g = ......................
(2) 3 kg 75 g = ........................ (4) 1 kg 750 g = ......................
niakdysr kef.kysr
ol=K
51
ÈYd 15
my; ±lafjkafka l+ôfhl=f.a .uka ud¾.h ms<sn`o
2
úia;rhls' wod< .uka ud¾.h w`Èkak'
(1) P ia:dkfha isg fldgq 3 la kef.kysrg .uka lrhs'
(2) t;eka isg W;=re ÈYdjg fldgq 5 la .uka lrhs'
(3) t;eka isg niakdysr ÈYdjg fldgq 3 la .uka lrhs' l+ôhd ±ka
isákafka wdrïNl ia:dkhg l=uk ÈYdfjka o@
(4) t;eka isg l+ôhd fldgq 5 la ol=Kq ÈYdjg meñfKa' ±ka l+ôhd
isákafka fld;ek o@
52
ÈYd 15
01
my; § we;s Wmfoiaj,g wkqj .e<fmk rEmh fldgqj
4
;=< w`Èkak'
W
53
tl;= lsÍu - 2 16
1 tl;= lrkak'
(1) (2) (3) (4)
1 2 3 4 3 0 1 5 4 1 6 8 5 8 0 3
+1 5 4 7 +3 7 7 9 +3 2 1 2 +2 1 8 9
4114 2109
2258 3429
(1) .euqKq yd úch úoHd, foflys bf.kqu ,nk uq¿ isiqka .Kk
lSh o@
(2) úch úoHd,fha;a wfYdAl úoHd,fha;a isák isiqka .Kfkys tl;=j
lSh o@
(3) ms<s;=r f,i 7543 ,efnkafka l=uk úoHd, foflys YsIH ixLHd
tl;=fjka o@
54
tl;= lsÍu - 2 16
01
4 tl;= lrkak'
(1) udi fofla § u uqøKh lrk ,o uq¿ <ud mqj;am;a ixLHdj lSh o@
(2) ckjdß udifha § uqøKh lrk ,o <ud yd ldka;d mqj;am;a
ixLHdfõ tl;=j lSh o@
56
ld,h - 1 17
01
tfykï uu lshkakï
uu lshkakï i;sfha ojia
wjqreoafoa udi yßhg u"
yßhg u" ms<sfj<ska
ms<sfj<ska
(7) ...................................
Èk" i;s iy udi w;r
2 (8) ...................................
iïnkaOh ±lafjk fia
ysia;eka mqrjkak' (9) ...................................
(11) ...................................
• i;s ''''''''''''''''''''' udi 1hs'
(12) ...................................
• udi '''''''''''''''''''''la wjqreÿ 1hs'
57
ld,h - 1 17
3 j.=j iïmQ¾K lrkak'
udih Èk .Kk
(1) ckjdß 31
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
(10)
(11)
(12)
58
wvq lsÍu - 2 18
01
1 wvq lrkak'
(1) (2) (3) (4) (5)
2 8 4 6 7 0 8 1 9 5
− 9 − 2 9 − 4 5 − 3 7 − 7 6
2 wvq lrkak'
(1) (2) (3) (4) (5)
6 7 8 3 8 0 8 4 7 6 9 2 9 7 7
- 2 3 9 - 1 7 4 - 3 2 8 - 4 5 7 - 4 2 8
59
wvq lsÍu - 2 18
fldgqfõ ±lafjk tla tla ixLHdfjka 136 la wvq lr
4
ms<s;=r ,nd .kak'
278 643
590
840 765
5 .eg¨ úi`okak'
(1) l+vhl we;s iqÿ yd r;= ì;a;r .Kk 66 ls' thska 38 la iqÿ ì;a;r
kï tys we;s r;= ì;a;r .Kk lSh o@
(3) rUqgka 255 lska 39 la krla ù bj;a lrk ,È' b;=re jQ rUqgka
.Kk lSh o@
(4) rdlalhl ;snQ fmd;a 970 lska 246 la b;=re jk fia wfkla tajd
bj;a lrk ,È' bj;a lrk ,o fmd;a .Kk fldmuK o@
(5) mdi,l isák uq¿ <uhska .Kk 398 ls' thska 189 la msßñ <uhs
fj;s' tu mdif,a isák .eyekq <uhska .Kk lSh o@
(6) fmd,a f.ä 887 lska 709 l f,,s bj;a lrk ,È' ;j fldmuK
f.ä m%udKhl f,,s bj;a lsÍug ;sfí o@
(7) ;r. úNd.hlg fmkS isá isiqka .Kk 886 ls' isiqka 639 la úNd.h
iu;a jQfha kï wiu;a jQ isiqka .Kk lSh o@
(8) lvhl úlsKSug ;snQ fmd;a .Kk 892ls' m<uqjk Èk úl=KQ miq
b;=re jQ fmd;a .Kk 436 ls' thska fojk Èk úl=KQ miq b;=re jQ
fmd;a .Kk 228 ls'
60
uqo,a - 1 19
01
fï ldis yd fkdaÜgq
y`ÿkkjd o''''@
............................................ ............................................
............................................ ............................................
............................................ ............................................
............................................ ............................................
............................................ ............................................
............................................ ............................................
