George Balanchine

George Balanchine
George Balanchine in April 1942
Agtergrondinligting
Geboortenaam	Georgi Balanchivadze
Gebore	22 Januarie 1904 Sint Petersburg, Russiese Ryk
Sterf	30 April 1983 New York City, Verenigde State
Genres	Neoklassieke ballet
Beroep(e)	Choreograaf
Jare aktief	1923–1983
Assosiasies	Ballets Russes

George Balanchine (gebore as Georgi Balanchivadze, Georgies: გიორგი ბალანჩივაძე, Russies: Гео́ргий Баланчива́дзе) was een van die 20ste eeu se mees befaamde choreograwe.

Balanchine, na wie dikwels as die "vader van Amerikaanse ballet" verwys word, word by die neoklassieke skool van balletkuns gereken. Hy het die tradisies van klassieke Russiese balletdans in die Amerikaanse ballet ingevoer en in New York saam met Lincoln Kirstein die New York City Ballet gestig, 'n balletgeselskap van wêreldfaam, waaraan hy 35 jaar lank as balletmeester verbonde was.

As choreograaf het Balanchine vir sy musikaliteit bekend gestaan. Hy het deur middel van dans uitdrukking aan musiekstukke gegee en nou saamgewerk met leidende komponiste van sy tyd, waaronder Igor Strawinski.

George Balanchine is op 9 Januarie 1904 as Georgi Melotonnowitsj Balantsjiwadze in die destydse St. Petersburg in Rusland gebore. Op tienjarige ouderdom het hy baie teësinnig met sy balletstudies by die Keiserlike Balletskool begin en dit in 1921 voltooi. Omdat hy die seun van 'n musikus was, moes Balantsjiwadze ook klavier en komposisie by die konservatorium studeer.

Daarom is hy een van min hedendaagse choreograwe wat dirigente se partituur kan lees. Na sy opleiding het Balantsjiwadze saam met ander jong dansers in die Sowjetunie opgetree. Hierna het die Sowjet-regering hom die geleentheid gebied om deur Duitsland en Frankryk te toer. In Parys, waar hy sy naam na Balanchine verander het, is hy in 1924 deur Serge Diaghilef, meester van die geselskap Ballets Russes, in diens geneem. Met Diaghilef se dood in 1929 het die geselskap ook ophou bestaan. Onder Diaghilef het Balanchine as choreograaf danse begin ontwerp.

Sy debuutwerk was Nuit, en ander werke wat hy in die tydperk ontwerp het, is Barabu (1925), Jack in the Box (1926), La Chatte (1927), ApolIon Musagète (1928), Les Dieux Mendiants (1928), Le Bal (1929) en Le Fils Prodigue (1929). Sommige van hierdie werke word nog gereeld opgevoer. Na Diaghilef se dood het Balanchine 'n jaar lank by die Ballet Russe de Monte Carlo onder René Blum en kolonel Vasili de Basil gewerk, waarna hy 'n jaar lank met sy eie geselskap, Les Ballets 1933, gewerk het.

In 1933 het hy op uitnodiging van Lincoln Kirstein na die VSA vertrek. Die School of American Ballet is in 1934 deur hulle gestig, en so ook The American Ballet Company. Balanchine het homself in 1934 in New York as choreograaf met die werk Serenade bekend gestel. In 1946 het hy en Kirstein die Ballet Society op die been gebring, waaruit die bekende New York City Ballet in 1948 ontstaan het.

Hoewel Balanchine verhalend ballette geskep het, het hy al hoe meer in die rigting van 'n abstrakte ontwerp met 'n klassieke tegniek as basis beweeg. Die estetiese komposisie sowel as suiwer lyne was vir hom van die allergrootste belang. Balanchine is vyf keer getroud - elke keer met 'n balletdanseres. Hulle was Tamara Geva, Aleksandra Dani Iowa, Vera Zorina, Maria Tallchief en Tanaquil LeClerq. Van die belangrikste werke wat hy in Amerika geskep het, is Concerto Barocco (1941), Danses Concertantes (1944), The Four Temperaments (1946), lvesiana (1954), Agon (1957), Jewels (1967) en Who Cares? (1970).

Een van die boeke wat hy geskryf het, is Complete Stories of the Great Ballets (1954). Die rolprent A Midsummer Night's Dream (1966) is ook een van sy hoogtepunte.

Bron

• Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0908409435, volume 2, bl. 152, 153