61
uqo,a - 1 19
2 ms<s;=re ,shkak'
(1) remsh,g i; lSh o@
(2) remsh,g i; 25 ldis lShla ;sfí o@
(3) remsh,g i; 50 ldis lShla ;sfí o@
(4) i; 50 g i; 25 ldis lShla ;sfí o@
(5) remsh,a folg i; 50 ldis lSh o@
(1)
remsh,a 3'25
(2)
remsh,a 4'50
(3)
remsh,a 5'75
(4)
remsh,a 6'50
62
uqo,a - 1 19
01
4 my; tla tla uqo, f.ùug ldis fhdod .; yels wdldrhla
,shkak'
WodyrKh (-
remsh,a remsh,a i;
remsh,a 15'25 10 5 25
remsh,a 190
(1)
63
uqo,a - 1 19
6 øjHfha jákdlug .e<fmk uqo, fidhd hd lrkak'
(1)
remsh,a 51'50
remsh,a 12'00
(3)
remsh,a 325'00
(4)
remsh,a 62'00
(5)
remsh,a 600'00
64
uqo,a - 1 19
01
fï n,kak ;j;a fkdaÜgq
folla ;sfhkjd'
(1) (4)
remsh,a úiai
........................................... ...........................................
(2) (5)
........................................... ...........................................
(3) (6)
........................................... ...........................................
65
uqo,a - 1 19
8 my; ±lafjk ñ, .Kka f.úh yels wdldr WodyrKfha
±lafjk mßÈ ,shkak'
WodyrKh (-
66
.=K lsÍu - 2 20
01
;=fkys .=Kk j.=j f.dvk`.uq'
1« 3=3
tla jrla ;=k ;=khs'
3 +3 = 6
2«3 =6
fojrla ;=k yhhs'
3+3+3 = 9
3«3=9
;=ka jrla ;=k kjhhs'
3+3+3+3 = 12
4 « 3 = 12
y;r jrla ;=k fod<yhs'
3+3+3+3+3= 15
5 « 3 = 15
mia jrla ;=k myf<djhs'
3+3+3+3+3+3 = 18
6 « 3 = 18
yh jrla ;=k oywghs'
3+3+3+3+3+3+3 = 21
7 « 3 = 21
y;a jrla ;=k úis tlhs'
3+3+3+3+3+3+3+3 = 24
8 « 3 = 24
wg jrla ;=k úis y;rhs'
3+3+3+3+3+3+3+3+3 = 27
9 « 3 = 27
kj jrla ;=k úis y;hs'
3+3+3+3+3+3+3+3+3+3 = 30
10 « 3 = 30
oy jrla ;=k ;syhs'
67
.=K lsÍu - 2 20
1 ysia;eka mqrjkak'
(1) 1 « 3 = ............ (6) ...... « 3 = 18
2 6 4 1 3
3 12
5 7 10 8 9
3 15
68
.=K lsÍu - 2 20
01
y;frys .=Kk j.=j f.dvk`.uq'
1« 4=4
tla jrla y;r y;rhs'
4+4 =8
2«4 =8
fojrla y;r wghs'
4 + 4 + 4 = 12
3 « 4 = 12
;=ka jrla y;r fod<yhs'
4 + 4 + 4 + 4 = 16
4 « 4 = 16
y;r jrla y;r oyihhs'
4 + 4 + 4 + 4 + 4= 20
5 « 4 = 20
mia jrla y;r úiaihs'
4 + 4 + 4 + 4 + 4 + 4 = 24
6 « 4 = 24
yh jrla y;r úis y;rhs'
4 + 4 + 4 + 4 + 4 + 4 + 4 = 28
7 « 4 = 28
y;a jrla y;r úis wghs'
4 + 4 + 4 + 4 + 4 + 4 + 4 + 4 = 32
8 « 4 = 32
wg jrla y;r ;sia folhs'
4 + 4 + 4 + 4 + 4 + 4 + 4 + 4 + 4 = 36
9 « 4 = 36
kj jrla y;r ;sia yhhs'
4 + 4 + 4 + 4 + 4 + 4 + 4 + 4 + 4 + 4 = 40
10 « 4 = 40
oy jrla y;r y;<syhs'
69
.=K lsÍu - 2 20
4 y;frys .=Kk j.=j weiqfrka ysia;eka mqrjkak'
3 6 4 5 2 10 9 7 1 8
28
.... ....
....
10 4
20 5
.... «4 .... 36
8 6
....
.... ....
12
70
È. uekSu - 2 21
01
1 tl;= lrkak'
(1) (2) (3)
m cm m cm m cm
5 25 3 00 4 25
+ 3 70 + 7 80 + 2 65
2 .eg¨ úi`okak'
(1) u,a fmdl=rla iE§ug r;= mdg ßnka 50 cm la o ly mdg ßnka 20 cm la
o wjYH fõ' u,a iE§ug wjYH ßnkaj, uq¿ È. fldmuK o@
(2) fodr frÈ i`oyd 11 m la o cfk,a frÈ i`oyd 15 m la o jk fia ñ,
§ .; hq;= uq¿ ;sr frÈ m%udKh fldmuK o@
(3) mqoa.,fhla m<uqjk Èkfha § 50m 25 cm la È.g o fojk Èkfha
§ 40 m 50 cm la È.g o ,Kqjla weUrefõh' Èk fol wjidkfha §
Tyq úiska wUrk ,o ,Kqfõ uq¿ È. fldmuK o@
3 wvq lrkak'
(1) (2) (3)
m cm m cm m cm
8 50 6 40 12 80
− 3 30 − 3 40 − 2 20
4 .eg¨ úi`okak'
6 .eg¨ úi`okak'
(1) fïihl È. 2 m 50 cmla fõ' tys fl<jrg 1 m 50 cmla È. ;j;a
fïihla ;nk ,È' fïi fofla uq¿ È. fldmuK o@
(2) <ysre úiska idok ,o lvodis oïjef,a È. 5 m 25 cmls' wñ`ÿ
úiska idok ,o lvodis oïjef,a È. 3 m 80 cmls' oïje,a
fofla u uq¿ È. lSh o@
7 wvq lrkak'
(1) (2) (3)
m cm m cm m cm
10 27 38 30 53 23
− 4 56 − 13 40 − 32 71
8 .eg¨ úi`okak'
(1) 6 m 50 cmla È. j;=r nghlska m¿ÿ ùu ksid 3 ml È. m%udKhla
lmd bj;a lrk ,È' b;=re jQ j;=r ngfha È. fldmuK o@
(2) ndOl Èùfï ;r.hl Èùug we;s uq¿ ÿr 100 mls' m<uq ndOlh
30 m 60 cm ÿrlska msysgd we;' m<uq ndOlfha isg ;r. wjidk
;ekg we;s ÿr fldmuK o@
(3) ;d;a;d f.kd úÿ,s lïì frdaf,a È. 50 m 75 cmls' thska
32 m 80 cml È. m%udKhla ksjfia úÿ,s moaO;shg fhdod .kakd
,È' b;=re jQ úÿ,s lïì frdaf,aa È. fldmuK o@
72
ld,h - 2 22
01
meh iy ñks;a;= y`ÿkd .ksuq'
meh 24 la Èk 1 hs'
ta lshkafka'''''''''
Èklg meh 24 hs'
mehlg ñks;a;= 60 hs'
(1)
my hs'
fõ,dj Wfoa '''''''''''''''
• ±ka ke`.sákakg fõ,djhs'
(2)
73
ld,h - 2 22
(3)
fõ,dj oyj,a ''''''''''''''' hs'
• ±ka uOHdyak fõ,djhs'
(4)
(5)
fõ,dj rd;%s ''''''''''''''' miq ù
ñks;a;= '''''''''''''''''''''''''''''''''''''' hs'
• ±ka ksod.kak fõ,djhs'
74
ld,h - 2 22
01
2 i`oyka lr we;s fõ,dj Trf,daiq uqyqK;aj, olajkak'
(1) (2) (3)
75
fn§u - 2 23
3 ka fnouq'
fodvï f.ä 6la jÜá 3lg iudkj
fjka l< úg tl jÜáhlg lSh o@
77
fn§u - 2 23
3 §¾> fn§fï l%uhg ms<s;=r ,nd .kak'
(1) 33 ÷ 3 (4) 67 ÷ 3 (7) 90 ÷ 3
(2) 69 ÷ 3 (5) 45 ÷ 3 (8) 84 ÷ 3
(3) 60 ÷ 3 (6) 75 ÷ 3 (9) 76 ÷ 3
4 ka fnouq'
wU f.ä 8 la jÜá 4 lg iudkj
fn¥ úg tl jÜáhlg wU lSh o@
tkï" 48 ÷ 4 = 12 ls'
79
fn§u - 2 23
§¾> fn§fï l%uhg ms<s;=r ,nd .ksuq'
WodyrKh (- 18
4 75
4
35
32
3
75 ÷ 4 = 18 b;=re 3 hs'
(5) tla fld<hlska fmd;a 3 lg ljr ±ñh yels h' fmd;a 54 lg ljr
±óug fld< lShla wjYH fõ o@
80
mqkÍlaIKh - fojk jdrh 01
24
1 ñ,s,Sgrj,ska ,shkak'
2 ,Sgrj,ska ,shkak'
81
mqkÍlaIKh - fojk jdrh 24
5 lsf,da.a?ï yd .a?ïj,ska ,shkak'
(1) 1200 g = .......................... (4) 7050 g = ..........................
(2) 3510 g = .......................... (5) 9120 g = ..........................
(3) 4475 g = .......................... (6) 9075 g = ..........................
6 .a?ïj,ska ,shkak'
(1) 4 kg 400 g = .......................... (4) 2 kg 900 g = ..........................
(2) 6 kg 320 g = .......................... (5) 3 kg 822 g = ..........................
(3) 7 kg 110 g = .......................... (6) 5 kg 70 g = ..........................
W
;drlS
*d;sud ñfI,a
l=ud¾
wud
82
mqkÍlaIKh - fojk jdrh 01
24
8 tl;= lrkak'
83
mqkÍlaIKh - fojk jdrh 24
A ys i`oyka tla tla m%ldYhg .e<fmk jpkh B
10
fldgiska fidhd hd lrkak'
A B
w`.yrejdodg Èk follg miq oji foieïn¾
i;sfha m<uqjk oji fmnrjdß
nodod Èkg fmr oji fikiqrdod
wvqu Èk .Kkla we;s udih i`ÿod
wjqreoafoa wjidk udih cQ,s
Tlaf;dan¾ udihg fmr udih isl=rdod
wjqreoafoa y;ajk udih w`.yrejdod
isl=rdodg miqj fhfok ksjdvq oji iema;eïn¾
1 2 3
(3) 18 fjksodhska wdrïNjk i;sfha 4 5 6 7 8 9 10
miajk Èkh yd oji l=ula o@ 11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
(4) fkdjeïn¾ m<uqfjksodg fmr Èkh" 25 26 27 28 29 30
oji iy udih ,shkak'
84
mqkÍlaIKh - fojk jdrh 01
24
12 ysia fldgq mqrjkak'
(1) (2) (3) (4) (5)
7 2 8 0 9 4 2 5 6 7 3 5
-2 6 -3 2 - 4 9 - 3 9 - 2 2 8
13 .eg¨ úi`okak'
14 ms<s;=re imhkak'
(1) remsh,a 30 l uqo,la fkdaÜgqjlska yd ldishlska f.úh yels wdldrh
,shkak'
85
mqkÍlaIKh - fojk jdrh 24
my; ±lafjk uqo, ldis iy fkdaÜgq Ndú;fhka f.úh
15 yels wdldrhla ,shkak'
(1) remsh,a 12.75 (3) remsh,a 90.50
(2) remsh,a 27.25 (4) remsh,a 210.75
32 8 « 3 28 10 « 4 24 3 « 4 12 7«4 40 8«4
40 27 6«4 18 8«4
3«4
21 4«4
32 8«3 12 7«4
86
mqkÍlaIKh - fojk jdrh 01
24
18 ms<s;=re imhkak'
19 .eg¨ úi`okak'
(1) mdrl 5 m la È.g ;dr oud we;' ;dr fkd±uQ fldgfia È. 6 mls'
mdf¾ uq¿ È. lSh o@
87
mqkÍlaIKh - fojk jdrh 24
20 Trf,daiq uqyqK;aj, oelafjk fõ,dj ,shkak'
88
mqkÍlaIKh - fojk jdrh 01
24
22 my; m%Yakj,g ms<s;=re imhkak'
(1) meh nd.hlg ñks;a;= lSh o@
24 .eg¨ úi`okak'
(1) tla wfhl=g 3 ne.ska wU f.ä 42la lS fofkl=g Èh yels o@
(2) 52 m la È. ,Kqjla 4 m len,s lShlg fjka l< yels o@
(3) mEka 65la tla wfhl=g 3 ne.ska fnod ÿka úg
(i) lS fofkl=g fnod Èh yels o@
(ii) lShla b;=re fõ o@
(4) (i) isiqka 80 fofkl= ;sfokd ne.ska lKavdhï lShlg fjka
l< yels o@
(ii) lS fofkl= b;=re fõ o@
(5) (i) fjr¿ f.ä 85 la 4 ne.ska lS fofkl=g ,nd Èh yels o@
(ii) f.ä lShla b;=re fõ o@
(iii) ;j;a wfhl=g f.ä 4 la ,nd §ug kï ;j fjr¿ f.ä lShla
wjYH fõ o@
89
ixLHd - 3 25
• ixLHdjl b,lalï msysá ia:dk udre l< úg ,efnk ixLHd
tlsfklg fjkia fõ'
2 5 0 6
1 4
1
9 8
(1) (i) fldgqj ;=< we;s b,lalïj,ska b,lalï y;f¾ ixLHd 3la
,shkak'
(ii) tu ixLHd ;=k wjfrdayK l%uhg ,shkak'
(2) (i) by; fldgqj ;=< we;s b,lalï Ndú;fhka b,lalï y;f¾
fjk;a ixLHd ;=kla ,shkak'
(ii) tu ixLHd wdfrdayK l%uhg ,shkak'
4 ysia;eka mqrjkak'
b,lalfuka
ixLHdj b,lalu b,lalu msysá ia:dkh
ksrEms; w.h
2325 2 oyhia:dkh 20
4492 4 400
........................................
7008 ...................
oyiia:dkh ...................
3486 ...................
tlia:dkh ...................
8645 ...................
ishhia:dkh ...................
91
tl;= lsÍu - 3 26
1 tl;= lrkak'
tl;= lrkak'
2
(1) 1546 + 2823 (3) 1289 + 3509
(2) 3426 + 3268 (4) 5382 + 3295
3 .eg¨ úi`okak'
(1) .ul msßñ 3439 la o .eyekq 3548 la o isá;s' .fï isák uq¿ msßi
fldmuK o@
(2) u,a j;a;l frdai me< 3722 la isgqjd ;snqKs' tys ;j;a frdai me<
1194 la isgqjk ,È' ±ka u,a j;af;a we;s uq¿ frdai me< .Kk
lSh o@
92
tl;= lsÍu - 3 26
01
4 ms<s;=re imhkak'
(1) (2) (3) (4)
1 5 3 1 1 3 4 9 4 3 6 8 1 7 6 5
2 8 3 4 7 1 1 9 1 2 2 1 3 0 2
+ 1 2 0 +1 1 2 4 +3 1 9 0 +3 0 1 2
5 tl;= lrkak'
(1) 1032 + 1637 + 1214 (3) 1562 + 2011 + 1075
(2) 2324 + 1401 + 320 (4) 2036 + 52 + 808
remsh,a 1312 remsh,a 595 remsh,a 2020 remsh,a 1200 remsh,a 4380
(1) A yd B leg fofla we;s uqo,a m%udKj, tl;=j fidhkak'
(2) C, D yd E leg ;=fkys u we;s uqo,a m%udKj, tl;=j fidhkak'
(3) by; (1) yd (2) ms<s;=re weiqfrka leg ish,af,a u we;s uqo,a
m%udKj, tl;=j fidhkak'
93
tl;= lsÍu - 3 26
A, B, C, D yd E wdh;k my tla Èkhl § ksIamdokh
7
lrk ,o fgd*s ms<sn`o f;dr;=re my; j.=fõ ±lafõ'
(1) tla tla ksIamdok wdh;kh" Èkh ;=< ksmojk ,o uq¿ fgd*s
.Kk ysia fldgqj ;=< ,shkak'
94
nr uekSu - 2 27
01
1 øjH foflys nr tl;= lr ,shkak'
WodyrKh :-
(1)
350 g + 250 g = .............
(2)
5 kg + 5 kg = .............
(3)
2 kg + 1 kg = .............
(4)
700 g + 550 g = .............
(5)
2 kg 300 g + 1 kg 500 g= .............
95
nr uekSu - 2 27
2 tl;= lrkak'
(1) (2) (3)
kg g kg g kg g
1 200 1 650 1 575
+ 3 400 + 3 275 + 408
96
nr uekSu - 2 27
01
wuq;a;ka msßilg lsß f;a ms<sfh, lsÍu i`oyd f.or ;snQ
4
iSks" f;a fld< yd lsß msá fhdod.;a miq b;=re jQ m%udK
my; ±lafõ' tla tla øjHfhka fhdod .;a m%udKh fidhkak'
;snQ m%udKh b;=re m%udKh f;a iE§ug
fhdod .;a m%udKh
1 kg 250 g 1 kg = .......................
1 kg 500 g = .......................
5 wvq lrkak'
(1) (2) (3)
kg g kg g kg g
5 475 6 250 7 400
− 2 350 − 4 150 − 3 400
97
nr uekSu - 2 27
6
1 kg 2 kg 5 kg
7kg
1 kg, 2 kg
....................... ......................... ......................... .........................
99
wvq lsÍu - 3 28
(3) wdmk Yd,djlg Èkl § úlsKSu i`oyd f.fkk ,o nksia .Kk
325ls' Èkh wjidkfha § b;=re jQ nksia .Kk 72ls' úl=Kk ,o
nksia .Kk lSh o@
(4) uyj,;ekak uy úÿyf,a isiqyq 595la isák w;r tys lksgq úÿyf,a
isiqyq 947la isá;ss' uy úÿy,g jvd lksgq úÿyf,a isák isiqka
.Kk lSh o@
(5) .nvdjl ù f.daks 875la ±ñh yels h' ±kg we;af;a 580ls' ;j ù
f.daks lShla .nvdjg ±ñh yels o@
(6) 400 gla nr ¨Kq l=vq melÜgqjlska" mdúÉÑ l< miq 130 gla b;=re
ù ;snqKs' mdúÉÑ l< ¨Kq l=vq m%udKh fldmuK o@
(8) nUrlkao Èh we,a, 263 mla yd Èh¨u Èh we,a, 171 mla Wi h'
Èh¨u Èh we,a,g jvd nUrlkao Èh we,a, fldmuK Wi o@
100
mßudj yd Odß;dj - 2 29
01
1 tl;=j ,Sgrj,ska ,shkak'
2 tl;= lrkak'
(1) (2) (3)
l ml l ml l ml
1 400 3 600 2 700
+ 1 100 +1 200 + 1 500
3 wvq lrkak'
(1) (2) (3)
l ml l ml l ml
5 500 2 300 3 750
− 3 250 − 1 100 − 1 500
101
mßudj yd Odß;dj - 2 29
(4) (5) (6)
l ml l ml l ml
5 125 3 475 4 750
− 2 225 − 1 750 − 1 900
WodyrKh (-
Ndckhl ;snQ lsß m%udKh 2 l 250 ml ls' thg ;j lsß 1 l 500 ml la
tl;= lrk ,È' ±ka Ndckfha we;s uq¿ lsß m%udKh fldmuK o@
l ml
Ndckfha ;snQ lsß m%udKh = 2 250
tl;= l< lsß m%udKh = 1 500
uq¿ lsß m%udKh = 3 750
(2) wïud rileú,s iE§ug meKs 2 l la f.k wdjd h' thska wjYH
jQfha 1l 500 ml ls' b;=re jQ meKs m%udKh ñ,s,Sgr lSh o@
(3) l=vd ud¿ gexlshla msrùug c,h ,Sgr 3 l 500 ml la wjYH fõ'
±kg tys we;af;a c,h ,Sgr 2 l 250 ml la muKs' gexlsh msrùug
;j fldmuK c, m%udKhla wjYH o@
102
.=K lsÍu - 3 30
01
3ka .=K lruq'
WodyrKh (-
ms<s;=r ,efnkafka fufyuhs'
o t
2 4 2 4
« 3 « 3
1 2 m<uqj 4, 3 ka .=K lr we;'
7 2 6 0 fojkqj 20, 3 ka .=K lr we;'
1 7 2 B<`.g 12 yd 60 tl;= lr we;'
2 .eg¨ úi`okak'
(1) frÈ ógrhlska mqgq ljr 3 la ueish yels h' frÈ ógr 12 lska mqgq
ljr lShla ueish yels o@
(3) pdßldjla i`oyd tla nia r:hlg isiqka 56 fokd ne.ska nia r:
;=kla fhdod .kakd ,È' pdßldjg iyNd.s jQ uq¿ isiqka .Kk
lSh o@
103
.=K lsÍu - 3 30
4 ka .=K lruq'
WodyrKh (-
ms<s;=r ,efnkafka fufyuhs'
o t
6 5 6 5
« 4 « 4 m<uqj 5, 4 ka .=K lr we;'
2 0
2 6 0 2 4 0 fojkqj 60, 4 ka .=K lr we;'
2 2 6 0 B<`.g 20 yd 240 tl;= lr we;'
4 .eg¨ úi`okak'
(1) tla we`ÿulg we,a,Sug fnd;a;ï 12 la wjYH fõ' tjeks we`ÿï
y;rlg we,a,Su i`oyd wjYHjk fnd;a;ï .Kk lSh o@
104
fn§u - 3 31
01
3ka fnouq'
WodyrKh (- 42
3 126
12
06
6
0
126 ÷ 3 = 42 hs
WodyrKh (-
135
3 405
3
10
9
15
15
0
405 ÷ 3 = 135 hs
105
fn§u - 3 31
4 ka fnouq'
WodyrKh (- 40
4 160
16
00
0
0
160 ÷ 4 = 40 hs
WodyrKh (-
136
4 547
4
14
12
27
24
3
549 ÷ 4 = 136 b;=re 3 hs
106
fn§u - 3 31
01
5 §¾> fn§fï l%uhg .eg¨ úi`okak'
(1) tla <ufhl=g u,a 3 ne.ska u,a 132 la <uhska lS fofkl=g fnod
Èh yels o@
(3) nxl=jl <uhska ;sfofkl=g jdä úh yels h' <uhska 420lg jdä
ùu i`oyd tjeks nxl= lShla wjYH o@
(4) ;, ler,s 640 la we;' tla melÜgqjl y;r ne.ska melÜ lShla
iEÈh yels o@
107
frdau ixLHdxl 32
1 isg 10 f;la frdau ixLHdxl y`ÿkd .ksuq'
yskaÿ wrdì
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
ixLHdxlh
frdau
i ii iii iv v vi vii viii ix x
ixLHdxlh
1
ixLHd kduhg wod< frdau ixLHdxlh hd lrkak'
my iv
y;r v
kjh viii
;=k vi
yh ix
wg iii
2 ysia;eka mqrjkak'
frdau
ixLHdxlh viii ii iv ........ ........ ........ ix vii ........ ........
yskaÿ wrdì
ixLHdxlh 8 ........ ........ 10 1 6 ........ ........ 3 5
.................. ii ..................
.................. iv ..................
.................. ix ..................
108
m%ia;dr - 2 33
01
fjf<`oi,l Èkl § úl=Kk ,o m,;=re ms<sn`o
1
f;dr;=re my; j.=fõ ±lafõ'
m,;=re úl=KQ f.ä
.Kk
wU 9
fmar 12
Èjq,a 10
flduvq 14
wem,a 8
(5) Èkh ;=< § úlsKS we;s uq¿ m,;=re f.ä .Kk '''''''''''''''''''''' fõ'
109
m%ia;dr - 2 33
2 j;af;a isák i;=ka .Kka lr j.=j iïmQ¾K lrkak'
i;df.a ku isák
.Kk
f,akd
.srjd
uhskd
iuk<hd
f.d¿ fn,a,d
110
uqo,a - 2 34
01
.kq fokq lruq'
(2) (3)
remsh,a i; remsh,a i;
........ ....... ........ .......
+ ........ ....... + ........ .......
111
uqo,a - 2 34
113
uqo,a - 2 34
5 § we;s ñ, yd m%udK wkqj ì,am;a iïmQ¾K lrkak'
ñ,
øjHh m%udKh
remsh,a i;
iSks 1 kg 100 00
lsß msá 200 g 200 00
f;a fld< 100 g 75 00
w, 1 kg 80 00
iy,a 1 kg 98 00
ud¿ 250 g 110 00
(1) ñ,
øjHh m%udKh
remsh,a i;
iSks 500 g
lsß msá 1 kg
f;a fld< 200 g
f.úh hq;= uq¿ uqo,
(2) ñ,
øjHh m%udKh
remsh,a i;
iy,a 5 kg
w, 500 g
ud¿ 500 g
f.úh hq;= uq¿ uqo,
114
yev yd wjldYh 35
01
B E
F
A
D
C G
iuñ;sl rEm iuñ;sl
fkdjk rEm
A C
J H
I
116
yev yd wjldYh 35
01
my; olajd we;s rEmj, tla iuñ;s wlaIhla we`o we;'
4 tajdfha ;j;a iuñ;s wlaIhla w`oskak'
(1) (6)
(2) (7)
(3)
(8)
(4) (9)
(5)
(10)
117
mqkÍlaIKh - f;jk jdrh 36
1 ms<s;=re ,shkak'
5 .eg¨ úi`okak'
(1) hy¿jka ;sfofkl= úiska tl;= lrk ,o uqoaor ixLHd ms<sfj<ska
302" 76 yd 1508la fõ' ;sfokd úiska tl;= lrk ,o uq¿ uqoaor
.Kk lSh o@
7 ms<s;=re imhkak'
(1) (2) (3)
kg g kg g kg g
1 300 5 125 1 500
+2 700 +3 900 + 750
120
mqkÍlaIKh - f;jk jdrh 01
36
8 j.ka;s ,shd úi`okak'
(1) wïud iqÿ lel=¿ iy,a 2 kgla o r;= lel=¿ iy,a 2 kg 500 gla o
f.kdjd h' wïud f.kd iy,aj, uq¿ nr fldmuK o@
(2) 50 kgla nr iSks f.dakshlska 17 kg 500 gla úl=KQ miq f.daksfha
b;=re jQ iSks m%udKh fldmuK o@
(3) m<uqjk msá f.daksfha nr 40 kg 400 gls' fojk msá f.daksfha
nr 35 kg 250 gls' m<uqjk msá f.daksfha nr fojk msá f.daksfha
nrg jvd fldmuK jeä o@
(4) lejqï iE§u i`oyd iy,a 2 kg 400 g wjYH fõ' ksjfia we;af;a
iy,a 1 kg 600 gla muKs' lejqï iE§u i`oyd ;j fldmuK iy,a
/f.k wd hq;= o@
9 wvq lrkak'
121
mqkÍlaIKh - f;jk jdrh 36
10 .eg¨ úi`okak'
(1) ud¿ áka 125 lska áka 94la bj;a lf<a kï b;=rejk ud¿ áka
.Kk lSh o@
(2) y;rjk fY%aKsfha isák isiqka 270 lska 237 la jd¾Isl pdßldj
i`oyd iyNd.s jQfha kï pdßldjg iyNd.s fkdjQ isiqka .Kk
lSh o@
11 .eg¨ úi`okak'
(1) ud¿ gexlshlg c,h 10 l la ±ñh yels h' tys c,h 5 l 500 ml la
we;' gexlsh msrùug ;j fldmuK c, m%udKhla wjYH o@
(2) fnda;,hl m,;=re hqI 700 ml la ;snqKs' thg c,h 3 l 500 ml ñY%
lr m,;=re îu ilia lrk ,È' ilia lrk ,o uq¿ îu m%udKh
fldmuK o@
12 .=K lrkak'
122
mqkÍlaIKh - f;jk jdrh 01
36
13 .eg¨ úi`okak'
(1) tla <ufhl=g mekai,a fol ne.ska <uhska 49 fofkl=g §u i`oyd
wjYH mekai,a .Kk lSh o@
(2) tla nxl=jl ;sfofkl= ne.ska nxl= 75 l lS fofkl=g jdä úh
yels o@
(3) kegqï lKavdhul 64 fofkla isá;s' tla wfhl=g j<¨ 4 ne.ska
ish¨ fokdg u §ug j<¨ lShla wjYH o@
(4) uf.a whshdf.a ±ka jhi wjqreÿ 15 ls' iShdf.a ±ka jhi whshdf.a
jhi fuka mia .=Khls' iShdf.a ±ka jhi wjqreÿ lSh o@
15 .eg¨ úi`okak'
(1) mdi,l 4 fY%aKsfha <uhska tla wfhl=g mEka fol ne.ska §ug
mEka 620 la fnod fok ,È' 4 fY%aKsfha isák <uhska .Kk lSh o@
(2) irU ixo¾Ykhlg iyNd.s jQ tla isiqfjl=g y;r ne.ska ne¨ka
872 la fnod fok ,È' irU ixo¾Ykh i`oyd iyNd.s jQ isiqka
.Kk lSh o@
(3) w;amkaÿ 215 la tla mdi,lg fol ne.ska mdi,a lShlg ,nd Èh
yels o@
(4) wU f.ä 560 la iudkj f.dvj,a ;=klg fjka lrk ,È' tla
f.dvl we;s wU f.ä .Kk lSh o@ wU f.ä lShla b;=refõ o@
123
mqkÍlaIKh - f;jk jdrh 36
§ we;s frdau ixLHdxlhg fmr yd miq frdau ixLHdxl
16 ysia;efkys ,shkak'
fmr miq
(1) ................ ii ................
(1) isiqka iudk m%udKhla leu;s ù we;s wdydr j¾. fol fudkjd o@
(2) jeä fofkl= leu;s wdydr j¾.h l=ula o@ fldmuK isiqka .Kkla
thg leu;s o@
124
mqkÍlaIKh - f;jk jdrh 01
36
18 my; ñ, o¾Ykh n,d m%Yakj,g ms<s;=re ,shkak'
ñ, o¾Ykh
remsh,a 11.00
remsh,a 12.25
remsh,a 90.00
remsh,a 504.00
19 ysia;eka mqrjkak'
NdKAvh 1 kgl ñ, ñ, § .;a f.úh hq;= uqo,
remsh,a i; m%udKh remsh,a i;
mßmamq 120 00 2 kg
ñßia 110 00 1 kg
lrj, 600 00 500 g
w, 80 00 500 g
125
mqkÍlaIKh - f;jk jdrh 36
my; oelafjk rEm iuñ;sh ksrEmKh jk mßÈ iïmQ¾K
20
lrkak'
(7) (8)
126
mqkÍlaIKh - jir wjidk 37
01
1 j.=j msgm;a lr f.k ysia;eka mqrjkak'
ixLHdj b,lalu b,lalu msysá b,lalfuka oelafjk
ia:dkh w.h
42 4
368 3
2150 2
3806 8
6990 0
7000 7
9076 0
3 ms<s;=re ,shkak'
5 ms<s;=re ,shkak'
(1) wdrïNl ixLHdj 7 f,i f.k fofla" ;=fka" y;f¾" mfya iy
oyfha ixLHd rgdjla ne.ska f.dvk.kak' ^bÈßhg ixLHd wgla
f;la&
(2) wdrïNl ixLHdj 25 f,i f.k fofla" ;=fka" y;f¾" mfya iy
oyfha ixLHd rgdjla ne.ska f.dvk.kak' ^bÈßhg ixLHd oyhla
f;la&
6 ysia fldgq iïmQ¾K lrkak'
ixLHd kduh yskaÿ wrdì frdau ixLHdxlh
ixLHdxlh
my v
yh
1
4
x
;=k
ii
y;
viii
kjh
128
mqkÍlaIKh - jir wjidk 37
01
7 iudk nr m%udK hd lrkak'
5 kg 9 kg 400 g
4 kg 925 g 1111 g
5060 g 4925 g
1 kg 111 g 5000 g
9400 g 5 kg 60 g
10 g 20 g 50 g 100 g 5 kg
(2) 5 kg 30 g = .................................................................
(3) 5 kg 70 g = .................................................................
129
mqkÍlaIKh - jir wjidk 37
9 .Kkh lrkak'
(1) (2) (3)
kg g kg g kg g
4 250 7 425 9 100
+1 125 +1 650 +1 975
130
mqkÍlaIKh - jir wjidk 37
01
11 tl;= lrkak'
131
mqkÍlaIKh - jir wjidk 37
12 ysia fldgq mqrjkak'
(1) (2) (3) (4) (5)
2 6 4
3 3 5 8 6 53 4 2 3 5 3 2
+ 1 + + 4 4 6 + 5 8 + 1 3
9 9 8 9 8 7 6 3 8 6 3 7 7 2 8
14 wvq lrkak'
132
mqkÍlaIKh - jir wjidk 37
01
15 .eg¨ úi`okak'
(1) ks¾ud,a" msgq 655 la we;s fmd;lska msgq 390 la lshjQfha kï ;j
lshùug ;sfnk msgq .Kk lSh o@
(2) u,s;a <`. we;s fgdksla mshka .Kk 842 ls' k,skao <`. we;s
fgdksla mshka .Kk 560 ls' k,skao <`. we;s fgdksla mshka .Kk
u,s;a <`. we;s fgdksla mshka .Kkg jvd fldmuK wvq o@
17 ms<s;=re imhkak'
133
mqkÍlaIKh - jir wjidk 37
18 .eg¨ úi`okak'
(1) (i) tla fm<lg mqgq ;=k ne.ska fma<s 84 la ieliSug wjYH mqgq
.Kk lSh o@
(ii) tla fm<lg mqgq y;r ne.ska fma<s 84 la ieliSug wjYH mqgq
.Kk lSh o@
(2) tla flduvq f.ähla 5 fofkl=g fnod §ug m%udKj;a fõ kï
tjeks flduvq f.ä 75 la lS fofkl=g m%udKj;a fõ o@
(3) tla melÜgqjl ìialÜ 10 ne.ska wiqrd we;' tjeks ìialÜ melÜ
85l we;s ìialÜ .Kk lSh o@
20 .eg¨ úi`okak'
(1) fo,a f.ä 645 la f.dvj,a ;=klg iudkj fjka lf<a kï tla
f.dvl we;s fo,a f.ä .Kk lSh o@
(2) ;d;a;d remsh,a 916 lg úÿ,s n,an y;rla ñ, § .;af;ah' tla úÿ,s
n,anhl ñ, lSh o@
134
mqkÍlaIKh - jir wjidk 37
01
§ we;s tla tla rEmfha iuñ;s wlaIhla ne.ska we`o nd.hla
21
mdg lrkak'
W
C
F B H
D
A E J
I G
(1) A k.rhg W;=re ÈYdfjka msysá k.r fudkjd o@
136
mqkÍlaIKh - jir wjidk 37
01
4 fY%K
a f
s ha isik
q f
a .a mka;s mqi;
a ld,h i`oyd f.fkk ,o
25
fmd;a ms<n
s `o f;dr;=re my; ±lafõ'
137
mqkÍlaIKh - jir wjidk 37
my; oelafjk >k jia;=j, bÈß fmkqu A wl=frka o
26
me;s fmkqu B wl=frka o ie,eiau C wl=ßka o rEmh u;
i,l=Kq lrkak'
(1) .....................................................................................
remsh,a tlhs i; úis myhs
(2)
.....................................................................................
remsh,a wghss i; mkyhs
(3)
.....................................................................................
remsh,a fod<yhs
(4)
.....................................................................................
remsh,a oyy;hs i; úis myhs
138
mqkÍlaIKh - jir wjidk 37
01
NdKavj, olajd we;s ñ, .Kka wkqj wid we;s m%Yakj,g
28
ms<s;=re ,shkak'
139
mqkÍlaIKh - jir wjidk 37
ñ, o¾Ykh wkqj ì,am; iïmQ¾K lrkak'
30
øjHh m%udKh ñ,
remsh,a i;
w, 1 kg 100 00
lrj, 250 g 300 00
fndaxÑ 500 g 80 00
;sß`.= msá 1 kg 110 00
(1)
øjHh m%udKh jákdlu
remsh,a i;
w, 500 g .........................
lrj, 1 kg .........................
;sß`.= msá 2 kg .........................
tl;=j .........................
(2)
øjHh m%udKh jákdlu
remsh,a i;
w, 250 g .........................
lrj, 500 g .........................
fndaxÑ 250 g .........................
tl;=j .........................
140
mqkÍlaIKh - jir wjidk 37
01
my; Ndckj, Èhr m%udK weiqfrka wik m%Yakj,g
31
ms<s;=re ,shkak'
A C
B
D E
F
G
141
mqkÍlaIKh - jir wjidk 37
33 j.ka;s ,shd úi`okak'
(3) .e¨ul c,h 2 l 500 ml la ;snqKs' thska c,h îug .;a miq b;=re
jQ m%udKh 1 l 700 ml fõ' îug .;a c, m%udKh fldmuK o@
142
mqkÍlaIKh - jir wjidk 37
01
35 tla tla Trf,daiq uqyqKf;ys ±lafjk fõ,dj ysia;efkys
,shkak'
143
weuqKqu - 1
weuqKqu - 2
weuqKqu - 3